Chụp X-quang phổi có phát hiện ung thư không là câu hỏi thường gặp khi bệnh nhân thực hiện xét nghiệm này. Mặc dù chụp X-quang giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường trong phổi nhưng để chẩn đoán ung thư chính xác, các bác sĩ cần kết hợp nhiều phương pháp chẩn đoán khác. Hãy cùng tìm hiểu về ưu, nhược điểm và cách chụp X-quang phổi để phát hiện ung thư hiệu quả.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Chụp X-quang phổi là gì?
Trong thực hành lâm sàng, chụp X-quang phổi là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh rất phổ biến, thường được sử dụng trong quá trình kiểm tra và sàng lọc các bệnh lý liên quan đến phổi.
Máy X-quang sẽ chiếu tia X qua khu vực ngực khi tiến hành chụp, đồng thời ghi lại hình ảnh các cơ quan trong lồng ngực như xương thành ngực, tim, phổi, đường thở, mạch máu và bạch huyết. Ngoài ra, kỹ thuật này cũng giúp bác sĩ phát hiện kịp thời các bất thường ở lồng ngực để có phương án điều trị bệnh phù hợp. Vậy, chụp X-quang phổi có phát hiện ung thư không?
2. Chụp X-quang phổi có phát hiện ung thư không?
Các bác sĩ có thể nhận diện một số dấu hiệu ung thư phổi như ung thư phổi nguyên phát, ung thư phổi di căn thể kê và ung thư phổi di căn thể thả bóng thông qua hình ảnh phim chụp X-quang phổi. Tuy nhiên, vì phim X-quang không có độ đặc hiệu cao nên việc chẩn đoán u phổi chỉ từ phim chụp này trong một số tình huống là không đủ.
3. Ưu điểm và nhược điểm của X-quang phổi trong phát hiện ung thư phổi
3.1 Ưu điểm
- Quy trình thực hiện nhanh chóng và không gây đau đớn cho bệnh nhân.
- Chi phí thực hiện tương đối thấp.
- Hình ảnh thu được từ X-quang phổi cho phép quan sát rõ các cấu trúc trong lồng ngực như xương sườn, tim, phổi và mạch máu giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác.
- Tổn thương lớn trên phổi sẽ dễ dàng được phát hiện khi không bị che khuất trên hai lá phổi khi chụp X-quang.
3.2 Nhược điểm
- Tia X thuộc loại sóng điện từ có năng lượng bức xạ rất mạnh, vì vậy việc chụp X-quang phổi chỉ nên thực hiện ở những nơi có đầy đủ điều kiện kỹ thuật an toàn. Các thiết bị, phòng chụp và máy móc phải tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn do Bộ Y tế cùng Tổ chức Y tế Thế giới đề ra.
- Phụ nữ mang thai bị chống chỉ định chụp X-quang do bức xạ của tia X.
- Các tổn thương nhỏ và bệnh ở giai đoạn đầu không thể được phát hiện bằng kỹ thuật này.
Các nhược điểm của X-quang phổi thường được cải thiện nhờ vào việc sử dụng phương tiện chẩn đoán hình ảnh tiên tiến hơn như chụp cắt lớp vi tính.
4. Phát hiện ung thư phổi trên phim X-quang
Trên X-quang, các khối u phổi có hình dạng và đặc điểm rất đa dạng nhưng phổ biến nhất là các khối mờ (xuất hiện sáng màu trên phim X-quang) có hình tròn với ranh giới có thể rõ hoặc không. Tùy theo vị trí của khối u, ung thư phổi được chia thành hai loại chính.
4.1 U phổi trung tâm
Khoảng 60% trường hợp ung thư phổi là ung thư phế quản thể trung tâm với các khối u phát triển xung quanh rốn phổi. Trên phim X-quang sẽ thấy khối mờ vùng rốn phổi, có bờ tua gai (giống như tia nắng mặt trời, nham nhở) với ranh giới không rõ ràng. Các dấu hiệu X-quang khác như nhão cơ hoành cũng thường đi kèm với hình ảnh ung thư ở rốn phổi.
Khối u xuất phát từ các phế quản lớn vùng rốn phổi nên có thể gây ra hiện tượng xẹp phổi ở một thùy hoặc phân thùy của nhánh phế quản. Dấu hiệu xẹp phổi thường được thể hiện bằng hình ảnh mờ đồng nhất hình tam giác với lõm cạnh đặc trưng và có khi là hình xẹp phổi không hoàn toàn trên phim X-quang.
4.2 U phổi ngoại vi
Ung thư phế quản ngoại vi là sự xuất hiện của các khối u ở vùng ngoại vi của lá phổi. Thông thường, loại ung thư này sẽ được nhận diện qua một hình mờ cản quang tròn hoặc bầu dục, có bờ và ranh giới rõ ràng. Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt, bệnh có thể thể hiện qua hình ảnh đầu tiên của một đám phế viêm mà không có dấu hiệu xẹp phổi, điều này khác với tình trạng của ung thư phế quản trung tâm.
Mọi loại ung thư đều có khả năng lan rộng và di căn đến phổi. Chính vì thế, trên phim X-quang phổi không chỉ có hình ảnh của ung thư nguyên phát tại phổi mà còn có thể xuất hiện các tổn thương di căn từ ung thư của các cơ quan khác. Những tổn thương này thường là các nốt mờ nhỏ, kích thước không đều phân bố rải rác khắp phổi hai bên và thường được gọi là “thả bóng”.
5. Một số điểm cần lưu ý khi chụp X-quang phổi
Kỹ thuật chụp X-quang phổi đơn giản và không gây đau đớn. Tuy nhiên, để đảm bảo kết quả chính xác, người bệnh cần lưu ý một số điểm sau đây:
- Chọn các cơ sở y tế lớn có đủ điều kiện đảm bảo an toàn khi tiến hành chụp X-quang nhằm hạn chế tác động của tia X.
- Mang theo kết quả chụp X-quang lần trước, hồ sơ bệnh án, phiếu xét nghiệm nếu có bởi trong một số trường hợp bác sĩ cần so sánh và đánh giá tiến triển của bệnh để đưa ra kết luận chính xác.
- Nếu là nữ và nghi ngờ có thai hoặc đang mang thai, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ để tránh những tác động không tốt từ tia X đối với thai nhi.
- Người bệnh phải cởi bỏ áo ngoài và mặc áo choàng của cơ sở y tế.
- Tháo bỏ các vật dụng như vòng, nhẫn, cặp tóc, kính,... để không làm ảnh hưởng đến chất lượng phim chụp.
Trên đây là tất cả thông tin giải đáp thắc mắc “chụp X-quang phổi có phát hiện ung thư không”. Nhìn chung, chụp X-quang phổi là một phương pháp hiệu quả để phát hiện nhiều bệnh lý phổi, đặc biệt là ung thư phổi. Tuy nhiên, kỹ thuật này cũng có những hạn chế như không phát hiện được tổn thương nhỏ hay bệnh ở giai đoạn đầu. Vì vậy, việc kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác là cần thiết để đưa ra chẩn đoán chính xác và hiệu quả.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
