Sau khi điều trị ung thư ruột kết hay còn gọi là ung thư đại tràng, bệnh nhân cần tuân theo một chế độ ăn uống đặc biệt. Người bệnh cần hạn chế các loại thực phẩm gây kích thích đại tràng và ưu tiên ăn các thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa, ít chất xơ. Theo nghiên cứu, hệ tiêu hóa cần một khoảng thời gian để ổn định và hoạt động trở lại bình thường sau khi điều trị ung thư đại tràng.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Chế độ ăn uống sau điều trị ung thư ruột kết
Theo các nghiên cứu gần đây, những bệnh nhân đã trải qua điều trị ung thư ruột kết được khuyến nghị nên áp dụng một chế độ ăn đặc biệt. Bác sĩ sẽ cung cấp thông tin chi tiết hơn về những thực phẩm nên ăn hoặc tránh ăn. Họ sẽ xem xét tình trạng sức khỏe và nhu cầu cá nhân của từng người.
1.1 Chế độ ăn sau phẫu thuật đại trực tràng
Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho ung thư đại tràng, bao gồm việc cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng.
Đôi khi, những tổn thương hậu phẫu có thể xảy ra ở các cơ quan đường tiêu hóa. Nếu điều này xảy ra, một số loại thực phẩm nhất định mà người bệnh ăn có thể kích thích đường ruột hoặc làm nặng thêm các tác dụng phụ sau phẫu thuật.
Các bác sĩ thường sẽ khuyến nghị bệnh nhân chia nhỏ những bữa ăn và ăn nhiều bữa hơn là ăn một lượng nhiều thực phẩm trong một lúc. Ăn từng miếng nhỏ và nhai kỹ thức ăn, đồng thời lựa chọn những thực phẩm sau cho khẩu phần ăn:
- Ăn các thực phẩm giàu protein và calo, chẳng hạn như thịt, cá và trứng.
- Ăn các thực phẩm ít chất xơ, chẳng hạn như bánh mì trắng, mì ống trắng và rau nấu chín gọt vỏ.
- Uống nhiều nước.
- Tránh các thực phẩm chứa nhiều caffeine vì caffeine có thể kích thích nhu động ruột.
1.2 Chế độ ăn sau điều trị hóa trị và xạ trị
Người bệnh ung thư ruột kết có thể cần phải thực hiện hóa trị và xạ trị như một phần của quá trình điều trị. Tuy nhiên, các phương pháp này có thể gây ra tác dụng phụ, bao gồm tiêu chảy. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ dần giảm bớt sau vài tuần sau khi kết thúc điều trị. Trong thời gian chờ đợi, người bệnh có thể dùng thuốc để kiểm soát tình trạng tiêu chảy. Họ cũng nên tránh các loại thực phẩm có thể làm tình trạng tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn.
Chế độ ăn được các bác sĩ khuyến nghị bao gồm:
- Uống nhiều nước, nước gừng (không ga) và các đồ uống thể thao.
- Ăn 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày.
- Ăn các thực phẩm giàu kali và natri, chẳng hạn như khoai tây nghiền và chuối.
- Ăn các thực phẩm ít chất xơ như sữa chua và bánh mì trắng.
Hóa trị cũng có thể khiến người bệnh bị đau miệng và buồn nôn. Các tác dụng phụ này sẽ giảm bớt sau khi kết thúc điều trị. Tuy nhiên, để giảm tình trạng đau miệng người bệnh có thể:
- Ăn và nấu các món ăn dễ nhai.
- Sử dụng nước sốt, chẳng hạn như nước sốt thịt, để làm mềm thức ăn.
- Uống bằng ống hút.
- Ăn bằng thìa nhỏ để lấy những miếng nhỏ hơn.
- Hạn chế ăn cà chua, đồ ăn cay và trái cây họ cam quýt.
Nếu người bệnh đang bị buồn nôn, họ nên chọn những thực phẩm nhẹ bụng chẳng hạn như chuối, bánh mì nướng và sốt táo.
2. Chế độ ăn mềm cho bệnh nhân sau điều trị ung thư ruột kết
Chế độ ăn mềm là chế độ ăn bao gồm các thực phẩm dễ nhai, dễ nuốt và tránh các thực phẩm có kết cấu cứng.
Các ví dụ về thực phẩm dễ nhai và nuốt có thể kể như sau:
2.1 Thức uống
- Sinh tố.
- Sữa dinh dưỡng.
2.2 Các bữa ăn chính
- Thức ăn trẻ em.
- Salad gà.
- Salad cá ngừ.
- Các món hầm nhừ.
- Cháo.
- Phô mát tươi.
- Khoai tây nghiền.
- Thức ăn nấu chín xay nhuyễn.
- Súp.
- Trứng đánh.
2.3 Đồ ăn vặt và tráng miệng
- Trứng luộc lòng đào.
- Táo xay.
- Chuối nghiền hoặc các loại trái cây mềm khác.
- Sữa chua.
- Trái cây xay nhuyễn.
- Kem trái cây.
3. Chế độ ăn ít dư lượng sau điều trị ung thư ruột kết
Chế độ ăn ít dư lượng hay còn gọi là chế độ ăn ít chất cặn bã, tập trung vào việc hạn chế các loại thực phẩm khó tiêu hóa và có thể để lại cặn bã trong phân. Chế độ ăn này thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị các tình trạng tiêu hóa như tiêu chảy mãn tính, bệnh Crohn, viêm loét đại tràng và sau điều trị ung thư ruột kết hay sau phẫu thuật đường ruột.
3.1 Điểm khác biệt giữa chế độ ăn ít dư lượng và chế độ ăn ít chất xơ
Chế độ ăn ít dư lượng: Hạn chế cả chất xơ hòa tan và không hòa tan, cũng như các thực phẩm có thể kích thích tiêu hóa như chất béo và da.
Chế độ ăn ít chất xơ: Chỉ tập trung vào việc giảm lượng chất xơ không hòa tan, thường có nhiều trong trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.
3.2 Lợi ích của chế độ ăn ít dư lượng
- Giảm thiểu các triệu chứng tiêu hóa như tiêu chảy, chuột rút và đầy hơi.
- Giúp phân mềm hơn và dễ đi ngoài hơn.
- Hỗ trợ quá trình lành vết thương sau phẫu thuật đường ruột.
3.3 Thực phẩm phù hợp với chế độ ăn ít dư lượng
Thịt, gia cầm, cá và protein:
- Bơ đậu phộng.
- Đậu phụ.
- Thịt xay.
- Cá.
- Trứng.
Sữa:
- Sữa tươi.
- Sữa chua.
- Phô mai.
- Phô mai tươi.
Bánh mì, ngũ cốc và các loại hạt:
- Mì ống hoặc nui trắng.
- Bánh mì trắng.
- Gạo trắng.
- Ngũ cốc ăn sáng ít chất xơ, chẳng hạn như bỏng ngô.
- Bánh quy giòn, bánh mì nướng, bánh mì Melba.
Rau:
- Rau nấu chín kỹ hoặc đóng hộp, bỏ vỏ và hạt.
- Khoai tây nấu chín bỏ vỏ.
- Nước ép rau.
Trái cây và tráng miệng:
- Trái cây mềm hoặc đóng hộp, bỏ vỏ và hạt.
- Chuối chín.
- Nước ép đã lọc vỏ và hạt.
- Dưa lưới mềm, ăn lượng nhỏ mỗi lần.
4. Thực phẩm cần tránh sau điều trị ung thư ruột kết
Một số thực phẩm sau đây có thể gây kích ứng dạ dày sau điều trị ung thư ruột kết:
- Trái cây và rau quả nhiều chất xơ: Bao gồm các loại rau họ cải như bắp cải, súp lơ xanh, súp lơ tím, cải Brussel, các loại đậu đỗ như đậu nướng và đậu lăng.
- Đồ uống có ga và bia: Những loại thức uống này có thể gây đầy hơi và khó tiêu.
- Thực phẩm nhiều chất béo: Thức ăn nhiều dầu mỡ có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và gây khó chịu ở dạ dày.
Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên cân nhắc tránh:
- Trái cây họ cam quýt và nước ép: Loại trái cây này có tính axit, có thể gây kích ứng dạ dày.
- Thực phẩm cay: Những loại thực phẩm này dễ gây ợ nóng và tiêu chảy.
- Rau sống: Rau sống khó tiêu hóa hơn rau chín.
- Thực phẩm cứng hoặc giòn: Đây là thực phẩm gây trầy xước niêm mạc dạ dày đang trong quá trình hồi phục.
Trên đây là những thông tin hữu ích giúp giải đáp thắc mắc về chế độ ăn uống cho bệnh nhân ung thư ruột kết, cũng như những nhóm thực phẩm nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày để hỗ trợ cải thiện tình trạng bệnh. Hy vọng bài viết này sẽ mang lại cho người bệnh ung thư ruột kết những cập nhật quan trọng, giúp xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, bảo vệ sức khỏe tổng thể và hỗ trợ hiệu quả trong quá trình điều trị và kiểm soát bệnh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
