Phẫu thuật co thắt thực quản lan tỏa

Co thắt thực quản lan tỏa là bệnh lý hiếm gặp, tuy không nguy hiểm cho tính mạng nhưng bệnh gây ra những khó khăn trong quá trình ăn uống. Do đó cần điều trị bệnh triệt để để người bệnh có thể sinh hoạt bình thường. Mổ điều trị co thắt thực quản lan tỏa là một trong những cách điều trị hữu hiệu nhất.

1.1. Co thắt thực quản

Co thắt thực quản là một bệnh lý của thực quản, đặc trưng bởi các rối loạn chức năng vận động (nhu động) bình thường của thực quản và tâm vị. Các rối loạn bao gồm: mất hoàn toàn nhu động của thực quản và khả năng giãn nở đồng bộ của cơ thắt tâm vị. Đây là bệnh lý được phát hiện sớm nhất trong những bệnh lý của thực quản.

Theo nhiều nghiên cứu khác nhau, người ta chia co thắt thực quản làm hai loại:

• Rối loạn co thắt cơ thực quản phần thấp (co thắt tâm vị).
• Rối loạn co thắt toàn bộ thực quản hay còn gọi là co thắt thực quản lan tỏa.

Hiện nay, nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh vẫn chưa được làm rõ. Co thắt thực quản là bệnh có thể điều trị được. Có nhiều phương pháp khác nhau để điều trị bệnh, trong đó được chia làm hai loại lớn là:

• Điều trị nội khoa: nong thực quản, dùng thuốc chẹn kênh canxi, thuốc nhóm Nitrates, thuốc chống trầm cảm... Các thuốc này có công dụng làm giảm các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp tạm thời, hiệu quả chỉ là tạm thời hoặc trong trường hợp chờ phẫu thuật.
• Điều trị ngoại khoa: phẫu thuật Heller. Đây là phương pháp được áp dụng rộng rãi, cho kết quả sớm ngay sau mổ đối với trường hợp co thắt tâm vị. Với phương pháp này các bác sĩ sẽ phẫu thuật mở toàn bộ cơ dọc chiều dài thực quản trong trường hợp co thắt thực quản lan tỏa. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây hiện tượng trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Nếu hiện tượng này kéo dài có thể dẫn đến viêm thực quản. Để hạn chế được biến chứng trên, người ta sử dụng các van thực quản chống trào ngược. Trong đó phương pháp tạo van toàn bộ của Nissen một phương pháp có hiệu quả nhất.

1.2. Co thắt thực quản lan tỏa

Là một rối loạn chức năng thực quản hiếm thấy. Đặc trưng bởi sự khó nuốt kể cả các chất lỏng. Sự khó nuốt xảy ra không liên tục xen kẽ với các thời kỳ nuốt bình thường. Đây là một bệnh nhẹ, không tiến triển nặng và không đe dọa tới tính mạng.

Các nguyên nhân thường gặp gây ra bệnh như stress, khối thức ăn to, các chất lỏng nóng hoặc lạnh. Triệu chứng lâm sàng của bệnh thường gặp là đau trước ngực, có thể lẫn với cơn đau thắt ngực. Các cơn đau xuất hiện bất chợt, không do các hoạt động gắng sức và không liên quan với ăn. Khi chụp thực quản với baryt cho hình ảnh các co bóp đồng thời với đặc điểm bề ngoài như cái mở nút chai hoặc chuỗi hạt. Khi đo áp lực thực quản, phát hiện các cơn co bóp đồng thời cách hồi cùng với những thời kỳ nhu động bình thường.

Điều trị co thắt thực quản lan tỏa được thực hiện trên cơ chế làm giảm các triệu chứng và động viên tinh thần bệnh nhân. Các phương pháp điều trị bệnh cũng giống như điều trị co thắt thực quản thông thường. Trong đó, mổ điều trị co thắt thực quản lan tỏa là một phương pháp phổ biến.

2.1. Chỉ định và chống chỉ định

Phẫu thuật được chỉ định cho những bệnh nhân được chẩn đoán là co thắt thực quản lan tỏa. Trên cơ sở các xét nghiệm, X-quang, soi thực quản-dạ dày-tá tràng và đo áp lực cơ thực quản.

Tuy nhiên, phẫu thuật điều trị co thắt thực quản lan tỏa không được chỉ định cho những trường hợp sau:

• Người có thể trạng yếu không chịu được phẫu thuật.
• Người lớn tuổi, mắc nhiều bệnh.
• Bệnh nhân ung thư thực quản.
• Người mắc bệnh lý nặng, đặc biệt là các bệnh về tim như: bệnh mạch vành, bệnh van tim, bệnh tâm phế mạn.

2.2. Chuẩn bị

• Người thực hiện

Số lượng là 3 bác sĩ. Có trình độ chuyên môn nghiệp vụ.

• Người bệnh: Người bệnh được chẩn đoán là bị co thắt thực quản lan tỏa. Bệnh nhân cần được bù năng lượng, nước điện giải qua đường tĩnh mạch vài ngày trước mổ. Bởi vì người bệnh không ăn uống được nên thể trạng yếu. Nếu trong thực quản có ứ đọng thức ăn cần được rửa hút sạch trước mổ.
• Dụng cụ, hóa chất: Bộ trang thiết bị đồng bộ mổ nội soi. Bộ dụng cụ chuyên dụng dùng trong các phẫu thuật đường tiêu hóa. Van bộc lộ trường phẫu thuật. Bộ dụng cụ mạch máu + chỉ mạch máu. Các dụng cụ kỹ thuật cao: Dao siêu âm, dao hàn mạch...

2.3. Các bước tiến hành mổ điều trị co thắt thực quản lan tỏa

Hướng dẫn bệnh nhân ở tư thế nằm sấp sao cho người nghiêng một góc khoảng 30 độ. Tay phải để ở tư thế sao cho khoảng không gian giữa ngực phải và nách không bị cản trở.

Như mọi thủ thuật ngoại khoa khác, bệnh nhân cần được gây mê nội khí quản với ống Carlen để làm xẹp phổi. Chú ý là không bơm hơi khoang màng phổi hoặc bơm với áp lực nhỏ.

Sau khi đã chuẩn bị xong, bắt đầu tiến hành phẫu thuật:

• Phẫu thuật quai tĩnh mạch đơn. Thắt và cắt quai tĩnh mạch đơn bằng chỉ vicryl 3.0 kết hợp với kẹp clip hoặc chỉ dung clip Hemolock đơn thuần.
• Mở màng phổi trung thất dọc theo chiều dài từ vị trí trên cơ hoành đến đỉnh phổi phải bằng móc điện.
• Đường mở cơ bắt đầu từ vị trí thực quản phía trên cơ hoành chạy suốt chiều dài thực quản kéo lên trên đến sát vị trí nền cổ.
• Sau khi kết thúc quá trình mở cơ, tiến hành bơm hơi ống thông dạ dày. Bước này có tác dụng kiểm tra xem có vị trí nào còn cơ thực quản hoặc vị trí niêm mạc thực quản bị thủng.
• Sau đó là đặt dẫn lưu màng phổi và đóng lỗ trocar

3.1. Theo dõi người bệnh sau phẫu thuật

• Bệnh nhân sau phẫu thuật điều trị co thắt thực quản lan tỏa được theo dõi như những trường hợp phẫu thuật đường tiêu hóa nói chung và đường ngực.
• Cho bệnh nhân sử dụng kháng sinh từ 2 đến 5 ngày.
• Bổ sung nước và điện giải.

3.2. Các biến chứng và cách xử lý

• Trong phẫu thuật: Thủng thực quản: tiến hành khâu thực quản và mở thông dạ dày hoặc mở thông hỗng tràng tùy vào vị trí thủng. Chảy máu: dùng cặp clip để cầm máu.
• Sau phẫu thuật: Chảy máu tiến hành mổ lại để cầm máu. Áp xe trung thất: thực hiện thủ thuật mở thông dạ dày, sử dụng kháng sinh mạnh và hồi sức cho người bệnh. Suy hô hấp, viêm phổi chỉ định sử dụng kháng sinh, phục hồi chức năng.

Bài viết trên là toàn bộ thông tin về phẫu thuật điều trị co thắt thực quản lan tỏa. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh và cách điều trị.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện việc thăm khám và điều trị có thể hoàn toàn yên tâm về kết quả tại Vinmec.