Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Mang Thị Phương Mai - Bác sĩ Truyền nhiễm - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Sốt xuất huyết do Dengue virus gây ra, trung gian truyền bệnh là muỗi cái thuộc chi Aedes đốt. Bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm như suy tạng nên việc tiêm vắc xin phòng sốt xuất huyết là điều cần thiết trong công cuộc phòng ngừa bệnh.
1. Bệnh sốt xuất huyết có vắc-xin không?
Tỷ lệ người mắc bệnh sốt xuất huyết tăng cao trong những năm gần đây, đặc biệt ở những nước kém phát triển. Theo thống kê trước năm 1970 cho thấy chỉ 9 nước dịch lưu hành. Con số này dần tăng lên gấp 4 lần vào năm 1995. Do đó, WHO ước tính mỗi năm có từ 50-100 triệu người dân mắc bệnh trên thế giới. Không những số ca mắc ngày càng tăng cao mà chủng virus cũng ngày càng biến đổi đa dạng.
Nguyên nhân chính gây ra sốt xuất huyết là muỗi cái thuộc chi Aedes, có tên là muỗi Aedes aegypti. Loại muỗi này thường hoạt động vào ban ngày và chỉ có muỗi cái mới có khả năng gây bệnh. Khi bị muỗi đốt bệnh nhân sẽ nhiễm virus, thời gian ủ bệnh kéo dài khoảng 8 đến 11 ngày (sau khi đốt người muỗi vẫn còn khả năng truyền bệnh). Khi virus vào cơ thể người, chúng sẽ mất 2 đến 7 ngày trong máu của người bị nhiễm (trong khoảng thời gian này nếu muỗi Aedes hút máu thì virus được truyền cho muỗi). Từ đó tạo thành một vòng tuần hoàn với nguyên nhân gây bệnh là Virus dengue và người là ổ bệnh chính.
Chính vì vậy, nhu cầu về việc phòng chống sốt xuất huyết, đặc biệt là biện pháp chống 4 chủng virus cùng lúc ngày càng tăng. Một loại vắc-xin an toàn và hiệu quả để chống lại 4 chủng virus là điều cấp thiết để kiểm soát dịch bệnh. Điều này có thể làm giảm tỷ lệ mắc bệnh xuống khoảng 25% và số ca tử vong giảm đến 50%. Do đó, vắc-xin Dengvaxia® (CYD-TDV) do công ty Sanofi Pasteur tiến hành nghiên cứu và sản xuất đã được cấp phép lưu hành. Với tỷ lệ phòng bệnh lên đến 60,8% và nghiên cứu đã được thử nghiệm tại 17 quốc gia, thời gian nghiên cứu kéo dài 20 năm. Do đó, người dân hoàn toàn có thể tin tưởng sử dụng.
2. Đôi nét về vắc xin phòng sốt xuất huyết
Như đã đề cập ở trên, vắc-xin Dengvaxia® (CYD-TDV) là loại vắc-xin phòng sốt xuất huyết đầu tiên được cấp phép lưu hành. Vào tháng 12/2015, Mexico là nước đầu tiên tiến hành sử dụng vắc-xin cho những người trong độ tuổi từ 9 đến 45 tuổi đang sống trong vùng dịch.
Tuy nhiên, WHO khuyến cáo các nước nên cân nhắc việc sử dụng vắc-xin tại các vùng có gánh nặng dịch bệnh cao. Trong quá trình xác định đối tượng nhằm áp dụng sử dụng vắc-xin cho chương trình tiêm chủng, tỷ lệ dương tính với virus phải lớn hơn 70% mới có sức ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Lúc này chi phí cho chương trình mới đạt giá trị tối ưu nhất. Đối với nhóm đối tượng từ 50-70% dương tính khả năng tác động lên sức khỏe cộng đồng thấp hơn. Với nhóm đối tượng nhỏ hơn 50% không được khuyến cáo sử dụng.
Khi tiêm vắc-xin sốt xuất huyết Dengvaxia® (CYD-TDV) cần được chia thành 3 liều (0, 6 và 12 tháng). Trong trường hợp bị lỡ mất một liều tiêm, bạn cần tiêm lại từ đầu và mỗi liều tiêm cần tuân thủ cách nhau 6 tháng. Vì vậy cần có hệ thống giám sát chặt chẽ để đảm bảo chương trình tiêm chủng đạt hiệu quả tốt nhất.
Đối tượng áp dụng vắc-xin trong độ tuổi từ 9 đến 45 tuổi. Nhóm phụ nữ có thai và cho con bú vẫn chưa có đủ dữ liệu để có thể đưa ra khuyến cáo. Với phụ nữ đang trong độ tuổi mang thai có thể sử dụng vắc-xin mà không cần tiến hành thử thai trước khi tiêm.
Tuy đã có vắc xin phòng sốt xuất huyết nhưng người dân cần tuân thủ các biện pháp phòng chống như ngăn muỗi đẻ trứng, phát quang bụi rậm, xử lý rác thải đúng cách,.. mà Bộ Y tế khuyến cáo. Trước khi tiến hành tiêm chủng người dân cần tìm hiểu thật kỹ thông tin về vắc-xin. Sốt xuất huyết đang là căn bệnh có sức ảnh hưởng đến toàn cầu và việc tiêm vắc-xin khi có là điều rất quan trọng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
