Công dụng thuốc Neomycin

Thuốc Neomycin thuộc nhóm thuốc kháng sinh, có thành phần chính là neomycin sulfate. Neomycin được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau như thuốc Neomycin đường uống, Neomycin bôi ngoài da, Neomycin nhỏ mắt, tai.

Neomycin thuộc nhóm thuốc kháng sinh nhóm aminoglycosid, có thành phần chính là neomycin sulfate. Hoạt chất này có tác dụng diệt khuẩn bằng cách ức chế quá trình sinh tổng hợp protein của vi khuẩn. Neomycin có tác dụng đối với tụ cầu khuẩn, các vi khuẩn Gram âm và Gram dương, các vi khuẩn nhạy cảm.

Neomycin được bào chế dưới nhiều dạng và hàm lượng khác nhau, bao gồm viên nén 500mg, dung dịch uống 125 mg/5ml, thuốc mỡ tra mắt, dung dịch nhỏ mắt, mũi hoặc tai, kem tra mũi, thuốc xịt mũi 0,5%.

Ngoài ra, Neomycin cũng được bào chế thành thuốc dùng ngoài dưới dạng chế phẩm phối hợp với nhiều thành phần như kháng sinh, corticoid, ....

Neomycin được chỉ định dùng trong những trường hợp sau:

• Điều trị nhiễm khuẩn ngoài da, nhiễm khuẩn ở tai, mắt do tụ cầu khuẩn và các loại vi khuẩn nhạy cảm khác.
• Điều trị tiêu chảy do vi khuẩn E.coli, sát khuẩn đường ruột bằng đường uống trước khi phẫu thuật.
• Hỗ trợ điều trị hôn mê gan để làm giảm vi khuẩn tạo ra NH3 trong hệ tiêu hóa.

Tùy vào dạng bào chế, đối tượng sử dụng và mục đích điều trị, cách dùng và liều dùng thuốc Neomycin sẽ khác nhau.

2.1 Liều dùng và cách sử dụng thuốc Neomycin ở người lớn

• Sát khuẩn đường ruột trước khi phẫu thuật: Uống 1g/lần/giờ, uống liên tục trong 4 giờ. Sau đó, uống 1g/lần/4 giờ, uống trong 2 hoặc 3 ngày trước khi tiến hành phẫu thuật để hỗ trợ làm sạch đường ruột, kết hợp với erythromycin.
• Điều trị hôn mê gan, bệnh não gan: Uống 4 - 12g/ngày, chia tổng liều thành 4 - 6 lần để uống liên tục trong khoảng 5 - 6 ngày.
• Điều trị tiêu chảy: Uống 3g/ngày, chia làm 4 lần để uống trong ngày.
• Neomycin nhỏ mắt: Nhỏ 1 - 2 giọt vào mắt mỗi 3 - 4 giờ/lần tùy vào tình trạng và mức độ nhiễm khuẩn. Lưu ý, không được tiêm thuốc trực tiếp vào mắt.

2.2 Liều dùng và cách sử dụng thuốc Neomycin ở trẻ em

• Sát khuẩn đường ruột trước khi phẫu thuật: Đối với trẻ trên 1 tuổi, uống 90mg/kg cân nặng/ngày, chia tổng liều thành 6 lần và uống cách nhau 4 giờ/lần, uống trong 2 ngày trước phẫu thuật để hỗ trợ làm sạch đường ruột, kết hợp với erythromycin base. Đối với trẻ từ 6 - 12 tuổi, uống 250 - 500mg/lần/4 giờ trong 2 - 3 ngày trước phẫu thuật. Đối với trẻ lớn hơn 12 tuổi, uống 1g/lần/4 giờ trong 2 - 3 ngày trước phẫu thuật.
• Điều trị hôn mê gan, bệnh não gan, viêm gan thể não: Uống Neomycin 50 - 100 mg/kg cân nặng/ngày, chia tổng liều thành 3 - 4 lần để uống và dùng liên tục trong khoảng 5 - 6 ngày, nhưng đảm bảo tổng liều không được vượt quá 12g/ngày. Dùng kéo dài sẽ gây ra hội chứng kém hấp thu.
• Điều trị tiêu chảy: Đối với trẻ dưới 1 tháng tuổi, uống Neomycin 50mg/kg cân nặng/ngày, chia uống 6 giờ/lần. Đối với trẻ từ 1 - 18 tuổi, uống 50 - 100mg/kg cân nặng/ngày, cũng chia uống 6 giờ/lần.

2.3 Dùng quá liều thuốc Neomycin thì như thế nào?

Dùng quá liều thuốc Neomycin có thể gây ra các triệu chứng, buồn nôn, tiêu chảy, độc tính ở thận, tai, ... Khi đó, nếu người bệnh có biểu hiện độc tính ở thận hoặc tai thì cần ngưng dùng thuốc và theo dõi chức năng ở thận, tai. Nếu thấy suy giảm, cần tiến hành thẩm tách máu và hỗ trợ hô hấp trong trường hợp cần thiết.

Thuốc Neomycin có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn với tần suất như sau:

• Thường gặp: Dùng liều cao sẽ gây ra tiêu chảy, buồn nôn, nôn, độc tính ở thận và tai. Dùng thuốc Neomycin trong thời gian dài có thể gây ra bội nhiễm, hội chứng kém hấp thu. Dùng Neomycin bôi ngoài da, có thể gây tác dụng phụ như ngứa, viêm da, sốt, phản vệ, mẫn cảm với thuốc tăng lên.
• Ít gặp: Dị cảm, lú lẫn, mất phương hướng, viêm miệng, tăng tiết nước bọt, rung giật nhãn cầu, thiếu máu tán huyết, loạn tạo máu, tăng enzym gan và bilirubin. Dùng thuốc Neomycin trong thời gian dài có thể gây rung giật nhãn cầu, chóng mặt, điếc dù cho đã ngừng dùng thuốc.

Nếu thấy bất kỳ biểu hiện nào khác thường khi dùng thuốc Neomycin cần ngưng dùng và liên hệ bác sĩ, dược sĩ hoặc đến cơ sở y tế để được hướng dẫn hoặc xử trí phù hợp, hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng.

• Không dùng thuốc Neomycin ở người bị quá mẫn với thành phần của thuốc, người bị viêm loét tiêu hóa, tắc ruột, nhược cơ, trẻ dưới 1 tuổi.
• Không khuyến khích dùng thuốc Neomycin để điều trị nhiều hơn 2 tuần.
• Trong khi điều trị hôn mê gan bằng thuốc Neomycin, không nên sử dụng thuốc lợi tiểu cùng lúc.
• Không nên dùng Neomycin đường tiêm và không để vết thương hoặc các khoang thanh mạc (màng bụng) tiếp xúc trực tiếp với thuốc, vì thuốc có độc tính cao.
• Tránh dùng thuốc Neomycin bôi ngoài da trong thời gian dài vì có thể gây ra tình trạng mẫn cảm trên da với mức độ tăng lên và dễ mẫn cảm chéo với các loại kháng sinh nhóm aminoglycosid khác.
• Thận trọng khi dùng thuốc Neomycin ở người bị bệnh Parkinson, rối loạn thần kinh - cơ vì thuốc có thể gây ức chế hô hấp.
• Người bị bệnh gan, bệnh thận, suy giảm thính lực cần thận trọng khi dùng thuốc Neomycin. Thuốc gây độc tính ở thận và tai, vì vậy cần thường xuyên theo dõi và đánh giá chức năng thận, tiền đình, thính giác.
• Trẻ sơ sinh, người già, người bị xơ nang, béo phì cần thận trọng khi dùng thuốc Neomycin.
• Phụ nữ đang mang thai không được dùng thuốc Neomycin trừ trường hợp cần thiết vì thuốc có độc tính cao và dùng đường uống có thể gây hại đối với thai nhi.
• Phụ nữ đang nuôi con cho bú cũng không được dùng thuốc Neomycin trừ trường hợp thật sự cần thiết vì thuốc có bài tiết qua sữa mẹ và ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh.
• Thuốc Neomycin có thể tương tác với các loại thuốc: giảm hấp thu khi dùng cùng với digoxin, methotrexate, phenoxymethylpenicilin và một số vitamin; làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai; tăng khả năng gây độc ở thận và tai khi dùng đồng thời với các thuốc lợi tiểu mạnh; gây hội chứng giảm hấp thu với một số chất nếu dùng liều cao như carotene, cholesterol, canxi, cyanocobalamin, glucose, lactose, natri, nitrogen, sắt, xylose, chất béo; tăng tác dụng chống đông của coumarin; tăng tác dụng ức chế thần kinh - cơ khi dùng đồng thời với tác nhân ức chế thần kinh – cơ.
• Ngoài ra, Neomycin làm giảm tác dụng của BCG, các glycosid tim và sorafenib, không dùng đồng thời với BCG, gali nitrat; tăng tác dụng của acarbose; giảm hoạt tính của thuốc ở người bị suy thận; tăng tác dụng hạ đường huyết, tác dụng phụ ở hệ tiêu hóa; tăng nguy cơ hạ canxi huyết khi dùng đồng thời với bisphosphonate; tăng bài tiết axit mật qua phân và giảm hoạt động lactase ruột khi dùng thuốc bằng đường uống.
• Để hạn chế và tránh những ảnh hưởng do tương tác thuốc gây ra, trước khi dùng thuốc Neomycin, người bệnh cần cho bác sĩ/dược sĩ biết tiền sử bệnh và các loại thuốc đã và đang sử dụng, bao gồm các loại: thuốc kê đơn và không kê đơn, thực phẩm chức năng, các loại thảo dược.

Công dụng thuốc Neomycin là diệt khuẩn, bao gồm tụ cầu khuẩn, một số loại vi khuẩn gram âm, gram dương và vi khuẩn nhạy cảm với Neomycin gây nhiễm khuẩn ở da, tai, mắt. Ngoài ra, Neomycin cũng có tác dụng điều trị tiêu chảy hoặc sát khuẩn ruột trước khi phẫu thuật. Hy vọng với những chia sẻ trên đây sẽ giúp quá trình sử dụng thuốc được hiệu quả và an toàn với người bệnh hơn.