Tương tác giữa vitamin C và sắt

Sắt và vitamin C là hai nguồn dưỡng chất rất quan trọng đối với cơ thể con người. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh sử dụng đồng thời cả vitamin C và sắt. Vậy tương tác giữa vitamin C và sắt xảy ra như thế nào?

Cơ thể người trưởng thành có từ 3 – 4g sắt, trong đó hai phần ba nằm ở hemoglobin là sắc tố của hồng cầu, phần còn lại nằm trong các cơ quan và mô như gan, thận, lách. Mặc dù tỷ lệ sắt cần thiết trong cơ thể không nhiều nhưng sắt là một trong các thành phần dinh dưỡng quan trọng nhất, có tầm quan trọng cơ bản đối với sự sống. Ngoài ra, sắt còn tham gia vận chuyển oxy và giữ vai trò quan trọng trong hô hấp tế bào.

Khi thiếu sắt, cơ thể không chỉ có thay đổi sự tạo máu, mà còn thay đổi chức năng của nhiều enzym quan trọng, từ đó gây nên nhiều rối loạn trong cơ thể và gây ra nhiều bệnh lý. Bệnh thiếu máu thiếu sắt là một bệnh dinh dưỡng, tuy ít khi gây tử vong nhưng làm ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, giảm chất lượng cuộc sống.

Thực tế, trẻ nhỏ học kém một phần có thể là do thiếu máu gây buồn ngủ và kém tập trung. Với người trưởng thành bị thiếu máu có thể làm giảm khả năng lao động do thể lực suy giảm, phải nghỉ dài ngày. Bên cạnh đó, thiếu máu trong thai kỳ có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Do đó khi thấy cơ thể có biểu hiện da xanh xao, người mệt mỏi, chóng mặt, nhức đầu, mất ngủ, khả năng tập trung kém thì bạn nên đi khám sức khỏe tổng quát để được thăm khám, tư vấn và làm các xét nghiệm để kiểm tra, bổ sung sắt hợp lý, tránh việc tự ý bổ sung sắt để lại những tác dụng phụ không mong muốn.

XEM THÊM: Nguyên nhân, triệu chứng và nguyên tắc dinh dưỡng cho người bệnh thiếu máu

Vitamin C có vai trò rất quan trọng trong các hoạt động chuyển hóa của cơ thể, cụ thể như sau:

• Tham gia tạo collagen và một số thành phần tạo nên các mô liên kết
• Tham gia vào các quá trình chuyển hóa để tạo ra năng lượng và sử dụng chất béo trong cơ thể
• Tham gia vào quá trình tổng hợp một số chất như catecholamin hay hormon tuyến vỏ thượng thận
• Giúp làm tăng tạo interferon từ đó làm giảm sự nhạy cảm của cơ thể với histamin
• Có khả năng chống lại stress nên giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể
• Kết hợp vitamin C với vitamin A và một số loại vitamin khác sẽ giúp trung hòa các gốc tự do sản sinh ra từ các phản ứng chuyển hóa, nhờ đó bảo vệ được tính toàn vẹn của màng tế bào và ngăn ngừa quá trình oxy hóa.

Với vai trò quan trọng đó, nên việc thiếu hụt vitamin C sẽ làm tăng nguy cơ mắc các tình trạng bệnh lý như sau:

• Thiếu vitamin C có thể khiến người bệnh bị chảy máu khi đánh răng, xuất huyết, dễ bị vết bầm, tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là bệnh cúm và viêm đường hô hấp.
• Thiếu vitamin C còn khiến xương không chắc, có thể bị cong vẹo, dẫn đến các bệnh lý cơ xương khớp.

Ngoài ra, thiếu vitamin C còn khiến người yếu ớt, thiếu năng lượng, khả năng tiêu hóa kém, vết thương, vết mổ lâu lành, răng dễ bị tổn thương.

XEM THÊM: Vì sao nên uống sắt với nước cam? Không nên uống sắt với gì?

Vitamin C là loại vitamin tan trong nước, chủ yếu có trong thực vật, có ít trong động vật. Hiện nay con người đã thành công trong việc tổng hợp được vitamin C và được bào chế dưới dạng thuốc viên, hỗn dịch, thuốc tiêm... Vitamin C hấp thu qua niêm mạc của ruột non rất tốt trước khi được phân bố tới các mô trong cơ thể như tuyến yên, thượng thận và não. Tuy nhiên, vitamin C không tích lũy trong cơ thể mà sẽ thải trừ chủ yếu qua nước tiểu dưới dạng đã biến đổi.

Đặc biệt, vitamin C có vai trò rất quan trọng trong việc hấp thu, bổ sung sắt trong cơ thể. Sắt trong viên thuốc tồn tại ở dạng hợp chất và có hóa trị 2, nhưng chỉ sắt hóa trị 3 mới có thể được hấp thu khi tới tá tràng. Do đó, cần có quá trình giúp chuyển hóa từ sắt hóa trị 2 thành sắt hóa trị 3 trước khi sắt được hấp thu vào cơ thể để sử dụng. Quá trình biến đổi này xảy ra tại ruột non và bắt buộc phải có sự xúc tác của vitamin C.

Chính vì thế, sự thiếu hụt vitamin C trong cơ thể sẽ làm hạn chế khả năng hấp thu sắt và gây ra nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt. Từ đó, lý do vì sao các bác sĩ thường khuyên người bệnh khi uống viên sắt cần uống kèm với vitamin C chính là đảm bảo tối ưu khả năng hấp thu sắt của cơ thể người sử dụng.

Nguồn tham khảo: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov, webmd.com, medlineplus.gov, drhoffman.com, drugs.com