Các phương pháp điều trị nội khoa chữa lạc nội mạc tử cung giúp giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống cho hàng triệu phụ nữ trong độ tuổi sinh sản bằng cách ức chế sự phát triển của mô lạc nội mạc cũng như cân bằng hormone. Tuy nhiên, chị em cần lưu ý tránh lạm dụng cách chữa lạc nội mạc tử cung này vì thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc Trung tâm Sức khoẻ phụ nữ và Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Lạc nội mạc tử cung là gì?
Lạc nội mạc tử cung là một tình trạng phổ biến và nghiêm trọng, ảnh hưởng chủ yếu đến phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Đây là tình trạng khi các tế bào nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung trong khung chậu như trực tràng, niệu quản, âm đạo, buồng trứng, ống dẫn trứng và bàng quang,...
Các mô "lạc chỗ" này vẫn duy trì chức năng như mô tử cung thông thường như trải qua chu kỳ kinh nguyệt và gây xuất huyết trong thời gian hành kinh. Tuy nhiên, khi mô nội mạc tử cung phát triển sai vị trí, máu kinh không thể thoát ra ngoài cơ thể mà bị tích tụ lại. Điều này gây chảy máu bên trong, dễ dẫn đến nhiễm trùng và các biến chứng nguy hiểm khác.
Các mô lạc nội mạc bao quanh khi bị lạc nội mạc tử cung có khả năng bị kích thích gây đau đớn cho người bệnh. Hơn nữa, tình trạng này còn tạo ra các mô sẹo và túi dịch, gây cản trở quá trình mang thai ở phụ nữ.
2. Các dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung
Người mắc bệnh lạc nội mạc tử cung thường có các dấu hiệu sau:
- Đau vùng chậu trong chu kỳ kinh nguyệt, mức độ đau tăng dần theo thời gian.
- Đau khi quan hệ tình dục hoặc ngay sau đó.
- Vùng bụng và thắt lưng có cảm giác đau.
- Khi đi đại tiện hoặc tiểu tiện bị đau trong kỳ kinh nguyệt.
- Phân hoặc nước tiểu lẫn máu.
- Sau quan hệ tình dục, âm đạo bị chảy máu.
- Chu kỳ kinh kéo dài và máu kinh ra nhiều hơn bình thường.
- Các triệu chứng khác như mệt mỏi, đầy hơi, buồn nôn, tiêu chảy, táo bón thường xuất hiện trong thời gian hành kinh.
- Đau bụng dữ dội trong ngày kinh.
- Đau bụng trước hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt.
Đặc biệt, vô sinh ở nữ giới là biến chứng nghiêm trọng nhất do lạc nội mạc tử cung. Nếu gặp phải bất kỳ triệu chứng nào đã được nêu trên, người bệnh hãy đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị, có cách chữa lạc nội mạc tử cung kịp thời.
3. Nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung
Các nhà nghiên cứu cho rằng có một số yếu tố gây lạc nội mạc tử cung mặc dù y học hiện tại vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác của căn bệnh này, bao gồm:
3.1 Trào ngược kinh nguyệt
Trào ngược kinh nguyệt là nguyên nhân đầu tiên gây ra lạc nội mạc tử cung.
Các tế bào nội mạc tử cung có trong máu kinh thay vì đi ra ngoài cơ thể lại chảy ngược qua các ống dẫn trứng vào khoang chậu. Điều này dẫn đến việc các tế bào nội mạc bám vào thành khung chậu và các bề mặt của cơ quan vùng chậu.
3.2 Sự tăng trưởng tế bào phôi thai
Một số tế bào phôi sẽ tạo ra các tế bào lót trong khoang bụng và vùng chậu. Khi một hoặc nhiều vùng nhỏ của màng bụng phát triển thành mô nội mạc tử cung sẽ gây ra tình trạng lạc nội mạc tử cung.
3.3 Tiền sử phẫu thuật
Các ca phẫu thuật như mổ lấy thai hoặc cắt bỏ tử cung có thể tạo điều kiện cho các tế bào nội mạc tử cung bám vào các vết sẹo phẫu thuật, dẫn đến lạc nội mạc tử cung. Ngoài ra, các tế bào nội mạc tử cung cũng có thể di chuyển đến các bộ phận khác trong cơ thể qua mạch máu hoặc dịch mô, góp phần gây ra tình trạng này.
3.4 Một số nguyên nhân khác
Dưới đây là một số nguyên nhân gây bệnh khác:
- Hệ miễn dịch gặp vấn đề khiến cơ thể không thể nhận diện hoặc tiêu diệt các mô nội mạc tử cung phát triển ngoài tử cung.
- Ảnh hưởng bất thường của estrogen hoặc progesterone lên nội mạc tử cung.
- Các thành viên nữ trong gia đình có tính di truyền với bệnh lạc nội mạc tử cung.
- Lạc nội mạc tử cung xảy ra khi tiếp xúc trong thời gian dài với các hóa chất độc hại như dioxin.
4. Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc lạc nội mạc tử cung
Nguy cơ mắc lạc nội mạc tử cung ở nữ giới sẽ tăng lên do một số yếu tố sau, bao gồm:
- Trong gia đình có người thân mắc bệnh lạc nội mạc tử cung (ví dụ như mẹ, dì, hoặc chị em gái).
- Cố gắng mang thai nhưng không thành công.
- Trào ngược kinh nguyệt.
- Bất thường ở tử cung, cổ tử cung hoặc âm đạo gây tắc nghẽn kinh nguyệt.
- Xuất hiện kinh nguyệt trước 12 tuổi.
5. Điều trị nội khoa chữa lạc nội mạc tử cung
Các cách chữa lạc nội mạc tử cung chủ yếu là sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật. Cách tiếp cận điều trị sẽ được xác định dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và dấu hiệu người bệnh gặp phải cùng với mong muốn duy trì khả năng sinh sản.
Trước khi quyết định phẫu thuật, các bác sĩ thường khuyên người bệnh nên thử cách chữa lạc nội mạc tử cung bằng điều trị bảo tồn và chỉ phẫu thuật nếu các phương pháp điều trị ban đầu không thành công.
Quá trình điều trị lạc nội mạc tử cung thường bắt đầu bằng phương pháp điều trị nội khoa chữa lạc nội mạc tử cung, bao gồm hai nhóm chính:
5.1 Thuốc điều trị giảm đau
- Các loại thuốc giảm đau và hạ sốt như paracetamol, aspirin...
- Các loại thuốc kháng viêm non-steroid như ibuprofen, meloxicam, diclophenac ,...
- Các loại thuốc giảm đau opioid như tramadol, hydrocodone, fentanyl,...
Người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc trên riêng lẻ hoặc kết hợp với nhau để giúp giảm đau do lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, việc dùng lâu dài các thuốc thuộc nhóm aspirin và thuốc kháng viêm non-steroid sẽ dẫn đến các tác dụng phụ như viêm loét dạ dày tá tràng, cao huyết áp…Trong khi đó, nhóm thuốc opioid lại gây ra các triệu chứng như buồn nôn, chóng mặt, buồn ngủ và suy hô hấp.
Ngoài ra, bác sĩ sẽ sử dụng cách chữa lạc nội mạc tử cung bằng hormone kết hợp với thuốc giảm đau nếu người bệnh đang mong muốn có con.
5.2 Liệu pháp hormone
5.2.1 Nhóm thuốc tránh thai
Thuốc tránh thai được cấu thành từ estrogen kết hợp với progestin (progesterone tổng hợp), hoặc chỉ có progestin. Nhóm thuốc này thường được dùng để làm giảm các triệu chứng kinh nguyệt bao gồm đau bụng và chảy máu bất thường.
Các dạng thuốc phổ biến như thuốc tiêm hoặc thuốc viên uống, thường được sử dụng trong điều trị nhưng có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, đau đầu, căng tức ngực, tăng cân, thay đổi tâm trạng hoặc chảy máu bất thường. Tuy nhiên, các tác dụng phụ này thường giảm dần sau vài tháng sử dụng khi cơ thể quen với thuốc.
5.2.2 Nhóm thuốc chủ vận GnRH
Những loại thuốc này làm gián đoạn quá trình sản xuất hormone kích thích buồng trứng, khiến nồng độ estrogen giảm và ngăn chặn kinh nguyệt. Thông thường, nhóm thuốc vận chủ GnRH được sử dụng dưới dạng thuốc tiêm hoặc xịt mũi. Tuy nhiên, việc sử dụng GnRH có thể dẫn đến các tác dụng phụ như khô âm đạo, nóng bừng mặt, giảm mật độ xương, khó ngủ và giảm ham muốn tình dục…
5.2.3 Danazol
Danazol là một loại androgen có tác dụng ức chế tuyến yên tiết gonadotropin, dẫn đến giảm sản sinh estrogen ở buồng trứng, đồng thời ngăn chặn rụng trứng và sự phát triển của nội mạc tử cung. Thuốc thường được sử dụng dưới dạng viên uống. Tuy nhiên, Danazol có thể gây ra một số tác dụng phụ như tăng cân, mọc lông, mụn trứng cá, phù nề, giảm ham muốn tình dục và thay đổi giọng nói (trầm giọng).
5.2.4 Nhóm thuốc ức chế enzym Aromatase
Quá trình sản sinh estrogen trong cơ thể sẽ bị ức chế khi sử dụng thuốc này. Nhóm thuốc ức chế enzym Aromatase thường được sử dụng kết hợp với thuốc tránh thai trong trường hợp các phương pháp điều trị nội khoa chữa lạc nội mạc tử cung khác như thuốc hoặc phẫu thuật không hiệu quả như kỳ vọng. Tuy nhiên, việc dùng thuốc trong thời gian dài sẽ gây ra loãng xương.
Nhìn chung, các thuốc thường được chỉ định để điều trị nội khoa chữa lạc nội mạc tử cung chủ yếu là thuốc kê đơn và có khả năng gây một số tác dụng phụ nghiêm trọng như đã đề cập trước đó. Vì thế, người bệnh cần phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và tránh tự ý dùng thuốc hoặc các cách chữa lạc nội mạc tử cung khác.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
