Tại sao suy nghĩ nhiều có thể gây đau dạ dày? Căng thẳng, lo âu kéo dài là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bệnh đau dạ dày. Khi cơ thể phải đối mặt với áp lực tinh thần, hệ thần kinh tự động kích hoạt, làm tăng tiết acid dạ dày. Điều này không chỉ gây ra cảm giác khó chịu mà còn có thể dẫn đến viêm loét dạ dày, làm cho tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Tại sao suy nghĩ nhiều có thể gây đau dạ dày?
Đa số bệnh nhân rối loạn chức năng tiêu hóa trong thời gian gần đây đều có các yếu tố nguy cơ gây bệnh tương tự nhau, như chế độ ăn uống không hợp lý, thiếu vệ sinh an toàn thực phẩm, sử dụng nhiều thực phẩm và đồ uống có chất kích thích, căng thẳng trong công việc hoặc do việc sử dụng các thuốc điều trị các bệnh lý khác như đái tháo đường, tăng huyết áp. Đặc biệt, yếu tố căng thẳng, stress và suy nghĩ nhiều là nguyên nhân bệnh đau dạ dày chiếm tỷ lệ rất cao. Vậy tại sao suy nghĩ nhiều có thể gây đau dạ dày?
Thần kinh chi phối hoạt động của dạ dày bao gồm hai hệ thống chính: hệ thần kinh thực vật và hệ thần kinh động vật. Trong điều kiện bình thường, hệ thần kinh thực vật tự hoạt động và điều phối các chức năng của dạ dày. Tuy nhiên, khi bị tác động bởi các yếu tố kích thích khác như căng thẳng, lo âu, suy nghĩ nhiều, stress kéo dài, hệ thần kinh động vật sẽ bị kích hoạt quá mức. Hệ quả là hệ thần kinh thực vật cũng bị kích thích, dẫn đến sự gia tăng bài tiết dịch tiêu hóa, trong đó có dịch vị chứa nhiều axit.
Khi có sự dư thừa axit cộng với việc dạ dày rỗng do bệnh nhân không ăn uống đúng giờ, nguy cơ viêm loét và trào ngược dạ dày thực quản sẽ tăng lên, với dấu hiệu điển hình là bệnh đau dạ dày.
Ống tiêu hóa của con người chủ yếu được điều khiển bởi dây thần kinh phế vị (dây thần kinh số X), một hệ thống phức tạp bao gồm nhiều sợi thần kinh trao đổi tín hiệu với hệ thần kinh trung ương. Khi căng thẳng hay suy nghĩ quá mức, hệ thần kinh trung ương bị kích thích, dẫn đến giảm lưu lượng máu đến các cơ quan tiêu hóa (bao gồm dạ dày), ảnh hưởng đến các cơn co thắt của ống tiêu hóa và giảm bài tiết các dịch tiêu hóa cần thiết. Kết quả là hoạt động của ống tiêu hóa bị ngừng trệ, bệnh nhân có thể bị đau dạ dày, khó tiêu, hoặc buồn nôn và nôn ói. Căng thẳng kéo dài còn có thể kích hoạt phản ứng viêm trong hệ tiêu hóa và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP).
Bệnh đau dạ dày do căng thẳng còn có thể kèm theo các bất thường ở các bộ phận khác trong ống tiêu hóa như:
- Tăng co thắt cơ trơn của thực quản do stress.
- Ảnh hưởng đến chức năng đại tràng, gây ra các dấu hiệu bất thường như tiêu chảy hoặc táo bón.
Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp căng thẳng, lo âu hoặc suy nghĩ nhiều đều dẫn đến viêm loét dạ dày tá tràng hay viêm đại tràng. Mặc dù vậy, các rối loạn tinh thần này sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa, đặc biệt nếu để căng thẳng kéo dài, tình trạng viêm và đau dạ dày sẽ chắc chắn xảy ra.
2. Biểu hiện bệnh dạ dày do căng thẳng
Các biểu hiện bệnh đau dạ dày do căng thẳng, stress, suy nghĩ nhiều thường bắt đầu với các triệu chứng thoáng qua và nhanh chóng tiến triển nghiêm trọng dần:
- Người bệnh thường cảm thấy khó tiêu sau khi ăn uống.
- Xuất hiện triệu chứng ợ chua, ợ nóng với tần suất ngày càng gia tăng.
- Cơn đau dạ dày thường xuất hiện thoáng qua nhưng lặp lại.
- Cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị.
Các bệnh lý như trào ngược dạ dày thực quản và viêm loét dạ dày tá tràng hiện nay có tỷ lệ gặp phải khá cao trong dân số. Tuy nhiên, các triệu chứng của bệnh dạ dày thường không điển hình, như ợ chua, ợ nóng, khó tiêu, buồn nôn, đau bụng, khó nuốt, hay ho kéo dài, nên dễ khiến người bệnh chủ quan và bỏ qua.
Giai đoạn đầu, khi các triệu chứng còn nhẹ, người bệnh đau dạ dày thường nghĩ đây chỉ là rối loạn tiêu hóa thông thường và không tự ý thức thay đổi thói quen sinh hoạt hay ăn uống, cũng như không có biện pháp giảm căng thẳng, stress. Lúc này, cơ thể người bệnh có thể tự điều chỉnh và các triệu chứng chỉ thoáng qua rồi tự khỏi. Tuy nhiên, khi các thói quen sinh hoạt không thay đổi và áp lực cuộc sống, stress, suy nghĩ nhiều kéo dài mà không được chẩn đoán và điều trị, có thể dẫn đến đau dạ dày tái phát thường xuyên và trở nên nghiêm trọng hơn, gây khó khăn trong việc điều trị dứt điểm.
Cụ thể, nếu các rối loạn tiêu hóa không được điều trị kịp thời, sẽ hình thành một vòng xoáy bệnh đau dạ dày do căng thẳng khiến người bệnh càng thêm căng thẳng, từ đó mức độ đau dạ dày cũng ngày càng nghiêm trọng hơn. Bên cạnh đó, bệnh đau dạ dày do căng thẳng còn có thể gây ra các vấn đề khác như:
- Trào ngược dịch vị dạ dày lên khoang miệng, gây mòn men răng, cảm giác ê buốt răng hoặc viêm họng mãn tính.
- Tổn thương viêm trợt ở thực quản nếu không được điều trị kịp thời có thể chuyển sang loạn sản và đôi khi xuất hiện các tổn thương tiền ung thư.
- Viêm đau dạ dày cấp tính có thể được điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, khi chuyển sang giai đoạn mãn tính, việc điều trị sẽ trở nên khó khăn hơn.
3. Điều trị bệnh viêm dạ dày như thế nào?
Cách chữa bệnh dạ dày, đặc biệt là viêm dạ dày cấp, chủ yếu bằng việc sử dụng thuốc đường uống để điều trị nội khoa. Tùy vào các triệu chứng lâm sàng và nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp với tình trạng của từng bệnh nhân. Dưới đây là một số loại thuốc thường được sử dụng trong cách chữa bệnh dạ dày.
- Thuốc kháng sinh: Dùng cho người bệnh viêm dạ dày do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP).
- Thuốc trung hòa acid: Có tác dụng làm giảm sự tiếp xúc của acid với niêm mạc dạ dày và thành dạ dày, giúp hạn chế tình trạng viêm và làm dịu các triệu chứng khó chịu như ợ chua, đau thượng vị.
- Thuốc ức chế bơm proton: Giúp kiểm soát và giảm tiết acid trong dạ dày, giảm nguy cơ tổn thương niêm mạc dạ dày và cải thiện triệu chứng bệnh.
- Thuốc diệt khuẩn HP: Dùng trong các trường hợp viêm dạ dày mạn tính có nguyên nhân do vi khuẩn HP.
Người bệnh không nên tự ý mua thuốc để điều trị bệnh viêm dạ dày. Việc sử dụng thuốc phải theo chỉ định của bác sĩ và bệnh nhân nên khám chuyên sâu để xác định chính xác tình trạng bệnh, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp.
4. Phòng tránh stress kéo dài gây bệnh đau dạ dày
Theo các chuyên gia, chức năng dạ dày sẽ khỏe mạnh và hoạt động trơn tru khi các yếu tố như căng thẳng và suy nghĩ quá nhiều được loại bỏ. Người bệnh có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau đây để bảo vệ sức khỏe dạ dày:
- Tập thể dục: Biện pháp phòng ngừa bệnh đau dạ dày do căng thẳng hiệu quả nhất là thường xuyên tham gia các hoạt động thể chất. Tập thể dục không chỉ giúp giảm căng thẳng mà còn kích thích cơ thể tiết ra Endorphins, một hoạt chất giúp giảm stress và cải thiện tâm trạng hiệu quả.
- Liệu pháp thư giãn: Các trường hợp stress kéo dài gây đau dạ dày có thể hưởng lợi rất nhiều từ các liệu pháp thư giãn như yoga, thôi miên, thiền định, thư giãn cơ bắp và nghe nhạc. Một nghiên cứu đáng tin cậy đã chỉ ra rằng những người bị bệnh đau dạ dày do căng thẳng kéo dài có thể giảm đáng kể các triệu chứng nhờ các liệu pháp này.
- Trò chuyện với bác sĩ chuyên khoa: Các bác sĩ chuyên khoa có thể giúp người bệnh có các biện pháp đối phó hiệu quả với stress. Liệu pháp hành vi là một phương pháp giúp người bệnh nhận thức và học các kỹ năng mới để ứng phó với căng thẳng.
- Thay đổi chế độ ăn uống: Hạn chế các loại thực phẩm có hại cho dạ dày là điều cần thiết. Người bệnh không nên đối phó với stress bằng cách ăn vô tội vạ hoặc ăn vặt. Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, giàu rau xanh và hoa quả tươi, hạn chế chất béo, rượu bia và các chất kích thích sẽ giúp hệ tiêu hóa và dạ dày khỏe mạnh hơn.
Sau khi tìm hiểu tại sao suy nghĩ nhiều có thể gây đau dạ dày, chắc hẳn mọi người cũng đã biết ngoài duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, việc giảm căng thẳng và stress cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh đau dạ dày. Trong trường hợp người bệnh đã thực hiện các biện pháp trên nhưng tình trạng bệnh đau dạ dày vẫn không cải thiện và có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, tốt nhất nên đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám và điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
