Tắc ống dẫn sữa sau sinh là một tình trạng mà nhiều người mẹ gặp phải trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ. Khi kéo dài, tắc tia sữa có thể gây tích tụ sữa trong mô vú và gây viêm nhiễm hoặc áp xe vú. Đây là một tình trạng nghiêm trọng và có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của người mẹ lẫn chất lượng sữa mà bé bú.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Thị Mai Nhung, tại Khoa Sản - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
1. Tắc tia sữa là gì?
Tắc ống dẫn sữa sau sinh, hay còn gọi là tắc tia sữa, đây là là tình trạng sữa mẹ bị ứ đọng và tắc lại trong các ống dẫn sữa ở vú thay vì được lưu thông tốt. Tình trạng này cũng đi kèm với các nang tuyến bị phình giãn, chèn ép vào các ống dẫn sữa và gây tắc nghẽn cục bộ.
Tắc tia sữa cần phải được phát hiện và điều trị sớm để có thể đảm bảo sức khỏe cho sản phụ và không làm ảnh hưởng tới quá trình dùng sữa mẹ nuôi con. Về nguyên nhân tắc tia sữa, một số nguyên nhân sau đây có tần suất xuất hiện phổ biến nhất:
- Mẹ mới sinh: Khi vừa sinh xong, sữa mẹ được sản xuất nhiều nhưng lại chưa được thoát lưu ra ngoài. Từ đó, các tia sữa dễ bị tắc trong ống dẫn sữa gây ra tắc tia sữa và căng cứng bầu ngực.
- Em bé bú không đúng khớp vú: Nếu bé vẫn ngậm vú nhưng ngậm không đúng khớp vú, bé khó có thể bú hết lượng sữa mẹ tiết ra. Lúc này, lượng sữa còn lại sẽ tồn đọng trong vú và gây bít, tắc tia sữa.
- Cho bú ít: Vì nhiều lý do, người mẹ có thể không cho bé bú thường xuyên. Điều này sẽ khiến sữa bị tồn đọng trong vú và gây ra bít tắc.
- Ngực chịu áp lực, nâng đỡ không đúng cách: Nếu mẹ mặc các loại áo ngực quá chật sau khi sinh sẽ có thể khiến các tia sữa bị chèn ép và gây tắc các ống dẫn sữa.
Bên cạnh đó, nếu người mẹ từng có tiền sử bị chấn thương hoặc phẫu thuật phần vú cũng có nguy cơ gây tắc ống dẫn sữa sau sinh. Đặc biệt hơn, những yếu tố về tâm lý hoặc căng thẳng, stress cũng có sự ảnh hưởng rất lớn đến việc sản xuất sữa mẹ, gây tắc tia sữa. Do đó, người mẹ cần nắm được các nguyên nhân kể trên để phòng tránh tắc ống dẫn sữa.
2. Tắc ống dẫn sữa có nguy hiểm không?
Tắc tia sữa là một tình trạng rất phổ biến ở các sản phụ sau khi sinh con. Nếu như không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra những biến chứng rất nguy hiểm như áp xe vú, viêm tuyến vú. Lâu dần, các vấn đề này có thể gây ra u xơ tuyến vú.
Khi ống dẫn sữa bị tắc sẽ gây ra tình trạng ứ đọng sữa, qua đó kích thích phản ứng viêm cục bộ không nhiễm trùng tại mô vú. Triệu chứng lâm sàng của tình trạng tắc ống dẫn sữa sau sinh gồm các triệu chứng sau:
- Ứ đọng cục bộ, khu trú tại một vùng của tuyến vú.
- Các triệu chứng viêm đi kèm.
Nếu tình trạng ứ đọng sữa đã bị kích thích và gây ra viêm mô vú, người mẹ có thể thấy đau một phần mô vú, khi ấn vào có cảm giác đau nhói. Khi cho con bú hoặc hút sữa, người mẹ có thể thấy đau ở bên vú cho trẻ bú hoặc hút sữa.
Khi kéo dài, các cơn đau có thể khiến người mẹ bị trầm cảm sau sinh, stress và căng thẳng. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tâm sinh lý và sức khỏe của người mẹ. Vì thế, khi phát hiện triệu chứng, người mẹ nên đi khám và nhờ sự tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa để được điều trị và can thiệp khi cần thiết.
3. Cách chữa tắc tia sữa
Khi gặp tình trạng tắc ống dẫn sữa, nhiều người mẹ không biết bị tắc tia sữa phải làm sao. Nhìn chung, mục đích đầu tiên khi điều trị tắc ống dẫn sữa là giúp các sản phụ làm tan các cục sữa bị ứ đọng, qua đó giúp sữa mẹ được lưu thông tốt. Trong mọi trường hợp, sản phụ hãy cố gắng cho trẻ sử dụng nguồn sữa mẹ hoàn toàn thay vì sữa công thức.
Dưới đây là một số cách để sản phụ có thể áp dụng nhằm điều trị tình trạng tắc tia sữa:
- Trước khi cho bé bú, mẹ hãy chườm ấm bằng khăn ở bầu ngực. Cùng với đó, hãy massage nhẹ nhàng phần núm vú để giúp dòng sữa dễ lưu thông hơn.
- Khi cho con bú xong, mẹ nên hút hết phần sữa còn trong bầu ngực để tránh ứ đọng.
- Mẹ nên cho con bú ở bên ngực bị tắc trước, sau đó mới chuyển sang bên còn lại.
Nếu đã áp dụng những cách trên nhưng sản phụ vẫn thấy tình trạng tắc nghẽn không được cải thiện hoặc xuất hiện một số dấu hiệu nhiễm trùng, áp xe vú hoặc nứt núm vú không thuyên giảm sau 24 giờ, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Khoảng thời gian 24 giờ này là rất quan trọng, nếu được can thiệp sớm, tình trạng viêm nặng hoặc tiến triển thành áp xe vú sẽ được ngăn chặn. Nếu xảy ra tình trạng viêm nhiễm nặng, sản phụ có thể cần phải dùng thuốc kháng sinh chữa tắc tia sữa hoặc trích mủ để giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.
Vừa rồi là những thông tin về tình trạng tắc ống dẫn sữa sau sinh. Khi sản phụ thấy mình có dấu hiệu tắc tia sữa, hãy theo dõi chặt chẽ tình trạng và đến bệnh viện ngay khi phát hiện thấy những triệu chứng bất thường để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
