Sơ cứu, biện pháp phòng tránh khi trẻ sốc nhiệt trong xe ô tô

Bài viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Đặng Thị Ngọc Chương - Bác sĩ Nhi - Khoa Nhi - Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Sốc nhiệt là tình trạng thân nhiệt tăng cao đột ngột, quá mức (thường trên 40 độ C) do tiếp xúc với nhiệt độ quá cao khi cơ thể chưa kịp thích nghi. Từ đó, cơ thể ra nhiều mồ hôi làm mất nước, chất điện giải gây tổn thương hệ thống kiểm soát thân nhiệt của thần kinh trung ương.

Thông thường, sốc nhiệt thường xuất hiện khi:

• Trẻ chơi đùa, hoạt động dưới trời nắng nóng quá lâu hoặc tập luyện thể thao trong phòng nhiệt độ cao, không thông thoáng.
• Tuy nhiên, một số trường hợp, do bị bỏ quên quá lâu trong xe ô tô, trẻ cũng dễ bị sốc nhiệt.

Khi xe đóng kín, không bật điều hòa, nhiệt độ trong xe cao gần gấp đôi nhiệt độ ngoài trời. Trong một giờ đầu, người ở bên trong sẽ có nguy cơ bị ngạt thở do thiếu oxy, sốc nhiệt, mất nước và dịch.

Thời gian dẫn đến các tai biến sức khỏe và hệ quả còn tùy vào thể trạng từng người, số lượng người trong xe, chênh lệch nhiệt độ ngoài trời. Khi có càng nhiều người trong xe thì oxy sẽ càng mau hết.

Khi cơ thể thiếu oxy, não bộ tổn thương, có thể dẫn tới các phản xạ co cứng, hoặc hôn mê, nguy cơ tử vong nhanh hơn, sau 2-3 giờ hoặc hơn.

Khi xe đóng kín, nổ máy và bật điều hòa, nhiệt độ khá dễ chịu. Song cơ thể lại có nguy cơ ngộ độc carbon monoxide (CO). CO là một loại khí không màu, không mùi, rất độc, khi vào cơ thể, triệu chứng ban đầu là mệt mỏi. Khi xe bật điều hòa, mức oxy (O2) giảm, khí CO phát sinh trong khi xe hoạt động tăng làm giảm lượng O2 đi vào máu, khiến cơ thể bị sốc hoặc có thể đột ngột tử vong. Đây là nguyên nhân chính khiến trẻ ngạt thở trong ô tô.

Khi bị sốc nhiệt, trẻ sẽ có biểu hiện như:

• Nhiệt độ cơ thể tăng cao; buồn nôn và nôn; da nóng, khô, đỏ.
• Tăng nhịp tim, khó thở.
• Xuất hiện hành vi lạ và có thể bị ảo giác như nói lắp, cáu kỉnh, không kiểm soát được hành vi, co giật hoặc hôn mê.
• Đau đầu, đầu có thể đau nhức nhói.
• Ở trẻ lớn tuổi hơn có thể bị chuột rút...

Để sơ cứu trẻ sốc nhiệt trong xe ô tô, phụ huynh cần chú ý:

• Đầu tiên cần bế trẻ ra khỏi xe ô tô vào khu vực thoáng khí, mát mẻ, có bóng râm để hạ bớt thân nhiệt.
• Cởi bỏ quần áo ngoài, tưới nước hơi ấm lên người trẻ. Nếu trẻ đã hạ bớt thân nhiệt có thể dùng nước mát.
• Nếu trẻ còn tỉnh táo, hãy cho trẻ uống nước càng sớm càng tốt.
• Liên tục theo dõi thân nhiệt và làm mát cơ thể cho trẻ tới khi nào nhiệt độ trở lại mức ổn định.
• Nếu trẻ không tỉnh cần hồi sức tim phổi ngay.
• Song song với những việc trên, phụ huynh cũng cần sớm gọi cấp cứu để được hỗ trợ đưa trẻ tới bệnh viện thăm khám, điều trị.

Để giữ an toàn cho trẻ khi ngồi trên xe ô tô cũng như để phòng tránh trẻ bị sốc nhiệt trong xe ô tô cần chú ý những điều sau:

• Khi đỗ xe, cần chọn nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào xe gây tăng nhiệt độ.

• Trong quá trình lái hoặc ngồi trên xe, nên thường xuyên để mắt và nói chuyện với trẻ, sớm phát hiện ra những dấu hiệu bất thường (nếu có) để phản ứng kịp thời.
• Bổ sung nước uống cho trẻ thường xuyên, tránh để trẻ bị mất nước.
• Tuyệt đối không được để trẻ ngồi trong xe một mình.
• Khi có việc bất đắc dĩ phải ra ngoài, nhất thiết phải có người lớn ngồi trông trẻ, mở cửa kính nếu nhiệt độ bên ngoài thoáng mát hoặc bật điều hòa chế độ gió ngoài để bổ sung thường xuyên oxy.
• Nếu không may phát hiện trẻ có những dấu hiệu bất thường như: thân nhiệt nóng lên đột ngột, khó thở, mê man, cần nhanh chóng đưa trẻ tới bệnh viện càng sớm càng tốt, tránh hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Trẻ sốc nhiệt trong xe ô tô là xảy ra khi người lớn lơ đãng, điều này gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ vì vậy các bậc phụ huynh cần lưu ý khi có con trẻ trên xe ô tô. Luôn giữ an toàn cho trẻ khi ngồi trên xe ô tô.