Cần làm những xét nghiệm gì để chẩn đoán suy buồng trứng?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Ơn - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Suy buồng trứng là một trong các nguyên nhân dẫn tới tình trạng hiếm muộn. Thực tế là có không ít bệnh nhân được phát hiện suy buồng trứng khi đi khám hiếm muộn.

Để chẩn đoán suy buồng trứng sớm cần dựa vào các tiêu chí sau đây:

• Phụ nữ dưới 40 tuổi.
• Có nồng độ FSH tăng > 30 – 40 IU/L, giới hạn này thùy thuộc vào từng phòng xét nghiệm.
• Những phụ nữ có chu kỳ kinh bất thường sẽ có các dấu hiệu là khả năng thụ thai giảm sút và khi đo FSH ở ngày thứ 3 của chu kỳ kinh > 10 – 15 IU/L và nồng độ Estradiol huyết thanh cùng thời điểm ≥ 80pg/L.

Cần phải làm xét nghiệm nồng độ FSH và Estradiol vào ngày thứ 3 của chu kỳ kinh để chẩn đoán suy buồng trứng sớm.

2.1. Xét nghiệm nồng độ FSH

FSH là một hormone được giải phóng ra từ thùy trước tuyến yên trong não. Ở phụ nữ hormone FSH có tác dụng kích thích noãn bào phát triển, đây chính là một phần của chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng.

Với những phụ nữ dưới 40 tuổi, có nồng độ FSH ở ngày thứ 3 của chu kỳ kinh tăng > 30 – 40 IU/L sẽ được chẩn đoán là suy buồng trứng sớm. Tại sao nồng độ hormone cao lại là biểu hiện của suy buồng trứng?

Ở phụ nữ bình thường khi định lượng FSH vào ngày thứ 3 của chu kỳ kinh sẽ dao động trong khoảng 4,7 – 21,5 IU/L. Khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, nồng độ FSH sẽ bắt đầu có xu hướng tăng. Nguyên nhân là do giai đoạn này, buồng trứng của người phụ nữ giảm đáp ứng với các nội tiết tố hướng sinh dục FSH và LH. Sau đó, thời kỳ mãn kinh bắt đầu, nồng độ FSH sẽ luôn tăng cao từ 30 IU/L trở lên.

Khi buồng trứng giảm đáp ứng với FSH sẽ khiến cho nồng độ hormone này tăng cao. Bình thường tình trạng này chỉ xuất hiện ở phụ nữ tiền mãn kinh , mãn kinh, tức là sau 40 tuổi. Còn với những phụ nữ dưới 40 tuổi mà có nồng độ FSH tăng cao trên 30 – 40 IU/L là do bị suy buồng trứng sớm.

2.2 Xét nghiệm Estradiol

Estradiol là một dạng của hormone estrogen nó được sản xuất bởi buồng trứng, vú và tuyến thượng thận. Trong chu kỳ kinh nguyệt, FSH sẽ kích thích sự phát triển của nang noãn chưa trưởng thành. Khi nang noãn bắt đầu phát triển, noãn bào sẽ giải phóng ra estradiol, từ đó tác động lên vùng dưới đồi và tuyến yên để tăng cường giải phóng hormone GnRH và LH để thúc đẩy sự rụng trứng.

Khi người phụ nữ bị suy buồng trứng sớm, buồng trứng không đáp ứng với kích thích của FSH do đó nang noãn sẽ không phát triển và không giải phóng ra estradiol. Chính vì vậy ở bệnh nhân suy buồng trứng sớm sẽ có nồng độ hormone estradiol trong máu thấp hơn bình thường.

2.3. Xét nghiệm kiểm tra nhiễm sắc thể

Ngoài xét nghiệm FSH và Estradiol, bác sĩ có thể cho bệnh nhân làm xét nghiệm kiểm tra nhiễm sắc thể để chẩn đoán nguyên nhân gây suy buồng trứng sớm. Bởi vì có phụ nữ bị suy buồng trứng sớm là do chỉ có một nhiễm sắc thể X thay vì hai, hoặc có nhiễm sắc thể khiếm khuyết khác.

Các xét nghiệm cần làm để chẩn đoán suy buồng trứng sớm là xét nghiệm hormone FSH và estradiol. Cụ thể hormone FSH sẽ tăng cao bất thường trên 30 IU/L còn hormone estradiol sẽ giảm thấp hơn bình thường. Ngoài ra bệnh nhân có thể được cho làm thêm xét nghiệm kiểm tra nhiễm sắc thể để chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh.