Những điều cần biết trước khi phẫu thuật điều trị bệnh Crohn

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Khi thuốc cũng như các phương pháp thay đổi lối sống không thể ngăn chặn được các triệu chứng mà bệnh Crohn gây ra, phẫu thuật điều trị bệnh crohn sẽ được chỉ định. Ước tính khoảng 75% những người mắc bệnh cần một số loại phẫu thuật để giảm các triệu chứng của họ.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị bệnh Crohn cuối cùng để làm giảm các triệu chứng hoặc biến chứng. Khi thuốc không còn tác dụng hoặc các tác dụng phụ trở nên quá nghiêm trọng, bác sĩ có thể xem xét một trong các phẫu thuật sau để điều trị bệnh crohn:

• Tạo hình chỗ hẹp đường ruột nhằm mở rộng và rút ngắn ruột để giảm tác động của sẹo hoặc tổn thương mô.
• Trong quá trình cắt bỏ ruột, các phần ruột bị hư hỏng sẽ được loại bỏ. Ruột khỏe mạnh được khâu lại với nhau để tái tạo lưu thông ruột.
• Một thủ thuật mở lỗ thông ra da để cơ thể của bạn có thể loại bỏ chất thải, phương pháp này gọi là phẫu thuật hậu môn nhân tạo. Những phương pháp này thường được thực hiện khi một phần ruột non hoặc ruột già được cắt bỏ. Chúng có thể là vĩnh viễn hoặc tạm thời khi bác sĩ muốn cho ruột của bạn thời gian để chữa lành.
• Một thủ thuật cắt đại tràng (colectomy) loại bỏ các phần của ruột được bị bệnh hoặc bị hư hỏng.
• Phẫu thuật cắt bỏ ruột kết và trực tràng. Nếu bạn thực hiện phẫu thuật này, bạn cũng sẽ cần phải cắt bỏ ruột già (một lỗ trong ruột già để thải chất thải ra ngoài).

Phẫu thuật bệnh Crohn rất hữu ích để giảm các triệu chứng, nhưng không phải là không có rủi ro.

2. Khi nào chỉ định phẫu thuật điều trị bệnh Crohn?

Khi thuốc cũng như các phương pháp thay đổi lối sống không thể ngăn chặn được các triệu chứng mà bệnh Crohn gây ra, phẫu thuật điều trị bệnh crohn sẽ được chỉ định. Ước tính khoảng 75% những người mắc bệnh cần một số loại phẫu thuật để giảm các triệu chứng của họ. Phẫu thuật thường được coi là phương pháp điều trị cuối cùng đối với bệnh Crohn.

Nếu bác sĩ tìm thấy mô ung thư hoặc các chỉ số có khả năng gây ung thư trong ruột kết, bạn có thể cần phẫu thuật. Những người bị bệnh Crohn có nguy cơ cao bị ung thư đại trực tràng, nhưng việc cắt bỏ một số đoạn của đại tràng có thể giúp ngăn ngừa loại ung thư này phát triển.

Bạn cũng có thể cần phẫu thuật vì thuốc đang dùng gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc chúng đã ngừng hoạt động hiệu quả.

Mặc dù phẫu thuật có thể giúp nhiều người sống chung với bệnh Crohn, nhưng tất cả các phẫu thuật đều có những rủi ro nhất định. Một số loại phẫu thuật có thể không thích hợp với bạn. Bạn và bác sĩ có thể đánh giá rủi ro của phẫu thuật và thảo luận xem liệu phẫu thuật có thể giúp bạn sống khỏe mạnh hơn hay không.

3. Các biến thể của bệnh Crohn là gì?

Có 6 biến thể của bệnh Crohn, tất cả đều dựa trên vị trí. Cụ thể:

• Bệnh Crohn dạ dày tá tràng: Khoảng 5% những người bị bệnh Crohn mắc loại này.
• Viêm nội mạc hỗng tràng: Giống như Crohn dạ dày tá tràng, biến thể này ít phổ biến hơn.
• Viêm hồi tràng: Tình trạng viêm ở phần cuối cùng của ruột non hay hồi tràng.
• Ileocolitis ảnh hưởng đến hồi tràng và ruột kết và là biến thể phổ biến nhất của Crohn: Khoảng 50% những người bị bệnh Crohn có biến thể này.
• Crohn thể viêm đại tràng được tìm thấy ở khoảng 20 phần trăm những người bị bệnh Crohn. Nó chỉ ảnh hưởng đến ruột kết. Cả viêm loét đại tràng và viêm đại tràng Crohn đều chỉ ảnh hưởng đến ruột kết, nhưng viêm đại tràng Crohn có thể ảnh hưởng đến các lớp sâu hơn của niêm mạc ruột.
• Bệnh quanh hậu môn: Biến thể này thường liên quan đến các lỗ rò, hoặc các kết nối bất thường giữa các mô, nhiễm trùng mô sâu, cũng như các vết loét trên da hay quanh hậu môn.

4. Phục hồi sau phẫu thuật bệnh Crohn

Khoảng thời gian phục hồi có thể thay đổi tùy thuộc vào phương pháp phẫu thuật điều trị bệnh crohn. Một số người có thể chỉ cần ở lại bệnh viện vài ngày sau khi phẫu thuật. Những người khác có thể phải ở lại vài tuần. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về thời gian phục hồi ước tính cho cuộc phẫu thuật cụ thể của bạn.

Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách phục hồi tại nhà. Nhiều người được khuyến khích ăn một chế độ ít chất xơ, chất cặn bã sau khi phẫu thuật. Điều này giúp ruột của bạn có thời gian để nghỉ ngơi.

Ví dụ về thực phẩm ít chất xơ, ít dư lượng bao gồm:

• Bơ
• Trái cây đóng hộp hoặc nấu chín
• Mì ống
• Khoai tây
• Cơm
• Rau nấu chín kỹ

Đôi khi bạn có thể cảm thấy mệt mỏi hoặc khó chịu trong quá trình hồi phục. Tuy nhiên, bạn sẽ cảm thấy tốt hơn nhiều khi thời gian hồi phục của bạn kết thúc. Tóm lại, phẫu thuật sẽ làm giảm các triệu chứng bệnh Crohn.

Tài liệu tham khảo:

• Lewis, R. T., & Maron, D. J. (2010, September). Efficacy and complications of surgery for Crohn’s disease. Gastroenterology & Hepatology, 6(9): 587-596 ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2976865/
• Surgery for Crohn’s disease & ulcerative colitis. (2010, August 31) ccfa.org/resources/surgery-for-crohns-uc.html
• Surgery for Crohn’s disease & ulcerative colitis. (2010, August) ccfa.org/assets/pdfs/surgery_brochure_final.pdf
• What is the role of surgery in treating Crohn’s disease? (n.d.) bidmc.org/Centers-and-Departments/Departments/Digestive-Disease-Center/Inflammatory-Bowel-Disease-Program/Crohns-Disease/What-is-the-role-of-surgery-in-treating-Crohns-disease.aspx