Nguyên nhân gây trầy xước giác mạc

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Hoàng Thanh Nga - Khoa khám bệnh và Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Giác mạc mỏng là phần dễ bị tổn thương nhất ở vùng mắt. Chỉ cần tiếp xúc với bụi, đất, cát thậm chí mép một tờ giấy có thể gây trầy xước hoặc rách giác mạc. Trong một số trường hợp xước giác mạc bị nhiễm khuẩn và gây ra loét giác mạc rất nghiêm trọng.

Bị trầy xước giác mạc hay trợt biểu mô giác mạc là vết trầy trên bề mặt giác mạc do dị vật gây ra khiến mắt bị tổn thương và thị lực bị ảnh hưởng.

Giác mạc là lớp thủy dịch trong suốt nằm ngoài cùng của nhãn cầu, có vai trò như “tấm chắn” bảo vệ, đồng thời kết hợp với thủy tinh thể và đồng tử tập trung ánh sáng từ hình ảnh truyền đến võng mạc bên trong nhãn cầu. Những vật lạ bay vào mắt như bụi, hạt cát, côn trùng nhỏ... có thể bay vào mắt và dính hoặc bám lại trên giác mạc. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể gây loét giác mạc hoặc tổn thương giác mạc vĩnh viễn.

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra trầy xước giác mạc. Dị vật bay hoặc bám vào mắt là nguyên nhân chính gây ra trợt giác mạc. Những dị vật nhỏ như bụi, hạt cát bám lâu ở mí mắt có thể gây ra vết trầy ở giác mạc khi bạn chớp mắt hay dụi mắt. Khói thuốc lá, đeo kính sát tròng trong thời gian dài, chà xát mắt hoặc mắt tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời cũng có thể gây ra trợt giác mạc.

Trầy xước giác mạc có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào và trong bất kỳ hoạt động thường ngày như vận động, đi đường, sửa chữa hoặc thậm chí vô tình chạm mạnh tay vào giác mạc.

Khi xuất hiện dị vật ở giác mạc, mắt có biểu hiện đỏ, đau và trở nên nhạy cảm với ánh sáng. Thị lực có thể bị nhòe tạm thời. Nếu dị vật gây ra vết trầy ở giác mạc, người bệnh thường cảm thấy:

• Xốn( cộm trong mắt), kích ứng, đỏ hoặc chảy nước mắt.
• Tùy thời gian và tình trạng viêm do dị vật có thể gây giảm thị lực.
• Khó mở mắt.

Vì thế, khi bị dị vật bám vào mắt, nếu không thể lấy dị vật ra hoặc cảm thấy mắt cộm dù đã lấy dị vật ra khỏi, thị lực suy giảm hoặc bị mờ, mắt bị chảy nhiều nước mắt cần đi khám ngay ở các Bệnh viện, phòng khám mắt uy tín.

• Trước khi gặp bác sỹ bạn phải làm gì?

+ Trước tiên không được dụi mắt tránh là tổn thương thêm giác mạc

+ Có thể dung thuốc tra mắt nước, hoặc nước muối sinh lý 0,9% để nhỏ nhiều vào mắt cho dị vật trôi ra. Hoặc úp mặt vào chậu nước sạch, và chớp mắt trong nước khỏa 3- 4 lần.

+ Nhờ người vạch mi mắt xem có dị vật trong mắt không? Nếu có thể lấy được thì lấy ra bằng vật dụng sạch và mềm, không nên thổi dễ gây nhiễm trùng

Sau đó cần đến gặp bác sỹ chuyên khoa mắt ngay. Nếu dị vật cắm vào giác mạc hoặc cầu mắt, buộc phải đến khám chuyên khoa mắt càng sớm càng tốt

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Khi bị dị vật bám ở mắt, bạn nên đến gặp bác sĩ để được điều trị bằng những phương pháp xử lý tốt nhất.

• Trẻ bị trầy xước giác mạc: hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ nếu thị lực trẻ suy giảm, mắt trẻ đau hoặc đỏ hoặc chảy nước mắt.
• Đối với người lớn: đến gặp bác sĩ nếu bạn không thể lấy dị vật ra khỏi mắt hoặc bạn cảm thấy mắt bị cộm dù đã lấy dị vật ra khỏi mắt, thị lực suy giảm hoặc mờ, mắt bị chảy máu.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc trợt giác mạc (trầy xước giác mạc)?

Khả năng bị trợt giác mạc hoặc dị vật bay vào mắt tăng cao nếu bạn:

• Đeo kính áp tròng
• Làm việc trong môi trường nhiều khói bụi như xưởng gỗ, xưởng dệt may... mà không mang kính bảo hộ
• Sống ở nơi nhiều cát hoặc bị ô nhiễm
• Chơi các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ

Cần tránh dị vật bay vào mắt như đeo kính bảo hộ, tránh bụi

Nếu bị trợt giác mạc, bạn nên duy trì các thói quen sinh hoạt dưới đây để quá trình điều trị trở nên hiệu quả hơn:

• Dùng thuốc mỡ và thuốc nhỏ mắt đúng hướng dẫn, đồng thời uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ
• Luôn nghỉ mắt sau khi làm việc quá lâu
• Báo với bác sĩ nếu bạn cảm thấy mắt trở nên đau, kích ứng hơn hoặc tình trạng trợt giác mạc nặng thêm
• Luôn đeo kính bảo hộ khi làm việc

Với đội ngũ các chuyên gia cùng thiết bị hiện đại, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec luôn là nơi tin tưởng của khách hàng trong việc thăm khám các bệnh lý giác mạc cũng như thực hiện ghép giác mạc trong những ca bệnh giác mạc phức tạp. Ghép giác mạc có thể thực hiện ở bệnh nhân mắc bệnh mọi lứa tuổi nhằm nâng cao chức năng thị giác cho người bệnh.