Thoát vị khe hoành và trào ngược dạ dày thực quản là 2 tình trạng có những triệu chứng tương đối giống nhau. Thoát vị khe hoành thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu nhưng khi tình trạng trở nên nghiêm trọng sẽ xuất hiện các triệu chứng gần giống như trào ngược dạ dày. Hãy cùng phân biệt hai tình trạng này qua bài viết dưới đây.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Thoát vị khe hoành là gì?
Tại điểm nối giữa thực quản và dạ dày, cơ thắt thực quản dưới (LES) đóng vai trò ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản bằng cách đóng kín sau khi nuốt thức ăn. Trong thoát vị khe hoành, phần trên của dạ dày bị đẩy lên qua cơ hoành vào lồng ngực. Điều này khiến cơ thắt thực quản dưới bị kéo căng, không thể đóng kín đúng cách, dẫn đến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Các loại thoát vị khe hoành:
- Thoát vị khe hoành: Rất phổ biến và thường không gây triệu chứng rõ rệt.
- Thoát vị khe hoành lớn: Có thể gây khó chịu, dẫn đến trào ngược axit và các vấn đề sức khỏe khác. Trong trường hợp nghiêm trọng, dạ dày có thể giữ lại thức ăn chưa tiêu hóa và axit dạ dày trong thời gian dài, làm tổn thương thực quản.
Phân loại thoát vị khe hoành:
- Thoát vị trượt: Là loại phổ biến nhất, chiếm khoảng 95% các trường hợp. Trong loại này, phần trên của dạ dày di chuyển qua lại qua cơ hoành khi bệnh nhân ăn hoặc nuốt. Điều này có thể khiến triệu chứng nặng hơn khi phần dạ dày phình to và trượt vào lồng ngực.
- Thoát vị lăn: Ít phổ biến hơn nhưng nguy hiểm hơn nếu vùng thoát vị lớn gây chèn ép thực quản hoặc cản trở lưu lượng máu đến dạ dày, dẫn đến biến chứng nghiêm trọng.
Nếu bị thoát vị hoành, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng sau:
- Ợ nóng – cảm giác đau rát ở ngực.
- Đau hoặc khó chịu ở ngực.
- Ợ hơi hoặc nấc cụt.
- Nôn trớ, để lại vị đắng hoặc chua trong miệng.
- Đau hoặc rát họng.
- Khàn giọng.
- Hôi miệng.
- Đau hoặc khó chịu ở bụng.
- Đau bụng.
- Khó nuốt.
- Hụt hơi, khó thở.
- Cảm giác nhanh no dù mới chỉ bắt đầu ăn.
Những triệu chứng này tương tự với các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày - thực quản (GERD). Trên thực tế, thoát vị khe hoành có thể là một trong nhiều nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày thực quản.
Đôi khi, mọi người thường nhầm lẫn và bỏ qua thoát vị hoành trong thời gian dài vì cho rằng các triệu chứng họ gặp phải chỉ do trào ngược dạ dày thực quản. Vậy làm thế nào để xác định chính xác nguyên nhân gây ra sự khó chịu?
2. Chẩn đoán thoát vị khe hoành và trào ngược dạ dày thực quản
Bệnh nhân nên đến cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán nếu có các triệu chứng kéo dài tương tự như trào ngược dạ dày hoặc thoát vị khe hoành. Bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm phù hợp như nội soi, chụp X-quang hoặc đo áp lực thực quản để xác định chính xác tình trạng bệnh và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả.
Dựa theo những triệu chứng đáng có, bác sĩ sẽ đề xuất thực hiện thêm một số các phương pháp xét nghiệm sau để chẩn đoán tình trạng bệnh chính xác hơn:
- Chụp CT: Giúp phát hiện các bất thường về cấu trúc cơ thể.
- Nội soi dạ dày: Sử dụng một ống mềm, mỏng có gắn camera để quan sát chi tiết bên trong thực quản và dạ dày.
- Đo axit thực quản: Theo dõi tần suất và thời gian axit dạ dày trào ngược vào thực quản.
- Nuốt bari: Người bệnh sẽ uống một loại chất lỏng chứa bari, giúp hiển thị rõ các cơ quan trên hình ảnh X-quang, từ đó bác sĩ có thể quan sát cấu trúc dạ dày và thực quản.
- Nghiên cứu áp suất thực quản: Kiểm tra áp suất trong thực quản khi nuốt để đánh giá chức năng cơ thắt thực quản.
Kết quả từ các xét nghiệm này sẽ cung cấp thông tin cần thiết để bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và quyết định phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho người bệnh.
3. Điều trị thoát vị khe hoành và trào ngược dạ dày
Người bệnh có thể hạn chế sự phát triển của thoát vị khe hoành và trào ngược dạ dày thực quản thông qua thay đổi lối sống hoặc sử dụng các loại thuốc không kê đơn. Một số biện pháp có thể tham khảo như:
3.1 Thay đổi lối sống
- Không nằm xuống ngay sau khi ăn: Đợi ít nhất ba giờ sau bữa ăn và tránh ăn gần giờ đi ngủ.
- Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn các bữa lớn, hãy chia các bữa ăn thành bữa nhỏ. Nếu người bệnh ăn một bữa lớn, hãy ăn sớm trong ngày.
- Tránh các thực phẩm kích thích triệu chứng: Các thực phẩm thường gây vấn đề bao gồm đồ béo, hành tây, bạc hà, sô cô la, rượu, cà phê, trà, nước có gas, đồ cay và thực phẩm có tính axit như cà chua và cam quýt.
- Nâng cao đầu giường: Giữ cho cơ thể không nằm ngang khi ngủ để hạn chế trào ngược.
- Giảm cân nếu cần: Thừa cân, đặc biệt là mỡ bụng, có thể tạo áp lực lên dạ dày, làm tăng triệu chứng.
- Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm suy yếu cơ thắt thực quản dưới, khiến triệu chứng trầm trọng hơn.
3.2 Thuốc không kê đơn (OTC)
- Thuốc kháng axit: Các loại như Tums và Rolaids giúp trung hòa axit dạ dày.
- Thuốc giảm axit: Pepcid AC và Tagamet HB làm giảm lượng axit dạ dày sản xuất.
- Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Các loại như Prilosec OTC, Nexium và Prevacid không chỉ giảm sản xuất axit mà còn giúp thực quản hồi phục.
Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn cần phải đặt lịch khám điều trị với các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn phương pháp điều trị thoát vị khe hoành và trào ngược dạ dày thực quản phù hợp với thể trạng của bản thân nhất. Ngoài ra, nếu tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng có thể phải thực hiện phẫu thuật để điều trị thoát vị khe hoành hoặc trào ngược dạ dày.
Nếu thoát vị khe hoành trở nên nghiêm trọng, phẫu thuật có thể là giải pháp tối ưu. Các ca phẫu thuật thường được thực hiện bằng kỹ thuật xâm lấn tối thiểu như phẫu thuật nội soi. Hầu hết bệnh nhân có thể về nhà trong ngày hoặc chỉ cần ở lại bệnh viện một đêm. Phẫu thuật nội soi có tỷ lệ thành công hơn 90% trường hợp và bệnh nhân không cần phải dùng thêm thuốc.
Đối với GERD, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày thực quản như phẫu thuật khâu xếp nếp đáy vị vào thực quản (phẫu thuật fundoplication), phẫu thuật tăng cường cơ vòng thực quản dưới (Linx) và nhiều lựa chọn khác để ngăn axit trào ngược.
Nói tóm lại, thoát vị khe hoành và trào ngược dạ dày thực quản đều có thể gây ra những triệu chứng như ợ nóng, đau dạ dày và trào ngược thức ăn. Nếu người bệnh xuất hiện tình trạng này trong thời gian dài thì việc tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được khám và chẩn đoán đúng tình trạng bệnh. Từ đó, các bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị phù hợp giúp cải thiện triệu chứng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
