Thuốc chữa buồng trứng đa nang sẽ được chỉ định dựa vào tình trạng và triệu chứng của bệnh nhân vì vậy thuốc trị đa nang buồng trứng cần thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ và dược sĩ tăng hiệu quả điều trị.
Bài viết của Dược sĩ, Thạc sĩ Phạm Thị Kim Dung - Dược sĩ - Khoa Dược - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
1. Tìm hiểu về hội chứng buồng trứng đa nang
1.1 Hội chứng buồng trứng đa nang và các nguy cơ tiềm ẩn
Buồng trứng đa nang (polycystic ovary syndrome) là một dạng rối loạn nội tiết tố phổ biến ở phụ nữ, ảnh hưởng đến khoảng 4-20% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản trên toàn thế giới.
Bệnh đặc trưng bởi tình trạng rối loạn kinh nguyệt (kinh thưa) và gia tăng nồng độ nội tiết tố nam. Bệnh lý này gây nhiều tác động lên buồng trứng, làm hình thành nhiều nang nhỏ bên trong buồng trứng.
Bên cạnh những biểu hiện như rậm lông, hói đầu, da nhờn và mụn, hội chứng buồng trứng đa nang còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch và chuyển hóa như béo phì, rối loạn mỡ máu, tiểu đường (bao gồm cả tình trạng kháng insulin), ngừng thở khi ngủ, bệnh mạch vành, thuyên tắc huyết khối.
Ngoài ra, hội chứng này có thể gây vô sinh do không rụng trứng, làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung và các rối loạn lo âu ở phụ nữ.
1.2 Mục tiêu điều trị trong hội chứng buồng trứng đa nang
Mục tiêu điều trị cần được điều chỉnh phù hợp với mong muốn cá nhân người bệnh. Một số mục tiêu chính trong quá trình điều trị hội chứng buồng trứng đa nang bao gồm:
- Giảm thiểu các triệu chứng do tăng nội tiết tố nam, chẳng hạn như rậm lông, mụn trứng cá và rụng tóc.
- Kiểm soát các rối loạn chuyển hóa, đồng thời giảm nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 và các bệnh lý tim mạch.
- Ngăn ngừa tăng sản nội mạc tử cung và nguy cơ ung thư do tình trạng không rụng trứng mãn tính.
- Tránh thai cho những phụ nữ không có ý định mang thai, bởi hội chứng này có thể gây rụng trứng không đều và dẫn đến mang thai ngoài ý muốn.
- Làm rụng trứng và hỗ trợ sinh sản cho những phụ nữ mong muốn có con.
Ngoài ra, thay đổi lối sống, giảm cân, luyện tập thể dục và sử dụng thuốc chữa buồng trứng đa nang là những phương pháp hiệu quả trong quá trình kiểm soát hội chứng buồng trứng đa nang.
Những biện pháp này đã được chứng minh có khả năng cải thiện hiệu quả các triệu chứng như rối loạn chuyển hóa, kháng insulin, các biểu hiện do tăng nội tiết tố nam và thậm chí cải thiện chức năng sinh sản.
Mặc dù chưa có dữ liệu thống nhất về chế độ ăn giảm calo, các hướng dẫn hiện tại đều đặt mục tiêu giảm từ 5-10% cân nặng ban đầu trong vòng 6 tháng. Chế độ luyện tập thể dục được khuyến nghị tương tự như các hướng dẫn cho các bệnh lý tim mạch và chuyển hóa khác.
Người bệnh nên tập ít nhất 150 phút mỗi tuần với cường độ vừa phải hoặc 75 phút mỗi tuần với cường độ cao. Đối với những người cần giảm cân, thời gian luyện tập nên tăng lên ít nhất 250 phút mỗi tuần với cường độ vừa phải hoặc 150 phút mỗi tuần với cường độ cao (xem Bảng 1 – Phân loại mức độ vận động).
Tất cả bệnh nhân mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang cần được sàng lọc các vấn đề liên quan đến rối loạn chuyển hóa, bao gồm xét nghiệm mỡ máu, xét nghiệm dung nạp glucose sau khi uống glucose và đo huyết áp. Hơn thế nữa, những bệnh nhân thừa cân cần được kiểm tra xem có dấu hiệu hoặc triệu chứng ngưng thở khi ngủ hay không.
Ngoài ra, tất cả bệnh nhân mắc hội chứng buồng trứng đa nang cần được sàng lọc về tình trạng trầm cảm. Đối với những bệnh nhân vô kinh hơn 90 ngày (hoặc hơn 3-4 tháng) hoặc có chảy máu âm đạo bất thường, người bệnh nên thực hiện siêu âm qua âm đạo để đánh giá tình trạng nội mạc tử cung.
Bảng 1 - Phân loại mức độ vận động
| Phân loại | Mô tả | Ví dụ |
| Mức độ nhẹ | Vận động không làm thay đổi nhịp thở và có thể kéo dài ít nhất 60 phút. | Đi bộ thông thường, đạp xe với tốc độ <8km/h, kéo giãn cơ thể, nhảy chậm, việc nhà nhẹ nhàng… |
| Mức độ vừa | Vận động không làm ngắt quãng lời nói và có thể kéo dài trong vòng 30-60 phút. | Đi bộ với tốc độ 5-7km/h, leo núi, đạp xe với tốc độ 8-15km/h, chơi tennis, cầu lông, bóng chuyền đối kháng, bơi lội, tập thể lực trên máy mức độ trung bình, việc nhà mức độ trung bình… |
| Mức độ tích cực | Vận động làm ngắt quãng lời nói và chỉ kéo dài tối đa 30 phút. | Chạy bộ, đạp xe với tốc độ >16km/h, chơi bóng rổ đối kháng, bóng đá, bơi lội, đi bộ dưới nước, karate, tập thể lực trên máy mức độ tích cực… |
2. Các loại thuốc chữa buồng trứng đa nang tốt nhất hiện nay
Quá trình lựa chọn thuốc chữa buồng trứng đa nang thường dựa vào các triệu chứng cụ thể và bệnh nhân mong muốn có thai hay không. Các loại thuốc trị đa nang buồng trứng có thể bao gồm:
2.1 Thuốc tránh thai phối hợp
Các loại thuốc tránh thai kết hợp giữa estrogen và progestin hiện đang là một trong những thuốc trị đa nang buồng trứng cho phụ nữ không mong muốn mang thai.
Mục tiêu khi sử dụng các loại thuốc chữa buồng trứng đa nang này là điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, giảm các triệu chứng do sự tăng tiết nội tiết tố nam như mụn trứng cá, rậm lông và ngăn ngừa ung thư nội mạc tử cung.
Tuy nhiên, thuốc tránh thai kết hợp có thể làm tăng nguy cơ thuyên tắc huyết khối, đặc biệt ở những người có chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 30.
Những người không nên sử dụng thuốc tránh thai phối hợp bao gồm:
- Những người có tiền sử đau nửa đầu có tiền triệu.
- Những người có tiền sử huyết khối tĩnh mạch sâu, có hoặc không có thuyên tắc phổi, hoặc đã được xác định có đột biến gen tăng nguy cơ huyết khối.
- Người có nhiều yếu tố nguy cơ bệnh động mạch, tiền sử nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
- Người có bệnh lý van tim phức tạp.
- Những người đã được chẩn đoán mắc ung thư vú.
- Người mắc bệnh thần kinh do tiểu đường hoặc đã mắc tiểu đường suốt hơn 20 năm.
- Người mắc xơ gan mức độ nặng hoặc ung thư gan.
Trước khi bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai phối hợp, người bệnh cần được bác sĩ đánh giá nguy cơ thuyên tắc mạch. Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng sức khỏe của người bệnh để lựa chọn chế phẩm phối hợp phù hợp và an toàn nhất.
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc tránh thai phối hợp khác nhau, người bệnh không nên tự ý sử dụng hoặc thay đổi thuốc chữa buồng trứng đa nang này mà không có ý kiến của bác sĩ.
2.2 Metformin
Metformin là một loại thuốc điều trị tiểu đường đã được sử dụng từ lâu với giá thành phải chăng, được sử dụng đơn độc hoặc kết hợp trong điều trị hội chứng buồng trứng đa nang.
Thuốc được biết đến với khả năng cải thiện tình trạng kháng insulin, giúp cải thiện cân nặng ở những người có BMI cao hơn 25kg/m2, cũng như cải thiện chỉ số đường huyết ở bệnh nhân mắc tiểu đường type 2, chỉ số mỡ máu và giảm các biến chứng của tiểu đường.
Tuy Metformin không được khuyến cáo sử dụng đơn độc để giảm các biểu hiện do tăng tiết nội tiết tố nam như rậm lông, nhưng thuốc có thể được sử dụng kết hợp với thuốc tránh thai phối hợp hoặc thay thế cho thuốc tránh thai để điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, hiện chưa có bằng chứng cho thấy Metformin có khả năng bảo vệ nội mạc tử cung.
Người bệnh cần lưu ý rằng, tác dụng phụ phổ biến nhất của thuốc chữa buồng trứng đa nang Metformin bao gồm buồn nôn, tiêu chảy và thiếu hụt vitamin B12. Để giảm tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, quá trình sử dụng thuốc cần bắt đầu từ liều thấp (500mg/ngày) và tăng dần liều lượng, tối đa tăng thêm 500mg/ngày sau khoảng 1-2 tuần.
Thường thì, Metformin nên được chọn dưới dạng giải phóng kéo dài (XR) và uống sau bữa ăn, điều này giúp giảm tác dụng phụ và cải thiện sự dung nạp của thuốc.
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể bổ sung vitamin B12 theo chỉ định của bác sĩ để giảm nguy cơ thiếu hụt vitamin B12, hoặc cần định lượng vitamin B12 nếu cần thiết.
2.3 Thuốc trị đa nang buồng trứng - Clomiphene
Thuốc kích thích rụng trứng là một phương pháp được sử dụng để giúp phụ nữ có hội chứng buồng trứng đa nang tăng khả năng thụ thai. Tuy nhiên, thuốc chữa buồng trứng đa nang này có thể ảnh hưởng đến thị giác. Vì vậy, nếu có dấu hiệu nhìn mờ hoặc các biểu hiện bất thường khác về thị giác, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ ngay.
Nếu đang có kinh nguyệt, người bệnh cần phải tuân thủ thời gian sử dụng thuốc theo khuyến nghị của bác sĩ kê đơn. Điều này giúp đảm bảo hiệu quả và an toàn của thuốc trị đa nang buồng trứng này.
Hiện nay, có nhiều phương pháp hỗ trợ khác nhau để giúp phụ nữ tăng khả năng thụ thai. Để chọn phương pháp phù hợp hiệu quả nhất, người bệnh nên trao đổi và nhận tư vấn từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.
2.4 Kem bôi Eflornithine, Finasteride, Spironolactone
Một số loại thuốc bôi như Eflornithine, Finasteride, Spironolactone có thể được sử dụng trong điều trị biểu hiện rậm lông. Tuy nhiên, quá trình lựa chọn thuốc cụ thể phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc mà phải trao đổi trước với bác sĩ chuyên khoa.
Khi sử dụng spironolactone, người bệnh cần thực hiện biện pháp tránh thai tuyệt đối, vì thuốc này có thể tăng nguy cơ dị tật ở trẻ sơ sinh nam.
Ngoài ra, các phương pháp tẩy lông khác như điện di, laser và các loại thuốc điều trị mụn khác (như kem bôi kháng sinh, dẫn xuất của vitamin A...) cũng có thể được bác sĩ kê đơn và tư vấn tùy thuộc vào tình trạng của làn da và cơ địa.
2.5 Thuốc giúp tăng khả năng sinh sản PregnaSitol
PregnaSitol là một sản phẩm chuyên dụng dành cho phụ nữ gặp vấn đề về vô sinh hoặc hiếm muộn, đặc biệt là những trường hợp liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang. Thuốc hỗ trợ điều hòa hormone nội tiết trong cơ thể phụ nữ, nâng cao chất lượng trứng và thúc đẩy quá trình phát triển trứng.
Để sử dụng thuốc trị đa nang buồng trứng một cách an toàn và hiệu quả, người bệnh cần có đơn thuốc từ bác sĩ chuyên khoa và tuân thủ chế độ điều trị được chỉ định. Điều này không chỉ giúp giảm nguy cơ lo lắng mà còn đảm bảo an toàn và nâng cao chất lượng cuộc sống. Trước khi bắt đầu điều trị, người bệnh nên thông báo với bác sĩ về tiền sử bệnh, bao gồm các vấn đề như bệnh tim mạch, đột quỵ, hoặc việc sử dụng các loại thuốc khác.
Nếu gặp bất kỳ biểu hiện không bình thường nào trong quá trình sử dụng thuốc chữa buồng trứng đa nang, người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và xử lý kịp thời.
3. Những điều cần lưu ý khi sử dụng các thuốc trị đa nang buồng trứng
Để hỗ trợ giảm nhẹ các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang và tăng khả năng thụ thai, người bệnh chọn mua và sử dụng các loại thuốc chữa buồng trứng đa nang cần chú ý đến những điểm sau:
- Trước tiên, người bệnh hãy đến khám tại một cơ sở y tế uy tín để nhận được sự tư vấn từ các chuyên gia y tế. Sau khi tiến hành các kiểm tra cần thiết, bác sĩ sẽ tư vấn, kê đơn và hướng dẫn sử dụng thuốc sao cho phù hợp với tình trạng cụ thể của người bệnh.
- Thuốc điều trị hội chứng buồng trứng đa nang được phân thành hai nhóm chính: nhóm thuốc giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh và nhóm thuốc kích thích rụng trứng để tăng khả năng thụ thai. Vì vậy, người bệnh cần lựa chọn loại thuốc phù hợp với mục tiêu điều trị của bản thân và luôn tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Người bệnh nên tuân theo chỉ định và liều lượng mà bác sĩ đã hướng dẫn, không tự ý thay đổi loại thuốc hoặc kết hợp nhiều loại thuốc mà không có sự đồng ý của chuyên gia y tế. Bên cạnh đó, người bệnh hãy trao đổi với bác sĩ trước khi quyết định ngừng sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
- Người bệnh chỉ nên mua thuốc trị đa nang buồng trứng từ các nhà thuốc hoặc cơ sở cung cấp uy tín để đảm bảo chất lượng và nguồn gốc rõ ràng của sản phẩm. Trước khi sử dụng, người bệnh hãy đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất về cách bảo quản và sử dụng đúng cách.
- Ngoài cách dùng thuốc, người bệnh hãy xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, duy trì lối sống lành mạnh và thường xuyên vận động thể thao phù hợp.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
