Vắc xin rota là gì? Liều lượng và lịch uống chi tiết cho trẻ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Quách Nguyễn Thu Thủy - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Bệnh tiêu chảy cấp rất phổ biến và nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tác nhân hàng đầu là Virus Rota. Sự ra đời của vắc xin Rota virus là một biện pháp hiệu quả để phòng tránh viêm dạ dày ruột do rota virus. Miễn dịch chủ động này do uống vắc xin Rota virus sẽ giúp cơ thể tạo miễn dịch suốt đời . Vì vậy các bậc phụ huynh cần lưu ý để không bỏ lỡ thời gian cho trẻ uống vắc-xin ngừa virus Rota.

Vắc xin phòng Rotavirus là loại vắc xin phòng bệnh tiêu chảy do virus Rota, Rotavirus là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy cấp ở trẻ em.

Rotavirus lây truyền qua đường tiêu hóa: miệng- hậu môn. Nếu trẻ có tiếp xúc với các đồ vật bị nhiễm virus thì cũng sẽ mắc bệnh. Đối tượng bị tiêu chảy cấp nhiều nhất là trẻ em dưới 5 tuổi.

Tiêu chảy cấp ở trẻ ủ bệnh trong khoảng 2 đến 3 ngày và kéo dài từ 5 đến 7 ngày. Trong một số trường hợp bệnh có thể khởi phát một cách đột ngột với dấu hiệu nôn mửa từ 1 đến 3 ngày, sau đó là tiêu chảy, trẻ sẽ đi ngoài rất nhiều từ 15 đến 20 lần/ngày kèm theo nôn trớ nhiều khiến cơ thể mất nước nặng. Biến chứng nguy hiểm và trầm trọng của bệnh là khô kiệt do mất nước và mất muối, dễ dẫn đến trụy mạch. Nếu không được điều trị kịp thời sẽ có những biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong. Lâu dài ảnh hưởng tới thể trạng như suy dinh dưỡng và một số biểu hiện khác.

Hiện nay có 2 loại vắc xin Rota phổ biến nhất, bao gồm Rotarix (Bỉ) và Rotateq (Mỹ).

Nguồn gốc: Glaxo SmithKline (Bỉ)

Chỉ định

Rotarix được chỉ định phòng bệnh viêm dạ dày ruột do virus Rota tuýp huyết thanh G1 hoặc không phải G1 (như G2, G3, G4, G9) gây ra

Lịch tiêm chủng

Gồm 2 liều:

Liều đầu tiên: nên bắt đầu lúc 6 tuần tuổi.

Liều thứ 2: sau đó 4 tuần.

Phải kết thúc 2 liều trước 6 tháng tuổi.

Nếu liều đầu tiên đã uống Rotarix thì bắt buộc liều thứ 2 cũng phải uống Rotarix

Đường dùng

Chỉ dùng đường uống.

Vắc xin Rotarix có khả năng bám dính rất tốt vì vậy sau khi uống nếu trẻ có nôn trớ thì cũng không cần uống liều khác. Tuy nhiên nếu xác định rằng đã bị nôn trớ phần lớn vắc xin thì có thể uống lại.

Bảo quản

Vắc xin đông khô được bảo quản ở nhiệt độ 2-8°C, tránh ánh sáng.

Dung môi hoàn nguyên có thể bảo quản ở 2-8°C hoặc ở nhiệt độ phòng (<37°C).

Sau khi hoàn nguyên, vắc xin được sử dụng ngay hoặc bảo quản trong tủ lạnh từ 2-8°C trong vòng 24 giờ. Sau 24 giờ phải loại bỏ vắc xin đã hoàn nguyên.

Nguồn gốc: Meck Sharp and Dohme (Mỹ)

Chỉ định

Vắc xin Rotateq được chỉ định để phòng các bệnh do virus Rota thuộc các tuýp huyết thanh G1, G2, G3, G4, G9 gây ra. Đây là những chủng virus chiếm tỷ lệ lớn gây ra bệnh viêm dạ dày ruột ở trẻ nhỏ.

Rotateq không có chỉ định ở người lớn nên không dùng cho phụ nữ có thai và cho con bú.

Lịch tiêm chủng

Liều 1: có thể bắt đầu khi trẻ được 7.5 tuần tuổi.

Liều 2: sau liều 1 là 4 tuần.

Liều 3 : sau liều 2 là 4 tuần.

Lịch trình uống vắc xin của trẻ phải kết thúc trước tuần thứ 32.

Đường dùng

Chỉ dùng đường uống. KHÔNG ĐƯỢC TIÊM.

Nếu trẻ bị nôn trớ hoặc nhổ ra thì không được uống liều thay thế vì chưa có nghiên cứu lâm sàng cho việc uống thay thế. Cứ dùng liều tiếp theo trong lịch uống vắc xin.

Vắc xin được đóng trong tuýp định liều có thể vặn nắp và cho uống luôn, không được pha loãng bằng nước hoặc sữa.

Bảo quản

Vắc xin Rotateq được bảo quản ở nhiệt độ 2-8°C. Sau khi lấy ra khỏi tủ lạnh, vắc xin cần được sử dụng ngay. Khi bảo quản ở nhiệt độ 25°C, vắc xin Rotateq có thể sử dụng trong vòng 48 giờ. Sau 48 giờ vắc xin cần phải loại bỏ theo quy định.

Tầm quan trọng của tiêm vắc-xin đúng lịch

Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế, ngay cả trong thời điểm có dịch bệnh, phụ huynh vẫn nên đưa con đi tiêm vắc xin đúng lịch. Việc trì hoãn lịch tiêm có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đã được loại trừ hoặc khiến các bệnh truyền nhiễm, bội nhiễm như cúm, sởi, thủy đậu, viêm họng, viêm phổi...trở nên nặng hơn và khó điều trị hơn.

Trong tình hình dịch bệnh hiện nay, việc tiêm vaccine đúng thời điểm và đúng lịch là rất quan trọng và cần thiết để kịp thời phòng được bệnh đã tiêm và để không nhầm lẫn với bệnh khác, không gây lo lắng cho gia đình và cộng đồng. Nếu trong thời điểm này trẻ bị ho hay sốt các phụ huynh sẽ rất hoảng sợ không biết triệu chứng này do Covid-19 hay do bệnh khác vì một số triệu chứng của nhiễm Covid-19 giống như cúm hoặc các bệnh về đường hô hấp khác

Trong vòng 5 năm đầu đời trẻ mới xây dựng được hệ miễn dịch hoàn thiện vì vậy tiêm chủng đầy đủ là một cách tăng cường sức đề kháng hiệu quả với trẻ. Cha mẹ cần lưu ý khi đưa trẻ đi tiêm phòng tuân thủ đúng những khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới WHO và Bộ y tế như đeo khẩu trang đúng cách, rửa tay thường xuyên bằng dung dịch sát khuẩn. Ngoài ra các phụ huynh luôn cập nhật thông tin đúng đủ về chủng Covid -19 này để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi Virus Corona.

Những khu vực không có dịch các mẹ vẫn có thể cho bé đi tiêm phòng theo lịch tiêm chủng phù hợp với lứa tuổi, nhưng tránh những nơi tụ tập đông người, nên đặt lịch hẹn trước tránh không phải chờ đợi và đến cơ sở y tế tin tưởng cơ sở vật chất đảm bảo.