Việc nắm rõ các dấu hiệu nhận biết vô sinh sẽ giúp người bệnh phát hiện bệnh từ sớm. Tình trạng vô sinh không phân biệt giới tính mà ảnh hưởng đến cả nam và nữ, trong đó khoảng một phần ba các vấn đề về vô sinh xuất phát từ phụ nữ, một phần ba đến từ nam giới và phần còn lại có thể do cả hai hoặc các yếu tố khác. Hiểu rõ nguyên nhân giúp các cặp vợ chồng tìm được phương pháp điều trị phù hợp và tăng cơ hội có con.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc Trung tâm Sức khoẻ phụ nữ và Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Dấu hiệu nhận biết vô sinh ở phụ nữ
Các dấu hiệu nhận biết vô sinh ở phụ nữ có thể bao gồm:
1.1 Đau khi quan hệ tình dục
Cảm giác đau khi quan hệ tình dục có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Các vấn đề này bao gồm nhiễm trùng, lạc nội mạc tử cung và u xơ tử cung.
1.2 Kinh nguyệt ra nhiều, kéo dài hoặc đau đớn
Kinh nguyệt ra nhiều có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Một số phụ nữ chỉ có kinh nguyệt nhẹ trong vài ngày, trong khi những người khác thường xuyên gặp kinh nguyệt ra nhiều kèm theo đau đớn.
Bên cạnh đó, phụ nữ có kinh nguyệt ra nhiều và đau đớn có thể đang bị lạc nội mạc tử cung - tình trạng mà mô tử cung phát triển bên ngoài tử cung. Đây là một yếu tố làm tăng nguy cơ vô sinh.
Triệu chứng khác của lạc nội mạc tử cung có thể bao gồm:
- Đau vùng chậu kéo dài (không chỉ trong kỳ kinh nguyệt).
- Đau khi quan hệ tình dục.
- Đau lưng.
- Mệt mỏi.
- Buồn nôn.
- Kinh nguyệt không đều và đốm.
- Vấn đề về đường ruột hoặc đau khi đi tiêu.
1.3 Máu kinh nguyệt sẫm màu hoặc nhạt
Nếu máu kinh thường xuyên có màu nhạt hơn bình thường, điều này có thể là dấu hiệu của vấn đề về sức khỏe sinh sản, bao gồm nguy cơ vô sinh. Thông thường, máu kinh bắt đầu với màu đỏ tươi và dần sẫm lại trong những ngày tiếp theo. Nếu máu có màu đen ngay từ đầu chu kỳ, đó có thể là dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung. Nếu có thêm các triệu chứng khác, bạn nên gặp bác sĩ để kiểm tra.
1.4 Chu kỳ kinh nguyệt không đều
Chu kỳ kinh nguyệt của mỗi người có thể khác nhau và thay đổi theo thời gian. Dù nhiều phụ nữ có chu kỳ đều đặn nhưng đôi khi vẫn xảy ra biến đổi. Kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh có thể dẫn đến vô sinh do phụ nữ không rụng trứng thường xuyên. Rụng trứng không đều có thể do các nguyên nhân như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), béo phì, thiếu cân hoặc vấn đề về tuyến giáp.
1.5 Thay đổi nội tiết tố
Các dấu hiệu của sự thay đổi nội tiết tố thường không rõ ràng nên nhiều người có thể không nhận ra. Bác sĩ sẽ kiểm tra các vấn đề liên quan đến hormone. Sự thay đổi này có thể gây ra các triệu chứng như:
- Tăng cân không rõ nguyên nhân.
- Mụn trứng cá nặng.
- Bàn tay và bàn chân lạnh.
- Giảm ham muốn tình dục hoặc mất ham muốn tình dục.
- Tiết dịch từ núm vú.
- Sự xuất hiện của lông mặt ở nữ giới.
- Tóc thưa trên đỉnh đầu.
1.6 Các yếu tố khác
Các yếu tố khác có thể gây vô sinh ở phụ nữ, bao gồm:
- Tổn thương ống dẫn trứng hoặc buồng trứng.
- Mãn kinh sớm.
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
- Lạc nội mạc tử cung.
- Ung thư và phương pháp điều trị ung thư.
1.7 Béo phì
Một nghiên cứu vào năm 2018 đã chỉ ra rằng, béo phì ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe sinh sản. Phụ nữ béo phì có khả năng thụ thai thấp hơn và có nguy cơ gặp các vấn đề khi mang thai cao hơn so với những người không bị béo phì.
2. Dấu hiệu nhận biết vô sinh ở nam giới
Dấu hiệu nhận biết vô sinh ở nam giới có thể bao gồm:
2.1 Mất cân bằng nội tiết tố
Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng vô sinh ở nam giới và tình trạng mất cân bằng nội tiết tố khác nhau có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Testosterone là hormone quan trọng đối với khả năng sinh sản của nam giới, vì vậy nếu tinh hoàn gặp vấn đề trong việc sản xuất hormone này, có thể dẫn đến vô sinh.
Hai hormone quan trọng giúp tinh hoàn tạo ra tinh trùng và testosterone là hormone tạo hoàng thể (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH) do tuyến yên sản xuất. Nếu tuyến yên gặp vấn đề, khả năng sinh sản cũng sẽ bị ảnh hưởng.
2.2 Rối loạn cương dương
Sự thay đổi nội tiết tố, yếu tố tâm lý hoặc các vấn đề về thể chất gây khó khăn cho việc đạt được hoặc duy trì sự cương cứng. Nếu rối loạn cương dương xảy ra thường xuyên, tình trạng này sẽ cản trở hoạt động quan hệ tình dục và là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn.
2.3 Vấn đề về xuất tinh
Khó khăn khi xuất tinh hoặc những thay đổi trong quá trình xuất tinh, chẳng hạn như giảm số lượng tinh trùng, có thể là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn liên quan đến sức khỏe sinh sản và có thể dẫn đến vô sinh ở nam giới.
2.4 Những thay đổi ở tinh hoàn
Tinh hoàn khỏe mạnh là yếu tố quan trọng đối với khả năng sinh sản của nam giới. Nếu tinh hoàn nhỏ, cứng hoặc có cảm giác căng cứng, có thể là dấu hiệu của vấn đề về hormone. Ngược lại, nếu tinh hoàn sưng, đau hoặc mềm, có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng và điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng cũng như khả năng sinh sản.
2.5 Béo phì
Một nghiên cứu từ năm 2015 đã lưu ý rằng, béo phì ở nam giới cũng có mối liên hệ với vô sinh. Béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh khác và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới, điển hình là rối loạn chức năng tình dục.
2.6 Các yếu tố nguy cơ khác gây vô sinh
Các yếu tố nguy cơ khác cũng có thể góp phần gây vô sinh ở cả nam và nữ, bao gồm:
- Tuổi.
- Hút thuốc lá hoặc sử dụng cần sa.
- Uống rượu.
- Tiền sử các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Căng thẳng.
- Chế độ ăn kiêng
3. Khi nào cần gặp bác sĩ
Bất kỳ ai có dấu hiệu nhận biết vô sinh và đã cố gắng thụ thai trong hơn một năm (hoặc 6 tháng nếu trên 35 tuổi) đều có thể trao đổi với bác sĩ để được chẩn đoán kỹ lưỡng.
Đôi khi, việc áp dụng các phương pháp đơn giản để điều chỉnh lối sống như ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và giảm căng thẳng cũng có thể cải thiện khả năng sinh sản. Tuy nhiên, nếu có các nguyên nhân cơ bản khác như bệnh lý hoặc rối loạn nội tiết, những nguyên nhân này cần được điều trị y tế để cải thiện khả năng sinh sản.
Ngay cả sau khi được chẩn đoán vô sinh, vẫn có nhiều phương pháp thụ thai mà người bệnh có thể thảo luận với bác sĩ, bao gồm các phương pháp như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), bơm tinh trùng vào tử cung (IUI) hoặc sử dụng thuốc kích thích rụng trứng. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây vô sinh, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp nhất để tăng khả năng mang thai. Các lựa chọn này mang lại hy vọng cho nhiều cặp vợ chồng đang gặp khó khăn trong việc thụ thai.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
