Trào ngược dạ dày khi ngủ là tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải, gây ra cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Khi nằm, áp lực lên dạ dày tăng cao, khiến dịch vị trào ngược lên thực quản, dẫn đến cảm giác nóng rát, ợ chua hoặc thậm chí đau ngực. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Trào ngược dạ dày khi ngủ là gì?
Khi đứng vào ban ngày, dạ dày ở vị trí thẳng đứng và ống thực quản nối thẳng từ miệng dạ dày lên. Trong cơ thể người bình thường, dạ dày luôn đóng kín, ngăn không cho acid trào ngược lên thực quản trong quá trình tiêu hóa. Tuy nhiên, ở những người bị bệnh trào ngược, nắp dạ dày không đóng kín hoặc không có chức năng đóng, dẫn đến tình trạng acid dễ dàng trào lên thực quản.
Vào ban ngày, khi cơ thể ở tư thế đứng, acid dạ dày chỉ trào ngược trong thời gian ngắn rồi nhanh chóng bình thường. Tuy nhiên, khi ngủ vào ban đêm, dạ dày bị nghiêng, tạo điều kiện thuận lợi cho acid trào ngược mà không cần sự co bóp của dạ dày. Lúc này, ống thực quản nằm ngang, cùng mức với dạ dày, khiến acid dạ dày có thể tràn sang toàn bộ ống thực quản và ứ đọng lại. Khác với ban ngày, acid không thể tự rút về dạ dày, gây cảm giác khó chịu lâu hơn.
Mặc dù trào ngược dạ dày xảy ra phổ biến hơn vào ban ngày, đặc biệt là sau bữa ăn khi dạ dày đầy dịch, nhưng trào ngược vào ban đêm có thể gây tác hại nghiêm trọng hơn.
2. Nguyên nhân trào ngược dạ dày khi ngủ là gì?
Trào ngược dạ dày trong lúc ngủ là hiện tượng phổ biến ở những người mắc bệnh trào ngược dịch vị dạ dày vào ban đêm, đặc biệt là ở người trưởng thành. Nguyên nhân gây ra tình trạng này rất đa dạng, có thể liên quan đến yếu tố sinh lý, lối sống hoặc các vấn đề sức khỏe khác. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây bệnh:
2.1 Tư thế ngủ sai
Trào ngược dạ dày khi ngủ thường xảy ra do tư thế ngủ không đúng. Khi ngủ không đúng tư thế, dạ dày không được thư giãn đúng cách, dẫn đến việc acid trong dạ dày tăng cao. Acid có thể tích tụ ở một phần và trào ngược lên thực quản.
Đặc biệt, những người có cấu trúc cơ thể hoặc hệ bài tiết dịch dạ dày nhiều dễ bị trào ngược, ngay cả khi chỉ nằm xuống. Vì vậy, cơ địa của mỗi người cũng có thể là yếu tố góp phần gây ra bệnh.
2.2 Thói quen ăn khuya
Theo lời khuyên của các chuyên gia tiêu hóa, sau 8 giờ tối, không nên ăn uống để dạ dày có đủ thời gian tiêu hóa hết thức ăn và chuẩn bị nghỉ ngơi cho giấc ngủ. Tuy nhiên, nhiều người vẫn có thói quen ăn đêm và không để dạ dày được thư giãn.
Việc ăn vào ban đêm, buộc dạ dày phải hoạt động liên tục để co bóp và tiết dịch vị tiêu hóa thức ăn. Điều này làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày, bởi quá trình tiêu hóa vẫn tiếp diễn trong khi cơ thể cần nghỉ ngơi.
2.3 Trào ngược dạ dày khi ngủ do một số nguyên nhân khác
Ngoài hai nguyên nhân phổ biến trên, bệnh trào ngược dạ dày vào ban đêm còn có thể xuất phát từ các yếu tố khác, bao gồm:
- Căng thẳng thần kinh, stress kéo dài.
- Thói quen thường xuyên sử dụng đồ uống có gas.
- Ăn quá nhiều đồ chua.
- Ảnh hưởng của quá trình mang thai.
- Một số bệnh lý liên quan đến thực quản, như thoát vị thực quản hoặc viêm thực quản…
3. Dấu hiệu của trào ngược dạ dày lúc ngủ
Triệu chứng và dấu hiệu phổ biến của trào ngược dạ dày ban đêm trong lúc ngủ gồm:
- Thứ nhất, các triệu chứng xuất hiện vào ban đêm khi nằm. Khi lượng acid từ dạ dày chảy sang thực quản đủ nhiều, người bệnh sẽ cảm thấy đau, nóng ngực và có cảm giác dịch trào lên cổ, ho, khó thở. Những triệu chứng này khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, mất ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.
- Thứ hai, triệu chứng xuất hiện vào sáng sớm hôm sau. Nếu trong đêm chỉ có một ít acid chảy từ dạ dày sang thực quản, bệnh nhân vẫn có thể ngủ được bình thường. Tuy nhiên, vào sáng hôm sau, xuất hiện tình trạng đắng miệng sau khi thức dậy, đau họng, buồn nôn, khô miệng… nhất là khi đánh răng.
Ngoài hai dấu hiệu trên, các triệu chứng như đau họng, ho, khàn tiếng, khó thở cũng thường gặp ở những người bị trào ngược dạ dày ban đêm. Nguyên nhân là khi nằm ngủ, acid dễ dàng trào từ dạ dày lên thực quản và lan lên phần họng – thanh quản, gây ra các triệu chứng khó chịu này.
4. Mức độ phổ biến của trào ngược dạ dày khi ngủ
Đây là hiện tượng rất dễ gặp ở những người mắc bệnh trào ngược dạ dày trong thời gian dài. Bệnh trào ngược dạ dày thường được xem là bệnh mãn tính, hiện chưa có phương pháp điều trị dứt điểm hoàn toàn. Chính vì vậy, tỷ lệ trào ngược dạ dày ban đêm rất phổ biến đối với những người bị bệnh này.
Theo các nghiên cứu, khoảng 80 – 85% người bệnh trào ngược dạ dày sẽ gặp phải tình trạng trào ngược vào ban đêm. Tại Việt Nam, có khoảng 70% người bệnh gặp hiện tượng này, theo một nghiên cứu thực hiện tại thành phố Hồ Chí Minh.
Đặc biệt, tỷ lệ trào ngược dạ dày vào ban đêm ở những người mắc trào ngược họng thanh quản có thể lên tới 96%.
5. Cách xử lý khi bị trào ngược dạ dày trong lúc ngủ
Việc xử lý và ngăn chặn hiện tượng trào ngược dạ dày ban đêm là hoàn toàn khả thi nếu phát hiện sớm và có ý thức bảo vệ sức khỏe. Khi nhận diện được các dấu hiệu bệnh và chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa, việc kiểm soát và điều trị bệnh sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Người bệnh nên xây dựng những thói quen tốt trong ăn uống và sinh hoạt, bao gồm:
- Tích cực bổ sung rau xanh, hoa quả và uống đủ nước.
- Hạn chế hoặc không sử dụng nước có gas, đồ chua, đồ chiên rán và thịt đỏ.
- Ngủ với tư thế kê đầu cao hơn phần thân để giảm nguy cơ trào ngược.
- Tránh ăn khuya, thức quá muộn và giảm căng thẳng.
- Giữ tinh thần thoải mái và tránh lo âu quá mức.
Tóm lại, trào ngược dạ dày khi ngủ là một bệnh lý có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được kiểm soát kịp thời. Tuy nhiên, nếu phát hiện và ngăn chặn ngay từ sớm, việc xử lý bệnh sẽ trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Việc áp dụng thói quen sống lành mạnh, khoa học ngay từ khi còn trẻ sẽ giúp bảo vệ sức khỏe tốt hơn và nâng cao sức đề kháng, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
