Lysine có giúp tăng chiều cao cho bé?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Linh - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Trẻ em sẽ trải qua hai giai đoạn phát triển thể chất vượt trội: 1000 ngày đầu đời (được tính từ khi trẻ được mang thai đến khi trẻ được 24 tháng tuổi) và giai đoạn dậy thì. Hai giai đoạn này nếu trẻ được cung cấp đầy đủ dưỡng chất đặc biệt các vi chất dinh dưỡng cùng với môi trường sống lành mạnh có thể giúp trẻ đạt được chiều cao tối ưu.

1000 ngày đầu đời của trẻ được Tổ chức Y tế thế giới WHO nhấn mạnh giai đoạn này thuộc “giai đoạn vàng” cho phát triển cả về chiều cao và thể chất. Trẻ có thể tăng chiều cao lên 25cm trong năm đầu tiên của cuộc đời và 10cm chiều cao mỗi năm trong 2 năm tiếp theo. Vì vậy, trẻ được bổ sung dưỡng chất ở giai đoạn này có thể quyết định tới 60% chiều cao của trẻ ở độ tuổi trưởng thành.

Giai đoạn trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi đạt tốc độ phát triển cả về thể chất và trí tuệ nhanh nhất so với mọi giai đoạn khác. Khi đó, ở thời điểm này trẻ có thể sẽ có cân nặng gấp đôi cân nặng sơ sinh và chiều cao cũng sẽ tăng gấp rưỡi so với chiều cao lúc trẻ sinh.

Sau “giai đoạn vàng” này thì tốc độ tăng trưởng chiều cao của trẻ không quá nhanh (tăng khoảng 6.2cm chiều cao mỗi năm) cùng với mật độ xương cũng tăng lên khoảng 1% một năm ở cả trẻ trai và trẻ gái.

Còn với lứa tuổi dậy thì, tốc độ tăng trưởng về chiều cao sẽ đạt định với khoảng 10 đến 15cm chiều cao mỗi năm và mức tăng này sẽ giảm dần sau đó. Kích thước cũng như khối lượng xương của trẻ có thể tăng lên khoảng 4$ mỗi năm tính từ khi trẻ ở giai đoạn 8 tuổi cho đến khi bước qua giai đoạn vị thành niên. Sự tích luỹ nhanh chóng về khối lượng xương trong cơ thể có thể sẽ có liên quan đến sự tăng trưởng và phát triển chiều cao cũng như các hoạt động của hormone tăng trưởng.

Và vai trò của khẩu phần ăn ngày càng trở nên hợp lý đối với sự phát triển của cơ thể trong giai đoạn này. Các dưỡng chất bao gồm protein, trong đó có chứa thành phần acid amin lysin, sắt, canxi, vitamin D, kẽm, iod...

Vì vậy, việc nắm bắt được các giai đoạn phát triển chiều cao của trẻ cùng với các yếu tố ảnh hưởng, đặc biệt là dinh dưỡng hợp lý có thể giúp trẻ phát triển cơ thể cũng như chiều cao đạt mức tối ưu.

Lysine thuộc nhóm acid amin thiết yếu của cơ thể, nó có chứa trong protein nên cũng có chức năng tăng chiều cao cho bé. Mặc dù vậy, thành phần dinh dưỡng này dễ bị phá huỷ trong quá trình chế biến và nấu nướng. Khi trẻ thiếu acid amin lysine dẫn tới việc không tổng hợp được protein trong cơ thể, từ đó khiến trẻ gầy, teo cơ, biếng ăn...

Vậy “nên bổ sung lysine cho bé như thế nào” là hợp lý, giúp trẻ phát triển chiều cao? Theo đó, cha mẹ nên bổ sung lysine cho trẻ đúng cách thông qua các thực phẩm như: thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu (đặc biệt đậu nành). Sử dụng các thực phẩm này đúng hàm lượng có thể giúp bổ sung lysine tăng chiều cao cho bé, giúp quá trình phát triển của trẻ toàn diện hơn.

Bên cạnh bổ sung lysine tăng chiều cao cho bé những hợp chất dinh dưỡng có trong thực phẩm sau đây sẽ hỗ trợ sự phát triển chiều cao của trẻ:

• Protein: Có vai trong trong việc giúp trẻ tăng trưởng mạnh mẽ. Thành phần của dưỡng chất này còn bao gồm có men tiêu hoá, nội tiết, kháng thể giúp trẻ phát triển tốt. Nếu trẻ không được bổ sung đủ dưỡng chất này có thể dẫn đến ảnh hưởng tăng trưởng, thậm chí có thể gây sụt cân, hệ tiêu hoá của trẻ trở nên kém và trẻ dễ bị mắc bệnh hơn. Chính điều đó, khiến ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ.
• Canxi: Giúp cho xương phát triển vững chắc và tăng chiều cao đáng kể cho trẻ. Nhu cầu canxi có thể thay đổi theo từng độ tuổi và thông thường nhu cầu canxi của trẻ từ 6 tháng đến 18 tuổi khoảng từ 400 đến 700 mg/ngày. Thực phẩm có hàm lượng canxi cao bao gồm: sữa, trứng, ốc, tôm, tép, cá kho nhừ ăn cả xương, đậu phụ hay các loại rau.
• Vitamin A: Được biết đến với vai trò đặc biệt cho sự phát triển của trẻ. Vitamin A có ảnh hưởng đến mắt, da cũng như sức đề kháng bề mặt cơ thể chống nhiễm trùng cùng với khả năng chống oxy hoá và chống ung thư. Khi thiếu vitamin có thể gây cho trẻ chậm tăng trưởng xương cũng như ảnh hưởng đến sự phát triển của các cơ quan khác trong cơ thể.
• Vitamin D: Đây là một trong những hợp chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ canxi được tốt hơn. Hơn nữa, vitamin D còn giúp tăng tổng hợp chất protein. Cơ thể có thể nhận một ít vitamin D từ chế độ ăn hàng ngày bao gồm các thực phẩm như sữa, bơ, phô mai, trứng, gan gà, dầu gan cá thu... Tuy nhiên, hàm lượng vitamin D thiết yếu chủ yếu nằm dưới da, khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, sẽ trực tiếp giúp da tổng hợp vitamin D.
• Sắt: Là thành phần nguyên liệu của quá trình tạo máu. Khi thiếu sắt có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu gây nên tăng trưởng chậm. Thực phẩm giàu sắt bao gồm gan, huyết, trứng, thịt, cá, đậu, rau dền, sữa có bổ sung sắt....
• Kẽm: Cần thiết cho nhiều hoạt động chuyển hoá của cơ thể, có thể giúp phân chia tế bào và thúc đẩy sự tăng trưởng. Nhu cầu kẽm có thể cần cung cấp khoảng 0.5mg/kg cân nặng và tối đa nên bổ sung khoảng 15mg mỗi ngày.
• Iod: Được biết đến như nguyên liệu tạo nên nội tiết tố tuyến giáp, tác động lên nhiều bộ phận cơ quan trong cơ thể để thúc đẩy sự tăng trưởng. Nhu cầu iod có thể khác nhau theo tuổi và giới. Thực phẩm chứa nhiều iod bao gồm trứng, muối iod, phô mai, sữa, cá biến, rau câu, tảo...

• Cần chú ý đến giấc ngủ của trẻ

Giấc ngủ có vai trò quan trọng trong phát triển chiều cao. Vì trong quá trình phát triển chiều dài của xương trẻ sẽ diễn ra vào ban đêm. Hormone tăng trưởng GN chỉ tiết ra vào ban đêm khi trẻ ngủ say khoảng tầm từ 10 đến 12 giờ đêm. VÌ thế, những trẻ ngủ ít, ngủ không ngon giấc sẽ không thể cao hơn do ảnh hưởng của quá trình tiết hormone tăng trưởng.

• Tăng cường luyện tập thể dục thể thao

Nhiều nhà khoa học y học đã nghiên cứu và cho biết rằng luyện tập thể dục thể thao có ý nghĩa to lớn trong việc phát triển chiều cao. Quá trình luyện tập giúp trao đổi chất trong cơ thể hoạt động tối ưu hơn, tăng trọng lượng khối xương khi trưởng thành. Đồng thời, quá trình luyện tập sẽ giúp tuần hoàn máu được lưu thông tốt hơn, sự trao đổi các chất được tăng cường và hormone tăng trưởng GH tiết ra nhiều hơn. Kết quả nghiên cứu cũng xác định thời gian luyện tập thể dục với cường độ cao kéo dài từ 1.5 đến 2 giờ một ngày có thể làm tăng hormone GH lên gấp 3 lần, điều này cho thấy cơ, tuần hoàn, dây chằng, khớp được kích thích làm cho toàn bộ cơ thể phát triển, trong đó phải kể đến cả chiều cao.

Bên cạnh việc bổ sung lysine, canxi, sắt, vitamin D... thì cha mẹ cần chú ý đến giấc ngủ cũng như cho trẻ luyện tập thể thao hợp lý để tăng chiều cao đúng chuẩn. Bé cũng cần bổ sung thêm các vi chất cần thiết như: Kẽm, selen, Crom, Vitamin B1 và B6, gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C),... để cải thiện vị giác, ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn, hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt cũng như ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Để có thêm kiến thức về việc chăm sóc trẻ theo từng độ tuổi, bạn hãy thường xuyên truy cập website (vinmec.com) và đặt hẹn với các bác sĩ, chuyên gia Nhi - Dinh dưỡng hàng đầu khi cần tư vấn nhé.