Tiêu chuẩn chẩn đoán buồng trứng đa nang (PCOS) là những tiêu chí giúp các bác sĩ xác định một người có mắc bệnh PCOS hay không. Buồng trứng đa nang là một rối loạn nội tiết phổ biến ở phụ nữ, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, gây ra các vấn đề về sinh sản và tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính khác.
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Nhất Nguyên - Bác sĩ Chuyên khoa sản - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
1. Nguyên nhân và triệu chứng hội chứng buồng trứng đa nang
Nguyên nhân gây hội chứng buồng trứng đa nang hiện vẫn chưa được làm rõ, nhưng bệnh có thể đi kèm với một số biểu hiện như sau:
- Tích mỡ chủ yếu ở vùng bụng.
- Kinh nguyệt rối loạn do chu kỳ rụng trứng không đều hoặc rụng trứng thưa, biểu hiện qua vô kinh, thiểu kinh, đa kinh hoặc rong kinh.
- Những trường hợp nghiêm trọng hơn có thể xuất hiện tình trạng xuất huyết tử cung.
- Hiện tượng kháng insulin và các rối loạn chuyển hóa khác, dễ dẫn tới cao huyết áp hoặc rối loạn mỡ máu.
- Rậm lông ở các khu vực như má, cằm, cổ, giữa ngực và vùng dưới rốn.
- Nổi mụn trứng cá.
- Rụng tóc hoặc hói đầu.
2. Các tiêu chuẩn chẩn đoán buồng trứng đa nang
Dựa trên tiêu chuẩn của châu Âu, siêu âm được xem là tiêu chí chẩn đoán "vàng" cho bệnh này. Có khoảng 90% phụ nữ mắc chứng thiểu kinh xuất hiện hình ảnh bệnh khi siêu âm.
Bên cạnh đó, ở Việt Nam, người ta thường kết hợp thêm một hoặc nhiều triệu chứng khác. Các tiêu chuẩn được thống nhất dựa trên ESHRE ASRM Rotterdam Consensus 2003 là:
- Kinh nguyệt thưa hoặc ngừng hẳn: Chu kỳ kinh kéo dài hơn 35 ngày hoặc không có kinh trong hơn 6 tháng.
- Tăng androgen trong cơ thể khiến lông rậm hơn và xuất hiện mụn trứng cá.
- Hình ảnh bệnh qua kết quả siêu âm: Khi siêu âm trong khoảng ngày 2-5 của chu kỳ kinh nguyệt tự nhiên hoặc ngày thứ 3 của chu kỳ nhân tạo, buồng trứng có ít nhất 12 nang đường kính từ 2-9mm, thể tích buồng trứng tăng trên 10cm³, biểu hiện đa nang buồng trứng này xuất hiện ít nhất ở một bên buồng trứng.
Một người được xác định mắc hội chứng buồng trứng đa nang khi có ít nhất 2 trong 3 tiêu chí đã đề cập.
3. Điều trị PCOS như thế nào?
Cho đến nay, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu nào dành riêng cho hội chứng buồng trứng đa nang. Các biện pháp thường được lựa chọn dựa trên mục tiêu cụ thể như kiểm soát triệu chứng cường androgen hoặc hỗ trợ khả năng sinh sản.
3.1 Trường hợp không phải điều trị vô sinh
Một số loại thuốc điều trị nội tiết có thể được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng như kinh nguyệt không đều, rậm lông... đồng thời giúp giảm nguy cơ tiềm ẩn trong tương lai. Tuy vậy, các triệu chứng này có khả năng tái phát khi ngừng dùng thuốc.
Ngoài ra, điều trị bằng thuốc còn gồm những loại sau:
- Thuốc tránh thai phối hợp: Bằng cách cung cấp estrogen và progestin, các loại thuốc này góp phần ổn định nội tiết tố, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, giảm thiểu các biểu hiện lâm sàng của PCOS và giảm nguy cơ tăng sinh nội mạc tử cung.
- Metformin: Thuốc này cải thiện tình trạng kháng insulin, một yếu tố quan trọng trong sinh bệnh học của PCOS. Metformin kết hợp với chế độ ăn phù hợp và việc tập thể dục giúp hỗ trợ giảm cân, cải thiện đường huyết và chức năng buồng trứng.
- Clomiphene: Thuốc kích thích phóng noãn, tăng khả năng rụng trứng ở những bệnh nhân PCOS muốn mang thai.
- Eflornithine: Thuốc này ức chế sự phát triển của lông, giúp kiểm soát tình trạng hirsutism (rậm lông) thường gặp ở bệnh nhân PCOS.
3.2 Trường hợp điều trị vô sinh
PCOS làm gián đoạn quá trình rụng trứng, gây khó thụ thai, do đó mục tiêu của việc điều trị buồng trứng đa nang là kích thích quá trình phóng noãn. Có nhiều phương pháp khác nhau để đạt được mục tiêu này như sau:
- Người thừa cân hoặc béo phì cần giảm cân để cải thiện sự tích mỡ và tình trạng đề kháng insulin.
- Các loại thuốc kích thích nang noãn có thể được chỉ định để thúc đẩy quá trình này.
- Việc kiểm soát nồng độ androgen trong máu sẽ giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt, góp phần tăng khả năng thụ thai.
- Phẫu thuật nội soi đốt điểm bề mặt buồng trứng là một giải pháp tiên tiến, giúp kích thích rụng trứng hiệu quả, đảm bảo chu kỳ kinh nguyệt đều đặn và hỗ trợ phóng noãn. Phương pháp này còn cải thiện đáng kể khả năng đáp ứng của bệnh nhân đối với thuốc kích thích buồng trứng.
Siêu âm được sử dụng để phát hiện hình ảnh buồng trứng đa nang, đây là tiêu chuẩn chính trong chẩn đoán buồng trứng đa nang.
Ngoài ra, sau khi đã chẩn đoán hội chứng đa nang buồng trứng, bệnh nhân nên được chỉ định thực hiện các xét nghiệm bổ sung nhằm phát hiện sớm các biến chứng tiềm ẩn.
Các xét nghiệm này bao gồm:
- Đánh giá huyết áp, dung nạp glucose, nồng độ cholesterol và triglycerid định kỳ.
- Sàng lọc trầm cảm, lo âu.
- Sàng lọc hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
