Điều trị và cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị vàng da

1. Những điều cần biết về bệnh vàng da sơ sinh

Có rất nhiều trẻ em sau khi sinh gặp phải tình trạng vàng da sinh lý, có thể là 3 – 5 ngày sau sinh hoặc cũng có thể là những trường hợp trẻ sơ sinh 20 ngày tuổi bị vàng da. Hiện tượng này được giải thích đó là do những tế bào hồng cầu trong cơ thể của trẻ vỡ ra, giải phóng một lượng lớn Bilirubin làm vàng da vào máu của trẻ, chuẩn bị cho quá trình tạo nên những tế bào hồng cầu trưởng thành. Thông thường, sau khoảng thời gian 7 – 10 ngày, lượng bilirubin này sẽ được đào thải khỏi cơ thể qua đường nước tiểu và phân, lúc này triệu chứng vàng da sẽ tự động khỏi mà không cần phải điều trị.

Để phát hiện vàng da sơ sinh thì cha mẹ cần phải chú ý quan sát những thay đổi trên cơ thể của trẻ một cách thường xuyên. Cụ thể, cha mẹ cần quan sát màu da của trẻ ở nơi có đầy đủ ánh sáng tự nhiên, tránh những nơi có ánh đèn nhân tạo vì có thể gây ra sự nhầm lẫn khi nhìn. Cha mẹ cũng có thể dùng tay ấn nhẹ lên da trẻ và giữ trong một khoảng thời gian ngắn 2 – 5 giây, ví dụ như da vùng ngực, vùng đùi hay cẳng chân, sau đó thả tay ra thì sẽ quan sát được tình trạng vàng da ở trẻ. Một cách dễ thấy hơn đó là khi tình trạng vàng da xuất hiện ở những vị trí dễ bộc lộ như mặt, đùi, cẳng và bàn chân của trẻ. Khi bị vàng da sinh lý thì trẻ vẫn khỏe mạnh, bú mẹ bình thường và không có những biểu hiện bất thường khác như li bì, bỏ bú hay lách to, gan to.

Tuy nhiên, vẫn có những trẻ mắc phải vàng da bệnh lý, lúc này trẻ cần được đưa đến bệnh viện để làm một số xét nghiệm kiểm tra, đồng thời các bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho trẻ. Vàng da bệnh lý thường biểu hiện bằng việc vàng da kéo dài, với trẻ sinh đủ tháng thì nhiều hơn 14 ngày, còn với trẻ sinh non tháng thì vàng da bệnh lý diễn ra dài hơn 21 ngày. Vàng da bệnh lý diễn ra ở mức độ nặng hơn, kèm với đó là tình trạng trẻ bỏ bú, nôn trớ, bứt rứt thậm chí li bì, khó đánh thức hoặc kiểm tra kết mạc mắt của trẻ cũng sẽ thấy bị vàng. Xét nghiệm bilirubin máu ở những trẻ này thường tăng cao, >12mg/dl với những trẻ đủ tháng và >15mg/dl với những trẻ sinh non tháng.

2. Bé sơ sinh bị vàng da phải làm sao?

Tình trạng vàng da sinh lý thường tự động khỏi sau một thời gian ngắn. Theo đó, các bác sĩ thường khuyến khích các gia đình thực hiện các cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị vàng da như sau:

• Cho trẻ bú mẹ tích cực
• Giữ vệ sinh thân thể cho trẻ, đặc biệt là rốn và những vùng da khác.
• Luôn chú ý giữ ấm cho trẻ.
• Không cho trẻ nằm tại phòng tối trong thời gian quá dài, cần liên tục theo dõi tình trạng vàng da của trẻ ở nơi có ánh sáng thường. Nếu có những biểu hiện nặng nề hơn thì đưa trẻ đi bệnh viện ngay lập tức.
• Nên thực hiện tắm nắng cho trẻ bằng cách để trẻ nằm ở những nơi có ánh nắng mặt trời chiếu vào.

Nếu tình trạng vàng da sơ sinh diễn ra nặng nề, với màu da vàng sậm và những biểu hiện nghiêm trọng khác như bỏ bú, kéo dài quá lâu thì nên được trẻ đến bệnh viện để được áp dụng các phương pháp điều trị như sau:

• Chiếu đèn: Đây là một trong những phương pháp điều trị vàng da sơ sinh phổ biến và an toàn nhất hiện nay. Phương pháp này giúp chuyển bilirubin tự do thành dạng có thể tan trong nước, từ đó thải ra ngoài nhanh hơn.
• Thay máu cho trẻ: Là biện pháp được chỉ định khi vàng da quá nặng, lan đến vùng lòng bàn tay và bàn chân cũng như có những rối loạn tri thức.

Vàng da sơ sinh là tình trạng rất thường gặp trên lâm sàng, mặc dù không ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của trẻ nhưng đôi khi có trường hợp vàng da nặng cần được điều trị kịp thời, tránh những biến chứng vàng da nguy hiểm về sau cho trẻ.