Primaquine là thuốc gì?

Thuốc Primaquine thuốc nhóm chống sốt rét chứa hoạt chất Primaquine phosphat với hàm lượng 13,2 mg tương đương 7,5 mg Primaquin.

Primaquine được dùng sau khi đã tiêu diệt ký sinh trùng sốt rét trong hồng cầu bằng thuốc khác như Chloroquine. Thuốc có thể tiêu diệt được ký sinh trùng sốt rét trong các mô ở cơ quan khác, nhờ đó ngăn chặn được việc sốt rét tái phát trở lại.

2.1 Tác dụng điều trị của Primaquine phosphate

• Điều trị tiệt căn và dự phòng tái phát sốt rét do virut P.Vivax và P.Ovale
• Dự phòng lây truyền sốt rét do P. falciparum, nhất là ở những vùng có khả năng cao mắc lại sốt rét.
• Viêm phổi do Pneumocystis carinii ở các bệnh nhân mắc AIDS.

2.2 Tác dụng phụ của Primaquine phosphate

Cũng như các thuốc khác, Primaquine có thể gây ra các tác dụng không mong muốn trong khi sử dụng:

Thường gặp như: Chóng mặt, buồn nôn, đau vùng thượng vị hoặc đau quặn bụng, khó chịu ở dạ dày.

Các tác dụng phụ hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng có thể xảy ra như:

• Dấu hiệu nhiễm trùng nặng như: sốt cao , ớn lạnh nhiều, đau họng dai dẳng.
• Dấu hiệu mất đột ngột các tế bào hồng cầu chẳng hạn như: mệt mỏi nghiêm trọng, nước tiểu nâu sẫm, môi, móng tay, da nhợt nhạt, tim đập nhanh.
• Các dấu hiệu của một vấn đề về máu nhất định (methemoglobin huyết, bao gồm da, môi, móng tay hơi xanh, đau đầu , khó thở, choáng váng, suy nhược, lú lẫn, đau ngực, nhịp tim đập nhanh mạnh).

Phản ứng phản vệ rất hiếm khi xảy ra với Primaquine.

Các đối tượng không nên sử dụng Primaquine:

• Người thiếu men G6PD trầm trọng.
• Dị ứng với thuốc
• Người có bệnh cấp tính có xu hướng giảm bạch cầu hạt như: Viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ.
• Người đang dùng các loại thuốc hoặc tác nhân có khả năng gây tán huyết hoặc làm suy giảm các yếu tố tuỷ của tuỷ xương.
• Người cho con bú.
• Cân nhắc khi sử dụng thuốc cho phụ nữ mang thai: vì thuốc đi qua nhau thai và có thể gây thiếu máu tan huyết ở thai thiếu hụt G6PD trong tử cung.

Thuốc primaquin 500 được sử dụng một lần trong ngày bằng đường uống, thuốc được khuyên nên dùng chung với thức ăn để tránh kích ứng dạ dày, hoặc uống theo lời dặn của bác sĩ.

Primaquine thường được sử dụng trong vòng một đến hai tuần kể từ khi bạn rời khỏi vùng dịch sốt rét. Thuốc primaquin cũng được sử dụng trong vòng một đến hai tuần cuối đợt điều trị sốt rét. Primaquine không nên được sử dụng cho việc điều trị sốt rét kéo dài hơn 14 ngày.

Liều thuốc được dùng dựa trên loại ký sinh trùng bạn mắc phải và khả năng đáp ứng của cơ thể bạn.

Nên dùng thuốc đều đặn và đúng liều lượng mà bác sĩ đã kê, bạn có thể dùng thuốc cùng một thời điểm mỗi ngày để tránh việc quên thuốc. Việc quên liều, bỏ liều, uống không đúng liều sẽ làm ảnh hưởng lớn đối với tác dụng điều trị của Primaquine, điều này khiến việc điều trị trở nên không hiệu quả, còn có thể làm tăng số lượng ký sinh trùng sốt rét trong cơ thể (biểu hiện của việc kháng thuốc) khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Sử dụng các biện pháp ngăn ngừa việc bị muỗi đốt để tránh mắc sốt rét (như sử dụng các chất đuổi côn trùng phù hợp, sử dụng bình xịt diệt côn trùng, mặc quần áo che gần kín hết cơ thể, ở nơi có điều hòa nhiệt độ hoặc che chắn tốt, dùng màn chống muỗi) đây là giải pháp bảo vệ bạn tốt hơn cả, vì chưa có thuốc điều trị nào hoàn toàn hiệu quả để ngăn ngừa bệnh sốt rét.

Khi có các triệu chứng khiến bạn nghĩ mình bị sốt rét (như như sốt, ớn lạnh, đau đầu, các triệu chứng giống cúm khác) hãy đến trung tâm y tế ngay lập tức, đặc biệt là khi bạn đang ở trong khu vực có dịch sốt rét hoặc mới rời khỏi vùng bệnh. Nếu các triệu chứng bệnh của bạn vẫn tồn tại hoặc xấu đi khi sử dụng Primaquine phosphate hãy báo cho bác sĩ biết.

Nếu ai đó đã sử dụng quá liều Primaquine và có các triệu chứng nghiêm trọng như ngất đi hoặc khó thở, hãy gọi 115. Nếu bỏ lỡ một liều, hãy dùng sớm nhất có thể. Nếu gần đến thời điểm dùng liều Primaquine tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều tiếp theo như thường lệ, tuyệt đối không dùng liều gấp đôi để bù lại.

Thuốc Primaquin 500 có thể tương tác với một số thuốc khác như: Penicillamine, Quinacrine, các loại thuốc có thể gây giảm tế bào máu (như Trimethoprim, Zidovudine, Pyrimethamine, Azathioprine ). Đây không bao gồm tất cả loại thuốc có thể tương tác với primaquin. Chia sẻ danh sách tất cả các sản phẩm bạn sử dụng (bao gồm thuốc kê đơn, không kê đơn, các sản phẩm thảo dược) với bác sĩ, dược sĩ. Không ngưng, bắt đầu hay thay đổi liều của bất kỳ thuốc nào khi chưa có sự chấp thuận của bác sĩ.

Khoảng một nửa dân số trên thế giới vẫn có nguy cơ mắc sốt rét. Việc phòng và điều trị sốt rét khá khó khăn do tình trạng kháng thuốc, dân di cư nhiều, muỗi kháng hóa chất diệt muỗi,... Vì vậy, cách hiệu quả nhất để không bị bệnh là tránh bị muỗi đốt.