Cách làm giảm sưng mắt khi bị dị ứng vừa hiệu quả nhưng phải an toàn là một vấn đề được nhiều người quan tâm. Dị ứng mắt không chỉ gây khó chịu mà còn làm mất thẩm mỹ người bị dị ứng. Để giúp khắc phục tình trạng này, bài viết này sẽ giới thiệu các phương pháp hiệu quả giúp giảm sưng mắt khi bị dị ứng, từ những biện pháp tự nhiên, dễ thực hiện tại nhà đến các phương pháp điều trị y tế chuyên sâu.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ chuyên ngành Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
1. Dị ứng mắt là gì?
Dị ứng mắt, hay còn được biết đến với tên gọi khác là viêm kết mạc dị ứng, là tình trạng mắt bị kích thích do tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng từ môi trường xung quanh. Các tác nhân này, được gọi là dị nguyên, bao gồm bụi, phấn hoa, khói và các yếu tố thời tiết nhất định, có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch.
Khi hệ thống miễn dịch, vốn có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể khỏi các yếu tố có hại như virus và vi khuẩn, phản ứng quá mức với những dị nguyên này, có thể gây ra các triệu chứng dị ứng. Mặc dù phản ứng này là một phần của cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể, nhưng đôi khi nó lại vượt quá mức cần thiết và dẫn đến tình trạng dị ứng mắt.
2. Triệu chứng dị ứng mắt
Khi bị dị ứng mắt, người bệnh dễ dàng nhận ra vì những triệu chứng khá rõ ràng so với những bệnh lý khác của mắt. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Ngứa mắt
- Cảm giác bỏng rát
- Chảy nước mắt
- Đỏ mắt
- Gỉ xung quanh mắt
- Sưng húp mắt, sưng mí mắt
Những triệu chứng này có thể xuất hiện ở một mắt hoặc cả hai mắt. Đặc biệt, trong trường hợp dị ứng mắt kết hợp với nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus, người bệnh có thể còn gặp các vấn đề về đường hô hấp như nghẹt mũi, sổ mũi hoặc hắt hơi.
Cơ chế gây ra các triệu chứng này liên quan đến phản ứng của cơ thể với các tác nhân lạ. Khi các dị nguyên xâm nhập vào mắt, chúng được hòa tan trong nước mắt và tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc mắt (kết mạc). Điều này kích hoạt phản ứng miễn dịch tại chỗ, dẫn đến sự hình thành các kháng thể. Các kháng thể này sau đó kích thích cơ thể giải phóng histamin và các chất hóa học khác, gây ra các triệu chứng như sưng mắt, chảy nước mắt, ngứa mắt, cùng các triệu chứng liên quan đến mũi bao gồm ngạt mũi, chảy nước mũi,...
3. Nguyên nhân gây dị ứng mắt
Dị ứng mắt là một tình trạng phổ biến xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức với một dị nguyên. Các dị nguyên này có thể là những tác nhân quen thuộc trong môi trường như virus, vi khuẩn, phấn hoa, nấm mốc, lông thú hoặc khói bụi.
Dị ứng mắt có thể xảy ra bất kỳ lúc nào nhưng thường gặp nhiều hơn vào mùa xuân, hè và thu khi cây cỏ đang nở rộ. Những người có cơ địa nhạy cảm dễ bị dị ứng mắt hơn khi tiếp xúc với các dị nguyên. Ngoài ra, dị ứng mắt cũng có thể do phản ứng với một số loại thực phẩm.
4. Cách làm giảm sưng mắt khi bị dị ứng
4.1 Loại bỏ dị nguyên gây dị ứng
Khi gặp triệu chứng dị ứng mắt, cách làm giảm sưng mắt khi bị dị ứng đầu tiên là loại bỏ ngay các dị nguyên khỏi mắt nếu có thể. Người bệnh nên hạn chế dụi mắt quá nhiều, vì hành động này có thể làm mắt đỏ, rát hơn và kích thích tế bào mast cells khiến tình trạng dị ứng nặng thêm. Nếu dị nguyên nhỏ hoặc khó phát hiện, người bệnh nên đến các cơ sở y tế uy tín để được can thiệp làm sạch hoàn toàn.
Ngoài việc loại bỏ dị nguyên, người bệnh cũng cần chủ động phòng ngừa sự tái xâm nhập của các tác nhân gây dị ứng. Một số chất tưởng chừng vô hại cũng có thể làm cơ thể nhạy cảm và bị kích ứng. Người bệnh không nên tiếp tục tiếp xúc với các tác nhân dị ứng để ngăn tình trạng sưng và khó chịu trở nên nghiêm trọng hơn.
Ví dụ, nếu phấn hoa là nguyên nhân gây dị ứng mắt, hãy hạn chế ra ngoài vào những ngày hoa nở nhiều nhất, đóng cửa sổ trong phòng, sử dụng điều hòa để kiểm soát không khí. Khi phải ra ngoài, nên đeo kính râm để bảo vệ mắt, vì những ngày này phấn hoa trong không khí sẽ nhiều hơn, làm tăng nguy cơ kích thích dị ứng.
4.2 Rửa mặt sạch bằng nước
Đây là một trong những cách làm giảm sưng mắt khi bị dị ứng vô cùng đơn giản và hiệu quả. Dù là phương pháp đơn giản nhưng rửa mặt sạch khi bị dị ứng là một cách rất hiệu quả để giảm tình trạng sưng mắt. Phương pháp này không chỉ giúp làm dịu cảm giác khó chịu mà còn giúp loại bỏ hoàn toàn các tác nhân gây dị ứng còn dính lại trên mặt và lông mi.
4.3 Rửa mắt thật sạch
Khi rửa mặt, người bệnh đặc biệt chú ý đến việc rửa mắt thật sạch với nước. Sử dụng một chiếc khăn mềm nhúng nước sạch để lau vùng xung quanh mắt. Lau nhẹ vào bên trong mắt sẽ hiệu quả hơn so với rửa bằng tay. Việc này giúp loại bỏ các tác nhân gây dị ứng đã xâm nhập vào nhãn cầu và hỗ trợ mắt tự đào thải dị nguyên ra ngoài.
4.4 Cách làm giảm sưng mắt khi bị dị ứng: Chườm lạnh
Chườm lạnh quanh vùng mắt là phương pháp hiệu quả để giảm sưng và ngứa mắt. Bạn có thể dùng khăn mặt ngâm trong nước lạnh hoặc đặt khăn sạch, ẩm vào tủ lạnh và sau đó đặt lên mắt. Nhiệt độ lạnh từ khăn sẽ giúp các mạch máu co lại, giảm sưng và đau mắt.
Cách thực hiện chườm lạnh giúp giảm sưng khi bị dị ứng mắt:
- Đầu tiên, chuẩn bị một chiếc khăn mặt sạch. Ngâm khăn vào nước lạnh hoặc cho thêm vài viên đá vào chậu nước để làm lạnh khăn.
- Sau đó, bọc khăn ẩm vào một túi nhựa và đặt vào ngăn đá tủ lạnh trong một thời gian ngắn. Khi khăn đã đủ lạnh thì lấy ra, nằm xuống thoải mái và đặt khăn lên mắt. Hơi lạnh từ khăn không chỉ giúp làm giảm sưng mắt mà còn giúp giảm cảm giác nhức mỏi.
Phương pháp chườm lạnh này được coi là một trong những cách hiệu quả nhất để giảm đau và sưng do dị ứng.
4.5 Massage quanh mắt
Khi mắt bị sưng và nhức do dị ứng, massage quanh mắt có thể giúp cải thiện tình trạng bằng cách thúc đẩy lưu thông máu và giảm sưng tấy. Tuy nhiên, cần thực hiện những động tác nhẹ nhàng vì nếu thực hiện mạnh tay có thể gây phản tác dụng. Đồng thời, hãy kết hợp với việc nghỉ ngơi hợp lý và tránh làm việc quá lâu để tránh mỏi mắt.
Cách thực hiện massage mắt sẽ bao gồm các bước như sau:
- Đầu tiên, sử dụng ngón giữa và ngón trỏ của cả hai tay, ấn nhẹ vào các điểm xung quanh mắt, bao gồm đuôi mắt, bọng mắt, xương mày.
- Khi massage, người bệnh cần chú ý điều chỉnh lực tay sao cho đều và nhẹ nhàng, tránh tác động quá mạnh có thể làm tăng tình trạng sưng tấy.
Tuy vô cùng đơn giản, nhưng massage mắt là một cách hiệu quả để giảm sưng khi bị dị ứng mắt.
4.6 Sử dụng thuốc nhỏ mắt thông thường
Sử dụng thuốc nhỏ mắt là một trong những cách làm giảm sưng mắt khi bị dị ứng phổ biến tại nhà. Hiện nay, có nhiều loại thuốc nhỏ mắt không cần kê đơn trên thị trường được sản xuất nhằm giảm các triệu chứng dị ứng mắt như sưng, ngứa, nhức và cảm giác khó chịu. Những sản phẩm này có thể hỗ trợ đáng kể trong việc làm dịu các vấn đề liên quan đến mắt.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, giống như sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, người bệnh cũng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng thuốc nhỏ mắt. Bác sĩ có thể tư vấn cụ thể về liều lượng, chỉ định sử dụng và tần suất nhỏ mắt phù hợp, từ đó giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra, bảo vệ mắt một cách tốt nhất.
4.7 Sử dụng thuốc chống dị ứng
Thuốc chống dị ứng toàn thân có thể được sử dụng để điều trị các trường hợp dị ứng mắt nặng hoặc khi dị ứng mắt xảy ra cùng lúc với các dị ứng khác. Các loại thuốc này, bao gồm các thuốc kháng histamin và các loại thuốc chống dị ứng khác, có thể được dùng qua đường uống hoặc tiêm giúp giảm các triệu chứng như sưng mắt và kích ứng mắt.
4.8 Hạn chế ra ngoài trời
Sưng mắt do dị ứng thời tiết là một tình trạng khá phổ biến, đặc biệt là trong những ngày xuân hè hoặc mùa hoa nở rộ. Nếu có cơ địa dị ứng, việc hạn chế ra ngoài trong những thời điểm này là rất quan trọng.
Phấn hoa bay nhiều trong không khí có thể khiến mắt người bệnh bị sưng và dị ứng. Vì vậy, vào những ngày có nhiều tác nhân dị ứng trong không khí, bệnh nhân nên ở trong nhà nhiều hơn và khi cần thiết phải ra ngoài, đóng cửa sổ và đeo kính râm để giảm thiểu tác động của các dị nguyên lên mắt.
4.9 Khám bác sĩ
Cuối cùng, sau khi áp dụng các cách làm giảm sưng mắt khi bị dị ứng ở trên hoặc nhận thấy các triệu chứng nghiêm trọng như cảm giác có vật lạ trong mắt, đau mắt, nhìn mờ hoặc suy giảm thị lực, người bệnh cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và hướng dẫn xử lý kịp thời.
5. Những lưu ý khi xử lý dị ứng mắt tại nhà
Dị ứng mắt dù chỉ là tình trạng tạm thời và có thể được khắc phục tại nhà nhưng không nên chủ quan vì có thể tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến các biến chứng phức tạp khác ở mắt. Khi gặp phải tình trạng dị ứng mắt, bạn cần lưu ý những điều sau:
- Theo dõi sức khỏe của bản thân thường xuyên và cảnh giác với những dấu hiệu bất thường.
- Không tự ý mua và sử dụng các thuốc nhỏ mắt tại nhà mà phải có sự chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
- Nếu các biện pháp giảm sưng tại nhà không mang lại hiệu quả, hoặc triệu chứng ngày càng nặng thêm, bạn cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị thích hợp, nhằm ngăn ngừa các biến chứng.
- Để bảo vệ sức khỏe đôi mắt, hãy thiết lập thói quen khám mắt định kỳ 1-2 lần mỗi năm, điều này giúp ngăn ngừa và phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm ở mắt, đảm bảo có phương pháp điều trị thích hợp để bảo vệ thị lực.
Dị ứng mắt gây sưng mắt là tình trạng phổ biến, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết thuận lợi cho sự phát triển của các tác nhân dị ứng. Để giảm thiểu sưng mắt và các triệu chứng khác của dị ứng mắt, người bệnh nên áp dụng các cách làm giảm sưng mắt khi bị dị ứng được nêu ở trên. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải đến khám ở các cơ sở y tế uy tín ngay khi có dấu hiệu của các triệu chứng bất thường và nguy hiểm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
