Hội chứng Reye ở trẻ có nguy hiểm?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Minh Tuấn - Bác sĩ Nhi - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Aspirin là loại thuốc khá phổ biến quen dùng trong cộng đồng, nhưng cần thận trọng khi sử dụng vì thuốc còn có những tác dụng phụ rất nguy hiểm. Một trong số đó là thuốc có thể gây hội chứng Reye ở trẻ. Hội chứng Reye thường xuất hiện ở trẻ em, mặc dù hiếm gặp nhưng vô cùng nguy hiểm.

Hội chứng Reye là một hội chứng hiếm gặp có thể gây phù não và suy gan tiến triển nhanh chóng. Nó có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào nhưng phổ biến nhất là trẻ em.

Hội chứng Reye (HCR) là loại bệnh được đặt theo tên nhà nghiên cứu bệnh học Douglas Reye, người Australia. Hội chứng Reye là một bệnh gây tổn thương não cấp tính và thoái hóa mỡ phủ tạng (đặc biệt là gan) xuất hiện sau khi nhiễm virus cấp tính.

Khi mắc bệnh, quan sát dưới kính hiển vi sẽ thấy phủ tạng đặc như tuyến tụy, tim, thận, lách, đặc biệt là gan bị thâm nhiễm mỡ. Tổn thương não không đặc hiệu, có phù não, phù chất trắng, chèn ép não thất bên. Dưới kính hiển vi phù tế bào thần kinh đệm nhưng không phải là viêm não.

Các triệu chứng của hội chứng Reye thường xảy ra ở những trẻ vừa bị nhiễm virus như cúm hay thủy đậu. Dùng aspirin để điều trị những căn bệnh này có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc hội chứng Reye do tác dụng phụ của thuốc gây ra.

Cả thủy đậu và cúm đều có thể gây triệu chứng đau đầu. Do vậy, cần phải hết sức thận trọng không được sử dụng thuốc giảm đau aspirin để điều trị chứng nhức đầu ở trẻ.

Khi bị mắc hội chứng Reye, các triệu chứng thường diễn biến khá nhanh trong vòng vài giờ.

Các triệu chứng ban đầu của bệnh bao gồm:

1. Đột ngột buồn nôn, nôn.
2. Thiếu năng lượng, trẻ mệt.
3. Có những hành vi bất thường như khó chịu, thay đổi tính cách, nói lắp.
4. Hay buồn ngủ.
5. Khi gan và não bị tổn thương nghiêm trọng, xuất hiện các triệu chứng sau:

• Gan to.
• Rối loạn nước điện giải, hạ huyết áp.
• Trẻ không thể nhận ra người thân, bạn bè, không trả lời được những câu hỏi đơn giản.
• Thở nhanh và mạnh.
• Có những biểu hiện của hành vi bạo lực.
• Co giật.
• Hôn mê.

Những yếu tố nguy cơ dẫn đến hội chứng Reye là:

• Sử dụng thuốc aspirin để điều trị nhiễm virus trong bệnh cúm, bệnh thủy đậu hoặc bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp trên.
• Có sự rối loạn quá trình oxy hóa axit béo cơ bản.

Hội chứng Reye ngày càng hiếm gặp hơn ở trẻ em là do ngày nay các bác sĩ đã không còn thói quen kê aspirin cho trẻ. Hội chứng Reye không phải là bệnh truyền nhiễm do đó bố mẹ có thể phòng tránh bệnh bằng một số biện pháp như sau:

• Nếu trẻ bị đau đầu, tốt nhất là nên cho trẻ sử dụng paracetamol để giảm đau. Tuy nhiên, ngay cả với thuốc an toàn như paracetamol cũng cần phải dùng đúng liều điều trị cho trẻ để tránh tác dụng phụ của thuốc gây ra. Nếu cơn đau không giảm khi sử dụng paracetamol, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ.
• Mẹ có con nhỏ đang bú không dùng bất cứ sản phẩm nào có chứa aspirin vì chất này sẽ được truyền qua sữa mẹ. Trước khi uống thuốc cần đọc kỹ nhãn thuốc để tránh vô tình sử dụng aspirin cho trẻ. Nhiều loại thuốc không kê toa có chứa aspirin, bao gồm một số thuốc giảm cân, thuốc chống buồn nôn, các loại thuốc cảm lạnh và điều trị viêm xoang.
• Đối với những trẻ bị nhiễm virus trong các bệnh đường hô hấp trên, bệnh thủy đậu, cúm... tuyệt đối không được sử dụng aspirin mà phải điều trị bằng các loại thuốc hạ nhiệt, giảm đau khác như: acetaminophen, ibuprofen hoặc naproxen sodium.
• Khi cho trẻ dùng thuốc, cần lưu ý đến một số sản phẩm có chứa aspirin như Alka- Seltzer, Acetylsalicylic acid.

Reye là một hội chứng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, mức độ gây tổn thương não đối với từng trẻ là khác nhau. Hãy đưa trẻ đi cấp cứu ngay nếu thấy trẻ xuất hiện những dấu hiệu như: nhầm lẫn, thờ ơ hay các triệu chứng về tâm thần khác.

Khoa nhi tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ tiếp nhận và thăm khám các bệnh lý mà trẻ sơ sinh cũng như trẻ nhỏ dễ mắc phải: sốt virus, sốt vi khuẩn, viêm tai giữa, viêm phổi ở trẻ,... Với trang thiết bị hiện đại, không gian vô trùng, giảm thiểu tối đa tác động cũng như nguy cơ lây lan bệnh. Cùng với đó là sự tận tâm từ các bác sĩ giàu kinh nghiệm chuyên môn với các bệnh nhi, giúp việc thăm khám không còn là nỗi trăn trở của các bậc cha mẹ.