Viêm loét đại tràng có chữa khỏi được không là câu hỏi mà nhiều bệnh nhân và người thân luôn trăn trở khi đối diện với căn bệnh này. Mặc dù chưa có phương pháp điều trị hoàn toàn dứt điểm, nhưng với sự phát triển của y học hiện đại, các phương pháp điều trị hiện nay có thể giúp kiểm soát bệnh, giảm triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của ThS. BS Mai Viễn Phương hiện là Trưởng đơn nguyên Nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh Viện Đa Khoa Quốc Tế Vinmec Central Park.
1. Triệu chứng và dấu hiệu viêm loét đại tràng
Dấu hiệu viêm loét đại tràng có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và vị trí của vùng viêm. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm:
- Đau bụng và đau thắt ở vùng bụng dưới.
- Đau và xuất huyết tại trực tràng.
- Tiêu chảy kèm máu hoặc mủ, xảy ra nhiều lần.
- Cảm giác buồn đi đại tiện nhưng không thể đi được.
- Cảm thấy rất mệt mỏi, ăn uống kém và sút cân.
- Sốt.
Phần lớn các bệnh nhân chỉ gặp phải triệu chứng ở mức độ nhẹ hoặc trung bình. Một số trường hợp có thể không có triệu chứng trong vài tuần hoặc thậm chí vài tháng, sau đó bệnh mới bùng phát hoặc tái phát. Khi bệnh trở nặng, các triệu chứng viêm loét đại tràng có thể xuất hiện bao gồm:
- Loét miệng.
- Khó thở, tim đập nhanh hoặc nhịp tim không đều.
- Đau và sưng khớp (viêm khớp).
- Da bị đau, nổi mẩn đỏ và sưng.
- Cảm giác khó chịu, mắt đỏ và ngứa.
- Phân có máu.
- Sốt.
Các triệu chứng này có thể kéo dài và gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe người bệnh.
2. Viêm loét đại tràng có chữa khỏi được không?
“Bệnh viêm loét đại tràng có chữa khỏi được không?” là câu hỏi mà nhiều người bệnh băn khoăn. Viêm đại tràng là một bệnh viêm ruột, chủ yếu ảnh hưởng đến niêm mạc ruột kết và là một tình trạng tự miễn dịch. Bệnh tự miễn này có xu hướng tái phát và thuyên giảm, nghĩa là các đợt bùng phát sẽ xen kẽ với các giai đoạn thuyên giảm.
Mặc dù hiện tại chưa có phương pháp nào chữa khỏi hoàn toàn viêm loét đại tràng, nhưng các phương pháp điều trị hiện đại có thể giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Mục tiêu của điều trị là kéo dài thời gian giữa các đợt bùng phát và làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc sử dụng thuốc, thay đổi chế độ ăn uống và trong một số trường hợp cần thiết, bệnh nhân có thể phải thực hiện phẫu thuật.
3. Phương pháp điều trị loét đại tràng mới
3.1 Thuốc điều trị
Trong những năm gần đây, hai loại thuốc mới đã được nghiên cứu và đưa vào sử dụng trong điều trị viêm loét đại tràng, đó là biosimilars và thuốc ức chế Janus kinase (JAK).
3.1.1 Thuốc Biosimilars
Biosimilars là một loại thuốc mới trong điều trị viêm loét đại tràng, được phát triển như các bản sao của các kháng thể được sử dụng trong thuốc sinh học điều trị viêm loét đại tràng phổ biến.
Liệu pháp sinh học là một hướng đi mới trong việc điều trị bệnh viêm loét đại tràng, đặc biệt là đối với những trường hợp từ trung bình đến nặng, bằng cách sử dụng các kháng thể để kiểm soát quá trình viêm.
Biosimilars hoạt động theo cơ chế tương tự như các thuốc sinh học gốc, nhưng sự khác biệt là các bản sao gần như giống hệt của các kháng thể đã được sử dụng trong sinh học, chứ không phải thuốc khởi đầu.
Một số ví dụ về biosimilars trong điều trị bệnh bao gồm:
- Adalimumab-adbm (Cyltezo).
- Adalimumab-atto (Amjevita).
- Infliximab-abda (Renflexis).
- Infliximab-dyyb (Inflectra).
- Infliximab-qbtx (Ixifi).
3.1.2 Chất ức chế JAK
Vào năm 2018, FDA đã phê duyệt tofacitinib (Xeljanz), một loại chất ức chế JAK mới, để điều trị viêm loét đại tràng nghiêm trọng. Đây là thuốc uống đầu tiên được sử dụng để điều trị viêm loét đại tràng nặng, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong điều trị bệnh. Trước đó, tofacitinib đã được phê duyệt để điều trị các bệnh như bệnh thấp khớp và viêm khớp vảy nến.
Xeljanz hoạt động bằng cách ngăn chặn các enzyme Janus kinase (JAK), những yếu tố quan trọng trong quá trình viêm. Bằng cách ức chế JAK, thuốc giúp giảm thiểu tình trạng viêm trong ruột, làm giảm các triệu chứng của bệnh. Một điểm đặc biệt của Xeljanz là thuốc không được sử dụng kết hợp với các chất ức chế miễn dịch hoặc thuốc sinh học.
3.2 Các liệu pháp khác
Bên cạnh các phương pháp điều trị hiện tại, các nhà nghiên cứu đang tập trung vào các biện pháp điều trị mới để giúp ngăn ngừa và điều trị loét đại tràng. Các thử nghiệm lâm sàng hiện nay đang nghiên cứu những phương pháp điều trị tiềm năng sau:
- Liệu pháp tế bào gốc: Đây là một phương pháp điều trị có thể giúp tái lập lại hệ thống miễn dịch của cơ thể, từ đó giảm thiểu tình trạng viêm và hỗ trợ quá trình sửa chữa mô.
- Cấy phân (Cấy ghép phân): Phương pháp này bao gồm việc cấy phân khỏe mạnh từ người hiến tặng vào ruột của bệnh nhân. Mục tiêu của việc cấy phân là khôi phục lại hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh.
- Nhóm thuốc Morphin: Một số nghiên cứu cho thấy các thuốc nhóm morphin có thể giúp giảm viêm toàn thân, bao gồm cả viêm loét đại tràng.
4. Các phương pháp điều trị viêm loét đại tràng hiện tại
Điều trị viêm loét đại tràng hiện tại thường bao gồm sự kết hợp giữa thuốc và phẫu thuật, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và phản ứng của bệnh nhân đối với các phương pháp điều trị.
4.1 Thuốc điều trị viêm loét đại tràng
Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị bệnh bao gồm:
- Corticosteroid.
- Aminosalicylat (5-ASA).
- Điều hòa miễn dịch.
4.2 Phẫu thuật chữa bệnh viêm loét đại tràng
Khoảng 1/3 số người mắc viêm loét đại tràng cuối cùng sẽ cần phẫu thuật. Các triệu chứng như chuột rút, tiêu chảy ra máu và viêm ruột có thể được kiểm soát hoặc chấm dứt nhờ phẫu thuật. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm:
4.2.1 Cắt bỏ toàn bộ đại tràng (cắt đại tràng toàn phần)
Cắt bỏ toàn bộ ruột già (hay còn gọi là cắt bỏ đại tràng toàn phần) sẽ loại bỏ hoàn toàn các triệu chứng của viêm loét đại tràng. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, thay vì cắt bỏ toàn bộ, phẫu thuật cắt bỏ một phần đại tràng thường được lựa chọn, chỉ cắt bỏ phần ruột bị bệnh, giúp giảm thiểu rủi ro và tác dụng phụ.
Tuy nhiên, phẫu thuật không phải là giải pháp cho tất cả bệnh nhân. Cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng thường được áp dụng cho những người mắc viêm loét đại tràng nặng, khi các phương pháp điều trị khác không còn hiệu quả.
4.2.2 Cắt bỏ một phần đại tràng
Trong phương pháp cắt bỏ toàn bộ đại tràng, toàn bộ ruột già sẽ được loại bỏ. Mặc dù đây là phương pháp duy nhất có thể chữa trị triệt để viêm loét đại tràng, nhưng việc cắt bỏ toàn bộ ruột già có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Phương pháp cắt bỏ một phần đại tràng được thực hiện khi chỉ cần loại bỏ phần đại tràng bị bệnh, giữ lại các phần lành ở hai bên. Nếu có thể, các bác sĩ sẽ nối hai đầu ruột còn lại, phục hồi hệ thống tiêu hóa. Tuy nhiên, trong trường hợp không thể nối lại, ruột có thể được chuyển ra ngoài thành bụng và chất thải sẽ được dẫn ra ngoài cơ thể qua một túi mở hồi tràng hoặc đại tràng.
Với sự phát triển của các kỹ thuật phẫu thuật hiện đại, sau một thời gian hồi phục, bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật để nối lại phần ruột còn lại với hậu môn, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
4.2.3 Phẫu thuật khẩn cấp
Thông thường, phương pháp phẫu thuật chỉ được thực hiện khi bệnh trở nên nghiêm trọng, hoặc khi có sự phát triển loạn sản có thể dẫn đến ung thư. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể cần phẫu thuật cắt bỏ ruột già khẩn cấp nếu tình trạng bệnh không thể kiểm soát được và nguy cơ để lại ruột bị tổn thương quá cao.
Các tình huống cần phẫu thuật khẩn cấp bao gồm phình đại tràng nhiễm độc, chảy máu không kiểm soát trong đại tràng hoặc thủng đại tràng.
Phẫu thuật khẩn cấp thường có nhiều rủi ro và có thể gây ra các biến chứng. Bệnh nhân trải qua phẫu thuật khẩn cấp có thể phải thực hiện phẫu thuật cắt hồi tràng hoặc cắt đại tràng tạm thời.
5. Các biến chứng có thể xuất hiện do phẫu thuật
Ngoài câu hỏi viêm loét đại tràng có chữa khỏi được không, người bệnh còn rất quan tâm đến những biến chứng có thể xảy ra sau khi phẫu thuật.
Một phần của thủ thuật phẫu thuật là tạo một túi hậu môn để thu gom chất thải trước khi đi đại tiện, phương pháp này gọi là thủ thuật mở hậu môn nhân tạo.
Tuy nhiên, phẫu thuật có thể gây ra một số biến chứng. Một trong những biến chứng phổ biến là viêm túi, khi túi bị viêm gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, mất nước và sốt. Viêm túi có thể được điều trị bằng kháng sinh kéo dài để kiểm soát nhiễm trùng.
Một biến chứng nghiêm trọng khác là tắc ruột non. Để điều trị tắc ruột non, bệnh nhân thường sẽ được truyền dịch tĩnh mạch và cho ruột nghỉ ngơi, có thể cần phải sử dụng ống thông mũi dạ dày để giải áp. Tuy nhiên, trong trường hợp tắc ruột non nặng, bác sĩ có thể buộc điều trị bằng phương pháp phẫu thuật.
Mặc dù phẫu thuật có thể chữa khỏi các triệu chứng tiêu hóa của loét đại tràng, nhưng không phải lúc nào cũng có thể khắc phục được các vấn đề ở các bộ phận khác trong cơ thể. Ví dụ, những bệnh nhân bị viêm loét đại tràng có thể gặp phải viêm mắt, viêm da hoặc viêm khớp, những tình trạng này có thể tiếp tục tồn tại ngay cả khi ruột đã được loại bỏ hoàn toàn. Mặc dù những biến chứng này không phải là phổ biến, nhưng cần được xem xét và thảo luận trước khi quyết định thực hiện phẫu thuật.
Tóm lại, đối với câu hỏi "Viêm loét đại tràng có chữa khỏi được không?", câu trả lời là hiện tại không có phương pháp điều trị dứt điểm cho bệnh. Tuy nhiên, các loại thuốc mới hiện nay có thể giúp giảm tần suất các đợt bùng phát, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Trong những trường hợp bệnh nặng và không thể kiểm soát bằng thuốc, phẫu thuật có thể được chỉ định để chữa trị các triệu chứng nghiêm trọng và giúp kiểm soát tình trạng viêm tiềm ẩn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Tài liệu tham khảo:
- Food and Drug Administration. (2018). FDA approves new treatment for moderately to severely active ulcerative colitis [Press release]. fda.gov/news-events/press-announcements/fda-approves-new-treatment-moderately-severely-active-ulcerative-colitis
- Ilias A, et al. (2018). Biosimilars in ulcerative colitis: When and for who? DOI: 10.1016/j.bpg.2018.05.003
- Medication options for ulcerative colitis. (n.d.). crohnscolitisfoundation.org/what-is-ulcerative-colitis/medication
- Park JR, et al. (2015). Primary care of the patients with inflammatory bowel disease. DOI: 10.1016/j.mcna.2015.05.009
- Ulcerative colitis treatment options. (n.d.). crohnscolitisfoundation.org/what-is-ulcerative-colitis/treatment-options
