Bổ sung kẽm và sắt cho bé cùng nhau được không?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Phan Ngọc Hải - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Sắt và kẽm là 2 vi chất vô cùng quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Tuy nhiên tỷ lệ trẻ thiếu 2 vi chất rất cao và thường thiếu cùng nhau. Vậy có bổ sung kẽm và sắt cho bé cùng nhau không?

Theo điều tra của Viện dinh dưỡng quốc gia, có tới 60% trẻ ở giai đoạn từ 6 tháng đến 5 tuổi đang thiếu kẽm. Ngoài ra, cứ 3 trẻ có 1 trẻ thiếu sắt.

Đặc biệt trẻ thiếu kẽm thường đi đôi với thiếu sắt. Tại sao lại như vậy? Nhiều nghiên cứu đã chứng minh, kẽm làm tăng sự hấp thu sắt, đồng thời điều chỉnh sự trao đổi sắt, đóng vai trò là chất xúc tác trong quá trình chuyển hóa sắt tham gia vào quá trình tổng hợp, cấu tạo nên hồng cầu. Do đó, khi nồng độ kẽm giảm trong huyết thanh thường cũng xuất hiện các dấu hiệu của tình trạng cơ thể thiếu sắt.

Việt Nam chương trình phòng chống thiếu máu do thiếu sắt do Viện Dinh dưỡng Quốc gia chủ trì và triển khai từ những năm 80, nhưng trên thực tế, tỷ lệ thiếu sắt vẫn đang ở mức cao. Bên cạnh đó, hiện cũng chưa có chương trình nào về phòng chống thiếu kẽm. Chính vì vậy, tỷ lệ thiếu sắt và kẽm ở trẻ em Việt Nam nhất là trẻ dưới 5 tuổi vẫn đang tồn tại ở mức cao.

Mặc dù “tồn tại” trong cơ thể với hàm lượng nhỏ nhưng sắt, kẽm đóng vai trò vô cùng quan trọng với sức khỏe, và sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ.

Sắt là nguyên tố cấu tạo nên hồng cầu mang oxy tới các cơ quan. Khi trẻ bị thiếu sắt sẽ dẫn đến thiếu máu, cơ thể mệt mỏi, xanh xao, ăn không ngon miệng, chậm tăng cân, miễn dịch suy giảm, dễ mắc bệnh, hay cáu kỉnh, khả năng tập trung chú ý kém.

Kẽm tham gia vào thành phần 300 loại enzyme của các phản ứng trong cơ thể cũng như quá trình tiêu hóa thức ăn trong cơ thể. Kẽm vừa là thành phần cũng vừa là xúc tác tăng cường sản xuất ra các yếu tố miễn dịch. Đồng thời kẽm cũng tham gia vào tăng sinh các hormon tăng trưởng giúp dài xương. Trẻ thiếu kẽm dẫn tới nhẹ cân, suy dinh dưỡng, thấp còi và nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng, các bệnh do virus tăng cao hơn.

Muốn trẻ không bị thiếu 2 vi chất này, cần thường xuyên cung cấp sắt và kẽm trong dinh dưỡng hằng ngày. Việc bổ sung đầy đủ sắt và kẽm sẽ giúp tăng cường miễn dịch cho trẻ - đây là giải pháp then chốt để hạn chế mắc và giảm nhẹ triệu chứng khi trẻ mắc bệnh.

Các vi chất dinh dưỡng như kẽm – sắt chủ yếu có trong đạm động vật như trứng, thịt bò, ghẹ, hàu...Nhưng trên thực tế, không phải cứ cho trẻ thức ăn giàu sắt và thức ăn giàu kẽm là hấp thu 100%. Tỷ lệ hấp thu sắt từ thức ăn khá thấp chỉ từ 5-15%, kẽm từ 10-30%.

Thông thường, trẻ bắt đầu ăn dặm sẽ thường tập với với tinh bột trước, rồi mới tập ăn các chất đạm với lượng nhỏ. Ngoài chế độ ăn không cung cấp đủ sắt kẽm do hấp thu thấp, trẻ còn dễ bị nhiễm giun sán, rối loạn tiêu hóa thường xuyên - đó cũng là nguyên nhân không nhỏ gây giảm hấp thu sắt, kẽm. Chính vì vậy, sau 6 tháng, tỷ lệ thiếu kẽm và sắt ở trẻ tăng cao và thường thiếu cùng nhau.

Để đảm bảo đủ sắt, kẽm cho trẻ, cha mẹ nên chủ động bổ sung kẽm và sắt cho bé dự phòng nhu cầu hàng ngày để tránh việc thiếu hụt sắt kẽm kéo dài ảnh hưởng đến tốc độ phát triển của trẻ.

Ngoài ra, cha mẹ cũng cần chú ý lựa chọn các sản phẩm có hàm lượng sắt và kẽm đủ theo nhu cầu hàng ngày. Đặc biệt, trong sản phẩm nên có đủ cả kẽm và sắt theo tỷ lệ sắt - kẽm ngang bằng nhau 1:1 sẽ đảm bảo cơ thể được hấp thu tối ưu hơn.

Nhiều cha mẹ băn khoăn về việc bổ sung cùng lúc cả sắt và kẽm có ảnh hưởng gì cho trẻ không. Sắt được hấp thu chủ yếu ở đầu tá tràng, còn kẽm hấp thu ở ruột non. Do đó, việc bổ sung kẽm và sắt cho bé đồng thời không cạnh tranh hấp thu mà còn hỗ trợ hấp thu qua lại lẫn nhau bởi kẽm và sắt thường thiếu cùng nhau do chúng mối tương quan hỗ trợ trong việc hấp thu.

Thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.