Xét nghiệm máu có chẩn đoán được bệnh lao không?

1. Các phương pháp cận lâm sàng chẩn đoán lao

• X-quang ngực, CT- scanner ngực
• Nhuộm soi trực tiếp (AFB)
• Nuôi cấy
• Phản ứng Tuberculin (xét nghiệm lao da)
• Xét nghiệm QuantiFERON-TB
• Các xét nghiệm khác: PCR, ELISA,...

2. Các chỉ số xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh lao

2.1. Xét nghiệm lao qua máu (IGRA - Interferon Gamma Release Assay):

Có hai dạng bao gồm: QuantiFERON – TB và T-SPOT.TB.

QuantiFERON-TB: QuantiFERON-TB là một loại xét nghiệm miễn dịch được sử dụng để phát hiện các kháng thể đặc hiệu của vi khuẩn lao trong máu. Xét nghiệm này có độ chính xác cao và nhanh chóng hơn so với phản ứng tuberculin.

2.2. Xét nghiệm sinh học phân tử PCR (Polymerase Chain Reaction):

• Xét nghiệm PCR lao bằng lấy máu có thể được thực hiện, nhưng phương pháp này không phải là phương pháp lựa chọn đầu tiên để chẩn đoán bệnh lao. Điều này bởi vì vi khuẩn lao thường không xuất hiện trong máu ở các bệnh nhân mắc bệnh lao phổi hoặc bệnh lao khác. Vi khuẩn lao thường tập trung tại nơi nhiễm trùng, chẳng hạn như phổi, các tuyến bài tiết hoặc các mô khác trong cơ thể.
• Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, như bệnh nhân mắc bệnh lao phổi và bệnh lao hạch, vi khuẩn lao có thể xuất hiện trong máu.
• Để thực hiện, một mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch của bệnh nhân và sau đó được xử lý để lấy ra ADN của vi khuẩn lao. Sau đó, các đoạn ADN đặc hiệu của vi khuẩn lao được nhân bản nhiều lần bằng phương pháp PCR. Kết quả của xét nghiệm PCR lao sẽ cho thấy ADN của vi khuẩn lao trong mẫu máu, từ đó đánh giá được khả năng bệnh nhân bị nhiễm bệnh lao.
• Tuy nhiên, như đã đề cập ở trên, PCR lao bằng lấy máu không phải là phương pháp chẩn đoán bệnh lao được sử dụng rộng rãi, và nó thường được sử dụng kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác để đưa ra kết luận chẩn đoán chính xác.

2.3. Xét nghiệm sinh hóa miễn dịch ELISA (Enzyme-linked Immunosorbent assay)

• Xét nghiệm sinh hóa miễn dịch ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) lao để phát hiện kháng thể chống lại vi khuẩn lao trong máu của bệnh nhân. Phương pháp này được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán bệnh lao và đánh giá khả năng miễn dịch của bệnh nhân đối với vi khuẩn lao.
• Cách thức thực hiện là sử dụng các kháng nguyên được tách ra từ vi khuẩn lao, được phủ lên trên một tấm màng nhựa, kích thích miễn dịch của cơ thể bệnh nhân tạo ra kháng thể chống lại vi khuẩn lao. Sau đó, mẫu máu của bệnh nhân được lấy ra và đưa vào để kháng thể trong máu của bệnh nhân phản ứng với kháng nguyên của vi khuẩn lao trên màng nhựa. Nếu kháng thể trong máu của bệnh nhân phản ứng với kháng nguyên của vi khuẩn lao trên màng nhựa, thì sẽ cho kết quả dương tính, cho thấy bệnh nhân đã được tiếp xúc với vi khuẩn lao và có khả năng bị nhiễm bệnh lao.
• Tuy nhiên,đây không phải là phương pháp chẩn đoán chính xác cho bệnh lao, vì vi khuẩn lao không thường xuất hiện trong máu. Do đó, phương pháp này thường được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ chẩn đoán, kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác như xét nghiệm nhuộm acid-fast hoặc xét nghiệm PCR lao để đưa ra kết luận chẩn đoán chính xác cho bệnh lao.

2.4. Chỉ số CRP (C-reactive protein) và xét nghiệm máu lắng ESR (Erythrocyte sedimentation rate)

Thường được sử dụng để đánh giá sự viêm nhiễm trong cơ thể

3. Ưu điểm và hạn chế của phương pháp xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh lao

3.1. Ưu điểm

• Việc lấy mẫu máu là một phương pháp đơn giản và không gây khó chịu cho bệnh nhân.
• Có thể sử dụng để phát hiện kháng thể chống lại vi khuẩn lao trong máu của bệnh nhân, cho phép chẩn đoán bệnh lao ở các bệnh nhân mắc bệnh lao hạch hoặc bệnh lao khác.
• Nếu sử dụng ELISA, thời gian xét nghiệm khá nhanh và kết quả có thể được đưa ra trong vài giờ.

3.2. Hạn chế

• Vi khuẩn lao không thường xuất hiện trong máu ở các bệnh nhân mắc bệnh lao phổi hoặc bệnh lao khác, do đó, xét nghiệm máu không phải là phương pháp chẩn đoán chính xác cho bệnh lao.
• Việc phát hiện kháng thể chống lại vi khuẩn lao trong máu chỉ cho biết rằng bệnh nhân đã được tiếp xúc với vi khuẩn lao, nhưng không không biết được bệnh nhân đó đã bị nhiễm bệnh lao.
• Việc sử dụng PCR lao để phát hiện vi khuẩn lao trong máu có độ nhạy và độ đặc hiệu thấp hơn so với xét nghiệm nhuộm AFB hoặc xét nghiệm PCR lao trên đờm.
• Đối với bệnh nhân đã điều trị bệnh lao, việc sử dụng xét nghiệm máu để chẩn đoán lại bệnh lao không hiệu quả, vì kháng thể chống lại vi khuẩn lao có thể vẫn còn trong máu của bệnh nhân sau khi điều trị.
• Không thể xác định được vị trí và mức độ nhiễm trùng của vi khuẩn lao trong cơ thể, do đó không thể làm chẩn đoán chính xác cho các loại bệnh lao khác nhau.

Phương pháp xét nghiệm máu là phương pháp chẩn đoán bệnh lao hiệu quả và đáng tin cậy, tuy nhiên, cần kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác để đưa ra kết luận chẩn đoán chính xác. Đây là một phương pháp đáng được sử dụng trong việc kiểm soát và phòng chống bệnh lao.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.