Nổi mề đay do lạnh là một tình trạng da phổ biến, xảy ra khi cơ thể phản ứng với nhiệt độ lạnh bằng cách xuất hiện các vết mẩn đỏ, ngứa ngáy hoặc sưng tấy. Đây là một dạng dị ứng, trong đó hệ thống miễn dịch nhầm lẫn và phản ứng với các yếu tố môi trường như không khí lạnh, nước lạnh hoặc thậm chí là băng.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Miễn Dịch Dị Ứng - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Triệu chứng của nổi mề đay do lạnh
Nổi mề đay do lạnh (CU) là một tình trạng có thể xảy ra khi tiếp xúc với nhiệt độ thấp. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Phát ban, da đỏ và ngứa, nổi mụn ở những vùng tiếp xúc với lạnh.
- Cảm giác nóng rát trên da khi cơ thể bắt đầu ấm.
- Sưng tấy ở những vùng da tiếp xúc với lạnh.
- Sốt, đau đầu và đau khớp.
- Cảm giác mệt mỏi và lo lắng.
Nếu người bệnh xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng hơn, cần phải điều trị y tế ngay lập tức
- Sốc phản vệ - một phản ứng dị ứng nghiêm trọng và cấp tính.
- Vấn đề về hô hấp như khó thở hoặc thở khò khè.
- Sưng lưỡi và cổ họng, gây khó khăn trong việc nuốt hoặc thở.
- Tim đập nhanh, huyết áp tụt và ngất xỉu.
Thời gian xuất hiện triệu chứng này có thể khác nhau. Một số trường hợp có thể thấy triệu chứng xuất hiện ngay sau 2-5 phút tiếp xúc với lạnh và biến mất sau 1-2 giờ. Trong khi đó, một vài trường hợp có thể mất vài giờ hoặc thậm chí vài ngày sẽ xuất hiện các phản ứng và có thể kéo dài tới 2 ngày.
2. Nguyên nhân dị ứng do lạnh
Khi cơ thể người bệnh tiếp xúc với thời tiết lạnh, hệ miễn dịch có thể phản ứng bằng cách giải phóng histamine, dẫn đến sự phát triển của mề đay.
Dưới đây là các nguyên nhân và một số yếu tố có thể liên quan đến nổi mề đay do lạnh:
- Tiếp xúc với thời tiết lạnh giá.
- Bơi lội hoặc tắm nước lạnh.
- Tiếp xúc với không khí lạnh từ máy lạnh hoặc ở trong một không gian lạnh.
- Môi trường nhiệt độ dưới 4°C.
3. Đối tượng cơ nguy cơ bị dị ứng
Khoảng một nửa số người mắc bệnh sẽ thấy triệu chứng cải thiện đáng kể hoặc thậm chí biến mất hoàn toàn trong vòng 6 năm. Điều quan trọng là phải nhận biết và quản lý sớm các triệu chứng để tránh các phản ứng nghiêm trọng, cải thiện chất lượng cuộc sống.
Dị ứng do lạnh có thể di truyền từ thành viên trong gia đình nhưng cũng có thể xảy ra ở người không có tiền sử gia đình mắc bệnh. Triệu chứng của nổi mề đay do lạnh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, bao gồm:
- Các bệnh tự miễn dịch.
- Nhiễm virus gây bệnh bạch cầu đơn nhân.
- Thủy đậu.
- Viêm gan siêu vi.
- Các tình trạng máu khác.
Ngoài ra, các triệu chứng của nổi mề đay do lạnh có thể xuất hiện bất ngờ mà không có lý do rõ ràng, chỉ đơn giản là sau khi da tiếp xúc với lạnh.
4. Chẩn đoán bệnh
Nếu có dấu hiệu nổi mề đay do lạnh, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra. Điều này rất quan trọng vì có nhiều tình trạng sức khỏe khác cũng gây ra triệu chứng tương tự và việc loại trừ những nguyên nhân này là cần thiết. Trong quá trình thăm khám, bác sĩ sẽ thực hiện khám sức khỏe tổng quát và người bệnh cần cung cấp thông tin chi tiết về các triệu chứng cũng như tiền sử sức khỏe.
Bác sĩ cũng có thể tiến hành một bài kiểm tra, dùng đá viên để xác định phản ứng của cơ thể với không khí lạnh. Bác sĩ sẽ đặt một viên đá trong túi nhựa lên da trong vài phút để quan sát phản ứng phát ban hoặc các triệu chứng khác. Đôi khi, phản ứng có thể không xuất hiện ngay lập tức, đặc biệt là trong trường hợp bệnh do di truyền và có thể mất từ 20 đến 30 phút để các triệu chứng bắt đầu diễn ra.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm máu để tìm kiếm hoặc loại trừ các nguyên nhân cơ bản khác có thể gây ra các triệu chứng ở người bệnh.
5. Bệnh lý bị nhầm lẫn với nổi mề đay do lạnh (CU)
Nổi mề đay do lạnh (CU) có thể có các triệu chứng tương tự như một số bệnh lý khác, dẫn đến sự nhầm lẫn trong chẩn đoán. Dưới đây là một số bệnh lý thường bị nhầm lẫn với bệnh.
5.1 Bệnh cước (Chilblains)
Tình trạng này xảy ra khi các mạch máu nhỏ bị viêm do tiếp xúc với không khí lạnh. Các triệu chứng của bệnh cước bao gồm da đỏ, ngứa và sưng tấy. Thường các triệu chứng này sẽ tự hết trong vài tuần.
5.2 Hội chứng Raynaud
Hội chứng này chủ yếu ảnh hưởng đến ngón tay, ngón chân với các triệu chứng bao gồm đau và da chuyển sang màu xanh hoặc tái sau khi tiếp xúc với lạnh. Các triệu chứng có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ.
5.3 Bệnh ngưng kết lạnh (Cold agglutinin disease)
Tình trạng này xảy ra khi cơ thể tấn công các tế bào hồng cầu khi nhiệt độ máu giảm xuống dưới mức bình thường, có thể dẫn đến thiếu máu tán huyết và thường liên quan đến một số nhiễm trùng, tình trạng tự miễn dịch và bệnh ung thư.
5.4 Bệnh tiểu huyết sắc tố lạnh kịch phát (Paroxysmal cold hemoglobinuria)
Đây là một dạng thiếu máu hiếm gặp và tự miễn dịch, trong đó các kháng thể trong cơ thể tấn công, phá hủy các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Các triệu chứng có thể bao gồm nước tiểu đổi màu hoặc màu nâu sẫm, sốt, đau bụng, mệt mỏi, khó thở khi gắng sức và da xanh xao. Tình trạng này phổ biến hơn ở trẻ em.
Nổi mề đay do lạnh là một tình trạng có thể gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh, từ phát ban đến cảm giác ngứa ngáy và sưng tấy. Hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của tình trạng này là rất quan trọng để người bệnh có thể nhận diện và xử lý kịp thời. Nếu thường xuyên gặp phải các triệu chứng khi tiếp xúc với lạnh, hãy thảo luận với bác sĩ để có được chẩn đoán chính xác và phương pháp điều trị thích hợp. Việc chăm sóc bản thân và thực hiện các biện pháp phòng ngừa có thể giúp kiểm soát tình trạng này, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống hàng ngày.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
