Sốt xuất huyết ngày thứ 5 đã sắp khỏi chưa?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ khoa khám bệnh & Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Tỷ lệ mắc bệnh sốt xuất huyết ngày càng gia tăng và có nguy cơ bùng phát thành dịch. Do đó, nhận thức đúng về diễn biến lâm sàng của bệnh, đặc biệt là giai đoạn bệnh nguy hiểm nhất giúp chúng ta đưa ra các giải pháp xử trí kịp thời, hạn chế những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra.

Sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây nên. Có 4 týp virus Dengue là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Bệnh lây lan do muỗi vằn truyền virus từ người bệnh sang người lành. Bệnh sốt xuất huyết có thể diễn biến từ nhẹ như sốt cao, đau cơ đến dạng nặng hơn như xuất huyết nội tạng, sốc do giảm huyết áp đột ngột và thậm chí là tử vong.

Bệnh sốt xuất huyết kéo dài trong bao lâu và sốt xuất huyết ngày thứ mấy thì nguy hiểm nhất là câu hỏi chung của tất cả người bệnh. Thông thường, bệnh khởi phát đột ngột và kéo dài từ 7-10 ngày. Đặc biệt lưu ý ngày thứ 3-7 chính là giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh sốt xuất huyết diễn biến phức tạp từ nhẹ đến nặng qua các giai đoạn phổ biến sau:

Giai đoạn ủ bệnh:

Thời kỳ ủ bệnh kéo dài từ 3-14 ngày, thường 4-7 ngày sau khi bị muỗi vằn mang virus dengue đốt. Tùy theo tuổi tác, cơ địa, khả năng miễn dịch... của mỗi người mà thời kỳ ủ bệnh có thể ngắn hoặc dài khác nhau. Trong giai đoạn này, rất khó phát hiện bệnh vì thường không có triệu chứng hoặc nếu có thì triệu chứng rất mờ nhạt.

Giai đoạn sốt: Bệnh nhân sốt cao đột ngột, liên tục từ 2 – 7 ngày kèm theo các triệu chứng lâm sàng sau:

• Mệt mỏi, nhức đầu
• Đau nhức hai hốc mắt, đau khớp, đau cơ
• Buồn nôn, nôn, chán ăn, đau vùng thượng vị và tiêu chảy.
• Có các nốt xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam.

Giai đoạn nguy hiểm: Thường vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh, bệnh nhân giảm sốt hoặc không còn sốt. Do đó nhiều trường hợp người bệnh hết sốt vào ngày thứ 5 và lầm tưởng đã khỏi bệnh; nhưng lưu ý rằng đây chính là giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh và có thể có các triệu chứng sau đây:

• Xuất huyết dưới da: các nốt xuất huyết rải rác ở mặt trước hai cẳng chân và mặt trong hai cánh tay, bụng, đùi, mạng sườn
• Xuất huyết niêm mạc với các biểu hiện chảy máu mũi, lợi và đi tiểu ra máu. Kinh nguyệt có thể kéo dài hoặc xuất hiện sớm hơn. Trường hợp nặng có thể dẫn đến xuất huyết nội tạng như tiêu hóa, não...
• Thoát huyết tương do tăng tính thấm thành mạch dẫn đến tràn dịch màng phổi, mô kẽ, màng bụng gây căng da, phù nề mí mắt và gan to. Thoát huyết tương nhiều sẽ dẫn đến tình trạng sốc với biểu hiện vật vã, bứt rứt, li bì, lạnh đầu chi, tim nhanh và huyết áp giảm.
• Một số trường hợp nặng có thể dẫn đến suy đa cơ quan như viêm gan, viêm não, viêm cơ tim.

Xuất huyết dưới da: các nốt xuất huyết rải rác ở mặt trước hai cẳng chân và mặt trong hai cánh tay, bụng, đùi, mạng sườn

Giai đoạn hồi phục:

• Giai đoạn hồi phục thường xảy ra từ 1-2 ngày sau giai đoạn nguy hiểm. Giai đoạn này kéo dài khoảng từ 48-72 giờ.
• Thể trạng của người bệnh tốt dần lên. Người bệnh hết sốt, thèm ăn và bắt đầu đi tiểu nhiều.
• Bệnh nhân có thể có nhịp tim chậm và điện tâm đồ thay đổi. Đặc biệt lưu ý trong giai đoạn này nếu truyền dịch quá mức có thể gây phù phổi hoặc suy tim.

Bệnh sốt xuất huyết không có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu là điều trị hỗ trợ, giảm nhẹ triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng. Các biện pháp điều trị sốt xuất huyết bao gồm:

• Nghỉ ngơi
• Hạ sốt bằng Paracetamol. Trường hợp trẻ khó uống thuốc hoặc nôn trớ, nên chọn thuốc có hương cam hay dâu,vị ngọt
• Tuyệt đối không dùng aspirin, ibuprofen vì đây là các thuốc kháng viêm không steriod, có tác dụng chống đông máu khiến tình trạng xuất huyết nghiêm trọng hơn.
• Bù nước bằng cách uống nhiều nước, tốt nhất là oresol.

“Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Với tình hình diễn biến phức tạp và nguy cơ bùng nổ thành dịch như hiện nay, để giảm thiểu nguy cơ mắc sốt xuất huyết cho bản thân và người nhà, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:

• Ngủ trong màn, dùng tinh dầu hay kem bôi da đuổi muỗi
• Phun thuốc diệt muỗi trong nhà và môi trường xung quanh

Để phòng ngừa bị sốt xuất huyết, hãy rửa tay xà phòng, dọn quang môi trường,..tránh để muỗi làm tổ, muỗi đẻ trứng

• Dọn dẹp nhà sạch sẽ, nhất là các vị trí như gầm bàn, gầm tủ để muỗi không có nơi trú ẩn.
• Đậy kín các dụng cụ chứa nước như chum, vại, bể chứa để lăng quăng không có môi trường phát triển
• Không nên cho trẻ vui chơi gần những nơi ao tù nước đọng, nhiều cây cối, đặc biệt là vào sáng sớm hoặc khi trời nhá nhem.
• Phát quang bụi rậm xung quanh môi trường sống để tiêu diệt muỗi, lăng quăng.

Hiện nay, do không có vắc-xin phòng ngừa và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên dựa vào các đường lây truyền để chúng ta chủ động phòng tránh bệnh sốt xuất huyết. Đặc biệt những đối tượng chưa mắc bệnh mà sống trong vùng dịch phải chủ động phòng tránh tích cực hơn tránh việc bệnh sốt xuất huyết lây lan thành ổ dịch lớn. Khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh sốt xuất huyết thì phải chủ động đến các cơ sở y tế hoặc Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được thăm khám và điều trị. Tại đây có đội ngũ bác sĩ chuyên môn Truyền nhiễm được đào tạo bài bản, giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị y tế đầy đủ, hiện đại cùng chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp cho hiệu quả chẩn đoán và điều trị cao. Bệnh viện tiếp nhận khám, chẩn đoán, điều trị, hợp tác chống dịch bệnh và chăm sóc bệnh nhân bị bệnh do vi khuẩn, ký sinh trùng, các bệnh nhiễm trùng chưa xác định rõ nguyên nhân gây bệnh. Đặc biệt, Khoa truyền nhiễm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec còn bao gồm chức năng tổ chức tiêm phòng vắc xin theo chỉ đạo của Bộ Y Tế, thực hiện cả đối với trẻ em và người lớn, trong đó đặc biệt phục vụ những người trưởng thành, điển hình như tiêm vắc xin phòng ngừa virut HPV, viêm gan A, viêm gan B, Zona, Herpes, sốt rét, viêm phổi,...

Bài viết tổng hợp từ nguồn: Cục Y tế Dự phòng - Bộ Y tế