Lưu ý khi chăm sóc trẻ bó bột tại nhà

Bó bột là một trong những phương pháp được chỉ định nhằm điều trị gãy xương hoặc sai khớp khá phổ biến. Sau khi bó bột thì bệnh nhân thường được theo dõi và chăm sóc tại nhà vì vậy để chăm sóc tốt nhằm hỗ trợ việc hồi phục thì người chăm sóc cũng cần có các lưu ý trong việc chăm sóc đặc biệt đối với trẻ em.

Bó bột là phương pháp điều trị nhằm bất động xương gãy và giữ cho xương được ở đúng tư thế phải phẫu. Việc này sẽ giúp tránh di lệch cũng như thúc đẩy quá trình liền xương và hồi phục phần mềm. Ngoài ra, bó bột còn giúp bệnh nhân giảm đau, giảm sưng nề và co cơ sau chấn thương.

Dù là bó bột chân hay bó bột tay thì bột bó sẽ được rạch dọc đến tận kề da để đề phòng sưng nề ở ổ gãy hay chèn ép trong khi bó bột. Sau khi bó bột 24h bệnh nhân sẽ được kiểm tra các ngón tay, ngón chân xem có cử động được không và có sưng nề hay tím tái không. Lý do là để chắc chắn rằng bột bó không quá chặt khiến máu không thể tới nuôi chi dẫn tới biến chứng hoại tử và thậm chí là phải đoạn chi

Có 2 loại bột thường được sử dụng là:

• Bột thạch cao: Có điểm yếu là dễ thấm nước khi bột đã khô.
• Bột sợi thủy tinh: Được làm từ sợi thủy tinh với sức bền, chịu lực tốt, cùng lúc trọng lượng lại nhẹ, không thấm nước và có màu sắc đa dạng phù hợp cho trẻ em.

Thời gian bó bột đối với gãy xương ở trẻ em thường khoảng 4-8 tuần hoặc lâu hơn tùy thuộc vào lứa tuổi và tình trạng gãy của trẻ (vị trí xương, khớp và có kèm tổn thương viêm không)

• Đầu tiên, sau khi bó bột cần lau sạch các đầu chi để theo dõi màu sắc và mức độ sưng nề nhằm đánh giá xem có bị tím hay không. Ngoài dựa vào màu sắc cần xem đầu chi của trẻ có lạnh không, hỏi trẻ có tê bì mất cảm giác không để xử trí kịp thời.
• Sau khi bó bột cần hạn chế vận động cho trẻ trong ít nhất 1 giờ với bột thủy tinh và 2-3 ngày với bột thạch cao để tránh hỏng bột và di lệch xương vì bột chưa đủ cứng chắc.
• Trong 2-3 ngày đầu bột bó sẽ có xu hướng chặt lại do chi bị sưng nề khiến trẻ cảm giác căng tức và chật chội, phụ huynh cần kê chi bó bột cao hơn mức tim để giảm tức
• Cần chú ý giữ cho phần chi bó bột được khô ráo vì nếu để phần bột thấm nước sẽ dễ bị nở ra, nứt bột làm xương chưa liền bị di lệch và kích ứng da. Tuy nhiên vẫn phải vệ sinh sạch sẽ hằng ngày, lau sạch các đầu chi, khi tắm cần lấy khăn quấn bên ngoài bột rồi trùm băng hoặc túi nilon để tránh làm ướt bột.
• Trẻ có thể bị ngứa phần da ở trong bột nên phụ huynh cần theo dõi không cho trẻ dùng các vật cứng hoặc đầu nhọn như que, bút hay thìa để gãi dễ gây tổn thương da, thậm chí là viêm da
• Trong mọi trường hợp không được tự ý cắt bột hoặc xén mép bột hoặc dùng nước, gạc độn lót thêm vào mép bột mà phải đưa trẻ tới cơ sở y tế để xử lý
• Khi trẻ bó bột bất động lâu rất dễ dẫn tới teo cơ cứng khớp nên cần cho trẻ tập phục hồi chức năng theo chỉ định của bác sĩ nhằm hồi phục sức mạnh cơ bắp và duy trì biên độ vận động của khớp. Những bài tập này sẽ có thể thực hiện được từ ngày thứ 3 sau mổ hoặc sau bó bột
• Chế độ ăn của trẻ cần giàu đạm, vitamin và vi lượng để mau hồi phục tốt. Trẻ cần được đưa đi tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ hoặc khi phát hiện các dấu hiệu bất thường như tím, lạnh đầu chi, mất cảm giác hoặc vết thương thấm nhiều dịch máu, có mùi hôi.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City là chuyên khoa chuyên điều trị các chấn thương và tình trạng bệnh liên quan đến hệ thống cơ xương khớp và dây chằng.

Trung tâm có thế mạnh chuyên môn trong phẫu thuật, điều trị các bệnh lý:

• Thay thế một phần hoặc toàn bộ đoạn xương và khớp nhân tạo;
• Thay khớp háng, gối, khuỷu tay;
• Thay khớp vai đảo ngược, các khớp nhỏ bàn ngón tay đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam;
• Phẫu thuật nội soi khớp tái tạo và sửa chữa các tổn thương dây chằng, sụn chêm;
• Ung thư xương, u xương và mô mềm cơ quan vận động;
• Phục hồi chức năng chuyên sâu về Y học thể thao;
• Phân tích vận động để chẩn đoán, theo dõi và cải thiện thành tích cho các vận động viên; chẩn đoán và hỗ trợ phục hồi cho người bệnh.

Trung tâm đang áp dụng các công nghệ hiện đại, tối tân vào điều trị như công nghệ tái tạo hình ảnh 3D và in 3D xương, khớp nhân tạo, công nghệ trợ cụ cá thể hóa được chế tạo và in 3D, công nghệ chế tạo và ứng dụng xương khớp nhân tạo bằng các vật liệu mới, kỹ thuật phẫu thuật chính xác bằng Robot.