Cách chữa tinh trùng yếu tại nhà

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Võ Thiện Ngôn - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Tinh trùng yếu ảnh hưởng đến khả năng thụ tinh và gia tăng nguy cơ vô sinh hoặc hiếm muộn ở nam giới. Trong các trường hợp bệnh nhẹ, nhiều người đã chữa tinh trùng yếu tại nhà, bao gồm việc tuân thủ dùng thuốc, những sản phẩm hỗ trợ, chế độ dinh dưỡng và thay đổi thói quen sinh hoạt hằng ngày.

Tất cả các nam giới đều mong muốn có lượng tinh trùng đạt chuẩn nhằm đảm bảo khả năng thụ thai, sinh con khỏe mạnh. Chất lượng của tinh trùng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như số lượng tinh trùng, khả năng di động và cấu trúc của tinh trùng.

Tinh trùng yếu là tình trạng suy giảm chất lượng của tinh trùng, có thể là nguyên nhân dẫn đến vô sinh nam. Để chẩn đoán xác định tinh trùng khỏe hay yếu, người bệnh cần làm xét nghiệm tinh dịch đồ.

Bằng mắt thường, không thể xác định chính xác tinh trùng khỏe hay yếu. Dấu hiệu thường thấy rõ nhất là vô sinh nhưng vô sinh không chỉ do tinh trùng yếu. Các dấu hiệu sau đây gợi ý tình trạng tinh trùng yếu, nam giới có thể tự kiểm tra:

• Tinh dịch loãng và số lượng ít: Cảm thấy tinh dịch không có độ dính và độ nhớt đặc trưng, có thể thấy loãng như nước vo gạo.
• Tinh dịch vón cục: Biểu hiện là tinh dịch có các hạt trắng nhỏ như hạt cơm, khi bóp lại thấy mịn như bột, ở trạng thái này tinh trùng dễ bị chết, khó di chuyển.
• Tinh dịch bị đông đặc: Bình thường, ở nhiệt độ 37 độ C, tinh dịch đang ở trạng thái sệt, quánh sẽ hóa lỏng sau khoảng thời gian chưa tới 1 tiếng. Khi tình trạng hóa lỏng không diễn ra hoặc tinh dịch chỉ hóa lỏng một phần, đó là dấu hiệu cho thấy tinh dịch bị đông đặc.
• Tinh dịch có màu sắc bất thường.

2. Các nguyên nhân gây tinh trùng yếu

Để chữa tinh trùng yếu, người bệnh cần nắm rõ được nguyên nhân có thể dẫn đến suy giảm chất lượng tinh trùng, bao gồm các nhóm nguyên nhân sau:

2.1. Yếu tinh trùng do bệnh lý

Các trường hợp bệnh lý sau có thể là nguyên nhân khiến nam giới bị yếu tinh trùng:

• Giãn tĩnh mạch tinh: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, gây suy giảm chất lượng tinh trùng nhưng có thể điều trị được.
• Nhiễm trùng: Viêm mào tinh hoàn, bệnh viêm tinh hoàn, bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu và HIV.
• Mất cân bằng nội tiết tố trong quá trình sản xuất tinh trùng.
• Các khối u gây mất cân bằng nội tiết tố hoặc quá trình điều trị khối u có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của nam giới.
• Bệnh tự miễn: Do kháng thể tấn công và tiêu diệt tinh trùng của chính cơ thể.
• Một số thuốc điều trị có thể gây ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình sinh tinh như thuốc kháng sinh, thuốc chống trầm cảm...
• Những nguyên nhân khác làm tinh trùng yếu như rối loạn di truyền, dị tật bẩm sinh...

2.2. Nguyên nhân yếu tinh trùng do môi trường

• Hóa chất: Phơi nhiễm kéo dài toluene, benzene, xylene, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, vật liệu sơn,..
• Nhiễm kim loại nặng: Bao gồm chì, thủy ngân, Asen, Crom...
• Nhiễm tia xạ từ công việc hoặc môi trường sống.

2.3. Các nguyên nhân khác gây yếu tinh trùng

Lối sống sinh hoạt và các thói quen xấu sau đây có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng ở nam giới:

• Uống nhiều rượu: Rượu và đồ uống có cồn có thể làm giảm nồng độ hormone testosterone và ảnh hưởng đến tinh trùng.
• Hút nhiều thuốc lá: Sức khỏe sinh sản cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi việc hút thuốc lá.
• Tâm lý: Thường xuyên căng thẳng, trầm cảm, stress gây tác động xấu tới sự sinh tinh.
• Thói quen thức khuya, tắm nước quá nóng, mặc quần quá chật, chế độ ăn uống thiếu chất dinh dưỡng...
• Thể trạng, cân nặng: Béo phì có thể tác động trực tiếp lên tinh trùng hoặc làm mất cân bằng nội tiết tố ảnh hưởng tới quá trình sinh tinh.

Tuy nhiên, có một số nam giới bị yếu tinh trùng mà không tìm ra được nguyên nhân.

3. Cách chữa tinh trùng yếu tại nhà

Bên cạnh việc thăm khám, điều trị tại bệnh viện, phòng khám thì các nam giới cũng rất quan tâm tới cách chữa tinh trùng yếu tại nhà hiệu quả. Người bệnh nên kết hợp nhiều phương pháp khác ngoài việc tuân thủ dùng thuốc theo y lệnh bác sĩ, vừa giúp cải thiện chất lượng tinh trùng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

3.1. Dinh dưỡng đa dạng, cân đối

Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân đối không chỉ tốt cho sức khỏe nói chung mà còn giúp nâng cao chất lượng tinh trùng.

Nam giới cần cung cấp đủ các loại thực phẩm chứa nhiều kẽm, axit folic, các vitamin. Ăn đa dạng các loại rau xanh, quả chín như quả mọng, khoai tây, các loại rau họ cải, ớt ngọt, thịt bò, trứng, ốc, hến, thịt đỏ, cá, đặc biệt cá hồi, các hải sản có vỏ như hàu, sữa và các sản phẩm từ sữa...

Nam giới tinh trùng yếu cần hạn chế tối đa các thực phẩm chế biến sẵn. Việc thực hiện chế độ dinh dưỡng này đòi hỏi người bệnh phải kiên trì thực hiện lâu dài để có hiệu quả cao.

3.2. Các bài thuốc dân gian giúp cải thiện chất lượng tinh trùng

Ngoài ra, có một số bài thuốc dân gian được áp dụng từ các món ăn hàng ngày nhằm cải thiện chất lượng tinh trùng như:

• Tỏi tươi: Theo Y học cổ truyền, tỏi là loại dược liệu tác dụng rất tốt trong việc cải thiện chức năng sinh lý ở nam giới. Còn theo nghiên cứu hiện đại đã chứng minh rằng nam giới kiên trì mỗi ngày ăn 4 nhánh tỏi sẽ giúp giảm lượng cholesterol và kích thích máu huyết lưu thông đến nuôi dưỡng dương vật.
• Rễ cau: Phần rễ cau trồi lên mặt đất có chất alkaloid – thành phần giúp kích thích khả năng lưu thông máu đến dương vật của nam giới và cải thiện khả năng cương cứng của dương vật. Có nhiều cách dùng rễ cau để chữa tinh trùng yếu được thực hiện rất đơn giản. Rễ cau có thể dùng sắc uống hàng ngày, người bệnh lấy khoảng 20 – 30g rễ cau mỗi lần, đem sắc với khoảng 200ml nước sạch, đến khi còn khoảng 50ml, lọc lấy nước và uống khi nước còn nóng. Rễ cau có thể được ngâm rượu, bằng cách dùng rễ cau tươi cắt khúc 2 – 3cm sao khô hạ thổ, cứ 5kg rễ cau ngâm cùng 10 lít rượu trắng trong hơn 1 năm để có hiệu quả tốt nhất. Người bệnh có thể dùng rễ cau tán thành bột mịn trộn mật ong, vo thành viên dùng hàng ngày cùng nước ấm. Người bệnh sử dụng các nguyên liệu gồm rễ cau tươi, thục địa, ba kích, hoài sơn, quế chi, sâm bố chính, mật ong để tăng hiệu quả giúp tinh trùng khoẻ hơn.
• Nhân sâm: Đây là vị thuốc đông y giúp hỗ trợ khả năng sản xuất ra testosterone một cách tự nhiên. Nhân sâm đã xuất hiện trong nhiều bài thuốc Đông y có tác dụng điều trị các bệnh về sinh lý phái mạnh. Người bệnh có thể sử dụng nhân sâm bằng cách ngậm sâm, làm trà hoặc sắc thuốc. Người bệnh nên dùng hàng ngày khoảng 3-4 lát mỏng nhân sâm.
• Bạch tật lê: Có chứa các hoạt chất như: saponin, protodioscin, các alcaloid, flavonoid, tannin... Bạch tật lê được coi là vị thuốc rất quý, được ứng dụng trong điều trị tinh trùng yếu ở nam giới nhờ tăng cường sinh lý, tăng khả năng cương cứng của dương vật, tăng nội tiết tố nam một cách tự nhiên. Người bệnh chỉ nên dùng 12-16g mỗi ngày ở dạng uống hoặc bột. Một số bài thuốc có sử dụng Bạch tật lê để chữa tinh trùng yếu như: sử dụng 200g Bạch tật lê, 10g Kỷ tử và 5g Viễn chí sắc uống trong ngày. Người bệnh có thể dùng đơn độc vị thuốc ngâm cùng rượu trắng hoặc kết hợp Bạch tật lê, Kỷ tử, Dâm dương hoắc, Viễn chí để tăng thêm tác dụng cải thiện sinh lực,tình trạng bệnh. Bài thuốc gồm: Bạch tật lê 16g, 12g mỗi dược liệu Kỷ tử, Thỏ ty tử, Ba kích, Kim anh tử, Tâm sen, Củ súng, sắc uống hàng ngày cũng được áp dụng tại nhà.
• Keo ong: Có tính kháng khuẩn tự nhiên, kháng viêm, hỗ trợ kích thích hệ miễn dịch. Người bệnh có thể sử dụng Keo ong tại nhà để chữa tinh trùng yếu. Các bài thuốc được dùng có thể kết hợp thêm các vị thuốc sau: Nhân sâm, Bạch linh, Đương quy, Bạch tật lê. Hoặc người bệnh có thể dùng mật ong hoà tan trong lòng đỏ trứng đã đánh bông kem ăn hàng ngày trong 3 tháng.
• Hoàng bá: Được coi là kháng sinh Đông y, có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giảm tiết dịch và giúp tái tạo tổn thương được nhanh hơn. Một số bài thuốc chữa tinh trùng yếu được sắc uống tại nhà có Hoàng bá, là sự kết hợp của các vị thuốc như: Chi tử, Bạch linh, Hoàng bá, Hoàng cầm, Tỳ giải, Sinh địa, Đương quy, Bạch tật lê... Tuỳ theo chứng trạng mà liều dùng và các vị thuốc được gia giảm.

3.3. Sử dụng sản phẩm thảo dược chứa bạch tật lê, nhân sâm, keo ong và hoàng bá giúp cải thiện chất lượng tinh trùng

Đặc biệt hiện nay, để thuận tiện cho người bệnh đồng thời giữ được các tác dụng sinh học của thảo dược, các nhà nghiên cứu đã kết hợp các vị thuốc như trên gồm: Bạch tật lê,nhân sâm, keo ong, hoàng bá tạo nên bài thuốc giúp cải thiện chất lượng, số lượng tinh trùng. Hơn thế nữa, giải pháp từ thảo dược này cũng đã được kiểm chứng hiệu quả tại 2 bệnh viện lớn trên cả nước về khả năng giúp cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng, điều hòa hormon sinh dục nam và chống viêm nhiễm hiệu quả.

3.4. Duy trì cân nặng và chỉ số BMI hợp lý

Chỉ số BMI ở ngưỡng bình thường là cần thiết đối với nam giới có tinh trùng yếu do vấn đề thừa cân hay thiếu cân đều ảnh hưởng không tốt cho việc sản xuất tinh trùng. Nam giới cần kiểm soát cân nặng của mình ở mức độ vừa phải theo khuyến cáo từ các chuyên gia.

3.5. Tập luyện thể dục thể thao và có tinh thần tốt

Việc duy trì tập luyện thể thao và giữ tinh thần lạc quan, tránh các yếu tố stress hay trầm cảm là điều cần thiết. Người bệnh cần thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, tránh làm việc quá sức và giữ tâm lý luôn thoải mái.

Việc lười vận động làm giảm nồng độ testosterone. Kinh nghiệm khi điều trị tinh trùng yếu cho thấy nam giới nên luyện tập điều độ, vừa phải với những bộ môn thể thao hoặc bài tập phù hợp với thể trạng bản thân được tư vấn bởi chuyên gia. Các bài tập này được duy trì ngay cả khi nam giới ở tại nhà.

3.6. Hạn chế tối đa các chất kích thích

Nam giới đang điều trị tinh trùng yếu tại nhà cần hạn chế tối đa những đồ uống, thức ăn có tính kích thích như rượu bia, thuốc lá, sản phẩm chứa cà phê hay những chất kích thích khác. Bởi các chất này là một trong các nguyên nhân dẫn đến rối loạn quá trình sinh tinh của cơ thể.

Bên cạnh các cách chữa yếu tinh trùng kể trên, nam giới cũng cần quan tâm những vấn đề sau khi muốn tăng hiệu quả chữa bệnh tại nhà, bao gồm:

• Không nên tắm bằng nước quá nóng hay tắm bồn trong thời gian quá lâu.
• Những người bận rộn với công việc kể cả khi ở nhà, trong thời gian điều trị nên tránh ngồi yên một chỗ trong thời gian dài (nguyên nhân dễ làm tăng nhiệt độ tại vùng bìu) và không nên để máy tính xách tay lên vùng đùi quá lâu khi làm việc.
• Nam giới nên hạn chế tối đa việc mặc quần lót bó sát, ở nhà nên mặc quần có chất liệu thoáng mát, mỏng nhẹ và thấm mồ hôi tốt, rộng rãi.
• Người bệnh có thể chọn những loại hình giải trí nhẹ nhàng như nghe nhạc, đọc sách, xem phim để cân bằng tâm trạng, duy trì tâm lý thoải mái nhất.
• Thăm khám ở bệnh viện có chuyên khoa nam học, tuân thủ dùng thuốc và các chỉ dẫn về liều lượng, thời gian sử dụng cũng như liệu trình điều trị của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc bừa bãi khi chưa có đồng ý từ bác sĩ chuyên môn.

Trên đây là các thông tin về cách điều trị tinh trùng yếu tại nhà. Khi nam giới có các dấu hiệu hoặc nghi ngờ bản thân bị tinh trùng yếu thì nên đi khám bác sĩ đồng thời kết hợp sử dụng các bài thuốc thảo dược mỗi ngày để cải thiện chất lượng, số lượng tinh trùng ngay tại nhà.