Phẫu thuật giảm áp trong đột quỵ xuất huyết não

Đột quỵ xuất huyết não là một tình trạng bệnh lý gây ra bởi khối máu tụ do vỡ mạch máu trong sọ não. Đột quỵ xuất huyết não gây ra một vùng não hoặc nhiều vùng não không được cung cấp máu, hoặc cung cấp máu giảm nhiều do hẹp các động mạch trong sọ não hoặc tắc nghẽn hoàn toàn.

Đột quỵ xuất huyết não được chia làm 2 loại, phụ thuộc vào vị trí chảy máu

• Xuất huyết nội sọ: Là tình trạng xảy ra khi mạch máu trong não bị vỡ. Những yếu tố nguy cơ gây ra như huyết áp cao, sử dụng chất kích thích và uống rượu. Ngoài ra, cũng có thể do dị tật động mạch bị rò rỉ
• Xuất huyết dưới nhện: Là tình trạng xảy ra khi mạch máu trên bề mặt não bị vỡ ra. Máu lấp đầy một phần không gian giữa não và hộp sọ, là trộn lẫn với dịch não tủy. Khi máu chảy vào dịch não tủy, nó làm tăng áp lực lên não và gây ra đau đầu dữ dội.

Đa số những trường hợp đột quỵ có xuất huyết trong não thường được điều trị nội khoa, tỉ lệ chiếm khoảng 90%, một số ít trường hợp còn lại cần phải được can thiệp ngoại khoa. Trong đó, biện pháp cứu sống đối với những bệnh nhân có tăng áp lực trong sọ và cũng là biện pháp rất hữu hiệu và phổ biến hiện nay trên thế giới. Điều trị ngoại khoa xuất huyết não và nhồi máu não trong những trường hợp bệnh lý sau:

2.1 Chảy máu nhân bèo

Các tiêu chuẩn chỉ định phẫu thuật sau:

• Thang điểm tri giác glasgow <9 điểm, tri giác giảm dần
• Thể tích khối máu tụ >30gr
• Phù não quanh khối máu tụ lan rộng
• Trên CT hoặc MRI Scan đường giữa lệch >1cm

Ngoài ra các tiêu chuẩn loại trừ khi chỉ định ngoại khoa:

• Huyết áp đang duy trì vận mạch hoặc thở máy
• Kết quả điều trị ngoại khoa có cải thiện tốt
• Tri giác còn tốt (Glasgow >= 13-15 điểm)
• Hôn mê quá sâu <6 điểm
• Hai đồng tử giãn to mất phản xạ ánh sáng

2.2 Chảy máu đồi thị

Chảy máu đồi thị khi có chỉ định ngoại khoa cũng dựa vào tiêu chuẩn như chảy máu nhân bèo

2.3 Chảy máu thùy não

Các tiêu chuẩn chỉ định ngoại khoa đối với chảy máu thùy não bao gồm:

• Thang điểm tri giác glasgow <9 điểm
• Khối lượng máu tụ > 30ml
• Phù não lan rộng
• Trên hình ảnh học CT hoặc MRI Scan, đường giữa di lệch trên >5mm
• Những chức năng ngôn ngữ và vận động ngày càng nặng thêm

2.4 Chảy máu cầu não

Chảy máu cầu não chủ yếu là điều trị nội khoa

2.5 Chảy máu trong não thất

Chảy máu trong não thất có thể dẫn lưu não thất nhằm làm giảm áp lực trong sọ não

2.6 Chảy máu tiểu não

Chảy máu tiểu não cần được can thiệp ngoại khoa càng sớm càng tốt, nhằm phòng ngừa những biến chứng như tụt hạnh nhân tiểu não, giãn não thất gây tăng áp lực trong sọ. Các tiêu chuẩn chỉ định ngoại khoa

• Tri giác <10 điểm, Glasgow giảm dần
• Đau đầu dữ dội, kích động
• Khối lượng máu tụ >20gr
• Trên hình ảnh học CT Scan, MRI Scan: đẩy lệch não thất IV, có dãn não thất bên và III

Các bệnh nhân máu tụ hố sau thường trở lại cuộc sống bình thường sau can thiệp phẫu thuật kịp thời

2.7 Nhồi máu não

Các tiêu chuẩn chỉ định ngoại khoa nhồi máu não

• Tri giác giảm dần glasgow <9 điểm
• Vùng nhồi máu nặng, gần nửa bán cầu đại não
• Trên CT Scan và MRI Scan, đường giữa lệch >1cm

Tóm lại, phẫu thuật giảm áp trong đột quỵ xuất huyết não là một biện pháp ngoại khoa được sử dụng phổ biến hiện nay. Đột quỵ có nguy cơ tử vong cao, do đó khi thấy những dấu hiệu bất thường như méo mồm, liệt nửa người,... thì cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và có phương pháp can thiệp kịp thời.

Hiện nay, Chụp cộng hưởng từ - MRI/MRA được coi là công cụ “vàng” tầm soát đột quỵ não. MRI được sử dụng để kiểm tra tình trạng hầu hết các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt có giá trị trong chụp ảnh chi tiết não hoặc thần kinh cột sống. Do có độ phân giải và tương phản tốt nên hình ảnh MRI cho phép phát hiện ra các điểm bất thường ẩn sau các lớp xương mà các phương pháp tạo ảnh khác khó có thể nhận ra. MRI có thể cho kết quả chuẩn xác hơn so các kỹ thuật dùng tia X (ngoại trừ kỹ thuật chụp DSA đánh giá mạch máu) trong chẩn đoán các bệnh lý não, tim mạch, đột quỵ,... Hơn nữa, quá trình chụp bằng MRI không gây tác dụng phụ như trong chụp X-quang hay cắt lớp vi tính (CT).\