Các yếu tố nguy cơ gây nhiễm trùng sơ sinh

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Bùi Thị Hà - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Vì vậy, phòng ngừa nhiễm trùng cho trẻ sơ sinh là vấn đề rất quan trọng đối với các thai phụ ngay từ khi mang thai đến quá trình sinh nở, nuôi dưỡng.

1.1 Yếu tố nguy cơ từ mẹ

• Mẹ mắc bệnh nhiễm trùng trong thời kỳ mang thai (rubella, toxoplasmosis, cytomegalovirus).
• Vỡ ối sớm trước 12 giờ gây nhiễm trùng ối.
• Mẹ sốt trước trong và sau sinh.
• Thời gian chuyển dạ kéo dài trên 12 giờ, nhất là trên 18 giờ.
• Mẹ bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu trước sinh mà không điều trị đúng.

1.2 Yếu tố nguy cơ từ con

Các trẻ sau có nguy cơ mắc nhiễm trùng sơ sinh nhiều hơn các bé khác:

• Trẻ trai.
• Trẻ sinh non.
• Nhẹ cân so với tuổi thai.
• Sang chấn sản khoa.
• Chỉ số Apgar thấp khi sinh (bình thường Apgar 8 – 10đ trong những phút đầu).

1.3 Yếu tố nguy cơ từ môi trường

• Lây truyền trực tiếp hoặc gián tiếp qua mẹ, thân nhân bệnh nhi, cán bộ y tế.
• Dụng cụ y tế không vô khuẩn.
• Các thủ thuật xâm nhập (đặt catheter, nội khí quản...).
• Không rửa tay trước khi tiếp xúc với bé.
• Khoa sơ sinh với số lượng bệnh nhân quá tải.
• Qua sữa mẹ, chất bài tiết.

Để phòng tránh nhiễm trùng sơ sinh cho trẻ, các bà mẹ cần nắm được các kiến thức cơ bản sau.

2.1 Trước sinh

• Thai phụ cần đi khám thai theo định kỳ, thử máu nhằm phát hiện các bệnh như giang mai, HIV, viêm gan B để có hướng phòng ngừa và điều trị.
• Tiêm chủng Rubella cho mẹ.
• Tiêm phòng uốn ván cho mẹ.
• Điều trị dứt điểm các bệnh lý và nhiễm trùng tiết niệu sinh dục.
• Cung cấp đầy đủ vi chất dinh dưỡng, phòng suy dinh dưỡng cho bà mẹ.
• Giữ vệ sinh sạch sẽ phần phụ.
• Xử trí tốt những trường hợp vỡ ối sớm.
• Không để chuyển dạ kéo dài...

2.2 Trong khi sinh

• Bảo đảm sinh trong điều kiện vô trùng.
• Tránh nhiễm trùng lây qua các dụng cụ, bàn tay bác sĩ, y tá...
• Tránh các biến chứng sản khoa: sinh ngạt, sang chấn sản khoa cho mẹ và con.

2.3 Sau khi sinh

• Cần rửa tay trước và sau khi chăm sóc trẻ sơ sinh. Người chăm sóc trẻ nên đeo găng tay vô trùng, mặc áo choàng.
• Chăm sóc vệ sinh da, rốn, mắt cho trẻ.
• Phòng của trẻ cần được vệ sinh sạch sẽ, thoáng, ấm, đầy đủ ánh sáng.
• Cho trẻ bú mẹ để có các kháng thể IgA có tác dụng bảo vệ trẻ sơ sinh tránh bị nhiễm trùng.

Nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh được xếp vào nhóm bệnh nguy hiểm có nguy cơ gây tử vong cao. Nguyên nhân gây nhiễm trùng sơ sinh rất đa dạng, các triệu chứng thường không điển hình có thể gây nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác.

Không phải trẻ nào cũng bị nhiễm trùng sau sinh, nhưng bố mẹ nào cũng cần biết và sẵn sàng để chăm sóc trẻ. Bắt đầu bằng việc tìm hiểu nguyên nhân và cách hạn chế tối đa các nguồn lây nhiễm bệnh nêu trên.

Quan trọng hơn cả, nếu chẳng may trẻ bị nhiễm trùng sơ sinh, bố mẹ cần thật sự bình tĩnh để phối hợp cùng các y bác sĩ, điều dưỡng để điều trị cho con hiệu quả nhất. Cụ thể: bố cần giúp đỡ mẹ phục hồi sau sinh; mẹ cần vắt, trữ sữa và cho con bú theo giờ;... Đặc biệt, cần tuân thủ quy trình vệ sinh tay trước khi chạm đến trẻ.

Để điều trị kịp thời và điều trị có hiệu quả, cần chẩn đoán sớm các biểu hiện của nhiễm trùng sau sinh. Hãy theo dõi bé thường xuyên để phát hiện kịp thời các triệu chứng bất thường và đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay để được khám và điều trị sớm nhất hạn chế được tối đa các biến chứng.

Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa: gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
• Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.

Bác sĩ chuyên khoa I Bùi Thị Hà có trên 11 năm làm việc trong lĩnh vực Nhi - Sơ sinh; thực hiện thành thạo các kỹ thuật cơ bản về nhi khoa và các kỹ thuật nâng cao, chuyên sâu, hiện đại như thở máy, longline, thay máu, đo huyết áp động mạch xâm lấn,..Hiện bác sĩ đang là Bác sĩ Nhi - Sơ Sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.