Can thiệp mạch vành khi nhồi máu cơ tim cấp: Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Trần Quốc Tuấn - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc. Bác sĩ Trần Quốc Tuấn đã có hơn 12 năm kinh nghiệm về hồi sức cấp cứu.

Can thiệp mạch vành là một trong những giải pháp quan trọng trong điều trị khi nhồi máu cơ tim cấp. Làm sao để người bệnh có thể nhanh chóng bình phục, khâu chăm sóc là vô cùng quan trọng. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ mang đến cho bạn những kiến thức hữu ích về cách chăm sóc người bệnh khi can thiệp mạch vành.

Tốc độ bình phục của bệnh nhân phụ thuộc vào tất cả các khâu chăm sóc từ trước, trong và sau khi can thiệp mạch vành.

Về phía đội ngũ bác sĩ

Trước khi can thiệp, các bác sĩ và đội ngũ nhân viên y tế cần chuẩn bị hồ sơ bệnh án, các xét nghiệm cơ bản: xét nghiệm chẩn đoán bệnh tim mạch, các xét nghiệm thường quy, các xét nghiệm về đông cầm máu, các xét nghiệm về bệnh lây nhiễm. Tiếp theo đó là chuẩn bị và vệ sinh vùng chọc mạch bằng cách: xác định vị trí vùng chọc mạch: kiểm tra xem mạch có rõ không, có bất thường liên quan, tiền sử tắc mạch hay can thiệp trước đây, trong 1 số trường hợp phải làm sạch lông vị trí chọc mạch.

Về phía bệnh nhân và người nhà bệnh nhân

Người nhà bệnh nhân cần vận động, chuẩn bị một tinh thần tốt cho người bệnh trước khi tiến hành điều trị.

Về phía đội ngũ bác sĩ

Bác sĩ phải ghi rõ thông tin về kết quả thủ thuật, các biến chứng có thể gặp phải sau khi can thiệp mạch vành, y lệnh thuốc thêm và các lưu ý theo khi bệnh nhân về phòng.

Điều dưỡng phòng can thiệp bệnh nhân phải bàn giao cho điều dưỡng bệnh phòng tình trạng bệnh nhân, thời gian rút sheath, các thuốc y lệnh thêm và kết quả can thiệp mạch vành.

Khi về bệnh phòng cần theo dõi sát bệnh nhân bằng Monitor ít nhất 6 tiếng: tình trạng ý thức bệnh nhân, các thông số sinh tồn: mạch, huyết áp, spO2, tình trạng đau ngực và khó thở của bệnh nhân, tình trạng vùng chọc mạch, số lượng và màu sắc nước tiểu, làm lại điện tâm đồ, xét nghiệm hóa sinh máu: ure, creatinin, điện giải đồ, CK, CKMB, Troponin,...công thức máu, một số trường hợp nghi ngờ biến chứng: siêu âm tim, chụp CT ngực.

Điều dưỡng sẽ làm ẩm trước để lấy bỏ băng gạc cho vết thương, sau đó sẽ rửa lại bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn, có thể băng lại bằng băng dán cá nhân hoặc để thoáng khí.

Về phía bệnh nhân và người nhà

• Rửa vết thương ít nhất 1 lần/ngày bằng nước muối hoặc dung dịch sát khuẩn. Dùng tay hoặc khăn lau mềm nhẹ nhàng, không chà xát mạnh lên vết thương.
• Cố gắng giữ vết thương khô ráo, trừ khi tắm.
• Không bôi kem, thuốc mỡ hoặc bất kỳ thứ gì lên vết thương.
• Mặc quần áo rộng rãi.
• Không ngâm mình trong bồn tắm, đi bơi trong một tuần sau thủ thuật.
• Bỏ hút thuốc lá kể cả hút thuốc lá thụ động.
• Sau khi đặt stent mạch vành, bệnh nhân can thiệp mạch vành nên nghỉ ngơi hoàn toàn trong vòng 1 tuần, sau đó mới bắt đầu tập thể dục vừa sức. Cách vận động đơn giản nhất là đi bộ, người bệnh nên đi bộ 30–60 phút mỗi ngày và 5 buổi mỗi tuần. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể chơi golf hoặc cầu lông nhưng không nên chơi môn thể thao mạnh như tennis.

Để giúp người thân duy trì thói quen vận động, bạn có thể thu xếp thời gian cùng tập luyện mỗi ngày. Đây cũng là một bí quyết giúp kiểm soát huyết áp, cân nặng và lượng cholesterol, giữ trạng thái thư giãn, tránh áp lực, căng thẳng.

Chế độ ăn uống lành mạnh để vừa đảm bảo dinh dưỡng, vừa giúp vết thương mau lành ở bệnh nhân can thiệp mạch vành:

• Chất đạm (Protein): Nên ăn lượng vừa phải thịt nạc, thịt gà bỏ da, trứng, đậu phụ; mỗi tuần nên ăn 2 bữa có các loại cá như cá hồi, cá thu hoặc cá mòi để cung cấp cho cơ thể nhiều chất béo omega-3 có lợi cho tim. Ngoài ra, cần tránh thịt có màu đỏ như thịt bò, thịt chó... để tránh làm tăng cholesterol và làm nặng thêm tình trạng xơ vữa mạch vành.
• Chất béo: Nên sử dụng chất béo dễ tiêu (chất béo chưa bão hòa) như dầu thực vật (dầu ô liu, hướng dương, dầu cải...) hoặc các từ các loại hạt, bơ, dầu cá; hạn chế tối đa mỡ động vật, đồ ăn nhanh, da các loài động vật.
• Chất xơ: Bổ sung vào thực đơn nhiều trái cây tươi và rau xanh.
• Nước lọc: Uống nhiều nước (trừ bệnh nhân suy tim nặng) và hạn chế chất kích thích, đồ uống có đường. Nên uống 8 – 10 ly nước mỗi ngày để tăng đào thải chất cản quang sử dụng khi can thiệp. Ngoài nước, bệnh nhân cũng nên uống sữa ít béo, sữa chua, sữa không đường hoặc tốt nhất là uống sữa đậu nành.
• Cần lưu ý nấu ăn nhạt, giảm nêm muối, mắm khi chế biến, nên ăn nhạt hơn người bình thường để tránh tăng huyết áp, giảm phù.

Trên đây là những thông tin chia sẻ về cách chăm sóc người can thiệp mạch vành khi nhồi máu cơ tim, hy vọng đã mang đến những kiến thức hữu ích cho bạn.

Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán can thiệp mạch vành

Hướng dẫn chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp