Mệt mỏi khi bị ung thư tuyến tiền liệt là một triệu chứng khó chịu, thường xuyên xuất hiện và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Cảm giác mệt mỏi này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, khả năng làm việc, sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Tình trạng mệt mỏi khi bị ung thư tuyến tiền liệt khác mệt mỏi thông thường như thế nào?
Mệt mỏi là cảm giác mà hầu hết mọi người đều có thể trải qua, thường xảy ra sau một ngày làm việc căng thẳng hoặc vào cuối ngày. Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân của mệt mỏi có thể dễ dàng nhận biết và cảm giác này sẽ giảm dần sau một giấc ngủ ngon. Tuy nhiên, mệt mỏi do ung thư lại khác biệt và dễ bị nhầm lẫn với sự mệt mỏi thông thường.
Mệt mỏi liên quan đến ung thư là cảm giác uể oải kéo dài, không biến mất dù người bệnh đã ngủ đủ giấc. Tình trạng này có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, gây khó khăn cho bệnh nhân trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày và ảnh hưởng đến những việc họ muốn hoặc cần làm.
Mệt mỏi là một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất của bệnh ung thư và các phương pháp điều trị. Tuy nhiên, tình trạng này rất khó dự đoán, vì không thể biết chính xác khi nào, ở loại ung thư nào hay khi nào phương pháp điều trị sẽ gây ra mệt mỏi. Cảm giác này thường xuất hiện đột ngột, không liên quan đến mức độ hoạt động của cơ thể và không giảm bớt dù người bệnh đã nghỉ ngơi hoặc ngủ. Thậm chí, mệt mỏi vẫn có thể tiếp tục kéo dài ngay cả sau khi đã hoàn thành liệu trình điều trị.
2. Nguyên nhân gây ra mệt mỏi
Nguyên nhân gây ra mệt mỏi khi bị ung thư tuyến tiền liệt vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, tình trạng này có thể xuất phát từ chính căn bệnh hoặc từ các phương pháp điều trị mà bệnh nhân đang sử dụng. Dưới đây là một số thông tin về cách các phương pháp điều trị ung thư có thể gây ra mệt mỏi:
- Hóa trị: Hầu hết các loại thuốc hóa trị đều có thể làm bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi. Tình trạng này thường xuất hiện sau vài tuần bắt đầu hóa trị, nhưng mức độ và thời gian có thể khác nhau tùy vào từng bệnh nhân. Một số người có thể cảm thấy mệt mỏi ngay sau vài ngày, trong khi những người khác có thể phải đối mặt với tình trạng này trong suốt quá trình điều trị và thậm chí kéo dài sau khi kết thúc hóa trị.
- Xạ trị: Xạ trị cũng có thể là nguyên nhân gây mệt mỏi. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào được điều trị. Mệt mỏi thường kéo dài từ ba đến bốn tuần sau khi kết thúc xạ trị, nhưng cũng có thể kéo dài từ ba tháng đến một năm sau khi ngừng điều trị.
- Liệu pháp kết hợp: Nếu bệnh nhân sử dụng nhiều phương pháp điều trị khác nhau cùng lúc hoặc theo một trình tự nhất định, nguy cơ bị mệt mỏi cũng có thể tăng lên.
3. Những yếu tố nào khác góp phần gây ra mệt mỏi?
Bên cạnh các phương pháp điều trị, còn có nhiều yếu tố khác có thể góp phần làm gia tăng cảm giác mệt mỏi khi mắc ung thư tuyến tiền liệt, bao gồm:
- Các tế bào khối u cạnh tranh dinh dưỡng: Tế bào ung thư có thể lấy đi chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của các tế bào bình thường trong cơ thể.
- Tác dụng phụ của phương pháp điều trị: Các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, lở miệng, thay đổi vị giác, ợ chua và tiêu chảy có thể khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi hơn.
- Thiếu máu do điều trị ung thư: Phương pháp điều trị như hóa trị có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu, khiến máu không đủ khả năng cung cấp oxy cho cơ thể, dẫn đến mệt mỏi.
- Tác dụng phụ của thuốc điều trị: Một số loại thuốc điều trị có thể gây buồn nôn, đau đớn, trầm cảm, lo âu hoặc co giật, tất cả những yếu tố này có thể làm tăng cảm giác mệt mỏi.
- Cơn đau mãn tính: Nghiên cứu cho thấy rằng đau kéo dài và dữ dội có thể làm cho tình trạng mệt mỏi trở nên nghiêm trọng hơn.
- Căng thẳng: Căng thẳng do phải đối mặt với căn bệnh, lo lắng về công việc hàng ngày hoặc nỗ lực để đáp ứng nhu cầu của người khác có thể làm tăng cảm giác mệt mỏi.
- Duy trì hoạt động hàng ngày trong quá trình điều trị: Việc cố gắng duy trì các hoạt động thường ngày như trước khi điều trị có thể làm gia tăng mệt mỏi. Người bệnh có thể cần điều chỉnh lịch trình và thói quen để tiết kiệm sức lực.
- Trầm cảm và mệt mỏi: Cả hai dấu hiệu này thường đi đôi với nhau và có thể khó phân biệt cái nào bắt đầu trước. Nếu luôn cảm thấy buồn chán hoặc đã từng cảm thấy như vậy trước khi được chẩn đoán ung thư hoặc nếu lo lắng, không còn hứng thú với cuộc sống, người bệnh cần được hỗ trợ điều trị trầm cảm.
4. Làm gì để giảm thiểu mệt mỏi khi bị ung thư tuyến tiền liệt?
Phương pháp hiệu quả nhất để giảm mệt mỏi là điều trị các bệnh lý tiềm ẩn.
Dưới đây là một số cách có thể áp dụng để chống lại sự mệt mỏi:
- Đánh giá mức năng lượng: Theo dõi hoạt động hàng ngày để nhận diện thời điểm cơ thể cảm thấy mệt mỏi nhất và xác định các yếu tố có thể góp phần vào tình trạng này.
- Tiết kiệm sức lực: Lập kế hoạch công việc, tổ chức các nhiệm vụ hợp lý, ủy thác cho người khác và lên lịch nghỉ ngơi giúp giảm căng thẳng và tránh làm việc quá sức.
- Làm việc với tốc độ phù hợp: Hãy làm việc với tốc độ thoải mái, tránh căng thẳng đột ngột. Các bài giãn cơ đúng cách cũng giúp cơ thể thư giãn và giảm mệt mỏi.
- Xác định tác động từ môi trường: Tránh nhiệt độ quá cao, khói độc hại và không tắm nước nóng quá lâu.
- Ưu tiên công việc: Xác định những nhiệm vụ quan trọng và tập trung hoàn thành trước.
- Duy trì dinh dưỡng tốt: Bổ sung vitamin B có thể giúp giảm bớt mệt mỏi trong quá trình điều trị bằng bức xạ.
- Tập thể dục thường xuyên: Thực hiện tập thể dục vừa phải một cách đều đặn để cải thiện sức khỏe và tăng cường năng lượng cho cơ thể.
- Quản lý căng thẳng: Học cách quản lý căng thẳng thông qua các phương pháp thư giãn và giải tỏa tâm trí.
Ngoài các phương pháp trên, việc duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý, ngủ đủ giấc và duy trì một tâm lý thoải mái cũng rất quan trọng trong việc giảm mệt mỏi. Những thay đổi này có thể giúp bệnh nhân cải thiện sức khỏe và năng lượng, từ đó đối phó tốt hơn với triệu chứng mệt mỏi khi mắc ung thư tuyến tiền liệt.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
