Quản lý đau - "Đặc sản" tại Vinmec

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Bùi Hạnh Tâm - Khoa Gây mê giảm đau - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Mỗi người có ngưỡng đau khác nhau, cảm nhận và mô tả nỗi đau khác nhau nên có thể gây khó khăn cho việc xác định và điều trị. Ngoài đau do các bệnh lý nội khoa thì đau sau phẫu thuật, đau sau khi sinh thường hoặc mổ thì vấn đề đau luôn được quan tâm nhiều hơn vì đó là một nỗi ám ảnh. Hiểu được điều đó Vinmec đã tìm cách "quản lý đau” để đạt hiệu quả điều trị cao và an toàn nhất.

Đau là một cảm giác khó chịu và trải nghiệm cảm xúc xuất hiện cùng lúc với tổn thương thực sự hay tiềm tàng của các mô, hoặc được mô tả theo kiểu giống như thế.

Về mặt sinh lý, đau là cảm giác chủ quan, ý thức được và là phản xạ huy động các hệ thống bảo vệ.

Về mặt tâm lý, đau là trải nghiệm được lượng giá bởi ý thức từng người. Vì vậy, cùng một loại tổn thương nhưng mức độ đau ở mỗi người khác nhau.

Về mặt bệnh lý, đau gắn liền với tổn thương và rối loạn chức năng, là dấu hiệu của tất cả các trạng thái bệnh tuỳ từng giai đoạn.

Đau là một triệu chứng khiến người bệnh muốn tìm gặp bác sỹ, đôi khi cần nhập viện cấp cứu.

Gần đây, khái niệm đau được coi là một bệnh và cần được điều trị đúng lúc, tránh để lại những hậu quả ảnh hưởng không chỉ đến một cá thể mà còn ảnh hưởng đến gia đình, xã hội, không chỉ ảnh hưởng về mặt cảm xúc mà còn ảnh hưởng về mặt kinh tế và xã hội nói chung.

Các bệnh lý nội khoa có thể có triệu chứng đau kèm theo. Đau sau phẫu thuật, đau trong và sau sinh có thể là một nỗi ám ảnh nếu như việc quản lý đau không tốt. Chúng tôi muốn đề cập sâu hơn đến vai trò của việc“ kiểm soát đau” với hiệu quả cao nhất và an toàn nhất được đưa lên làm tiêu chí hàng đầu trong tất cả các chuyên khoa tại bệnh viện Vinmec trong những năm gần đây.

Đau không đơn giản là một triệu chứng mà liên quan đến một sự tương tác phức tạp giữa các dây thần kinh cảm giác, tủy sống và vùng nhận cảm đau của não bộ.

Có 2 loại đau chính: Đau không do ung thư và đau do ung thư. Đau cấp tính được kích hoạt bởi tổn thương mô. Mục đích của nó là để cảnh báo bạn về tổn thương và chính là phản ứng bảo vệ bạn khỏi bị tổn hại thêm.

Đau dai dẳng là đau tồn tại sau khi vết thương đã lành khoảng 2-3 tháng.

Đau mãn tính là đau kéo dài hơn 3 tháng tổn thương phẫu thuật. Người bệnh thường không hiểu được lý do tại sao đau mãi tồn tại và cần đi gặp bác sĩ.

Mặc dù đau mãn tính có thể là triệu chứng của bệnh khác, nhưng nó cũng có thể là một bệnh theo đúng nghĩa của nó bởi những thay đổi trong hệ thống thần kinh trung ương.

Đau cấp tính không được quản lý tốt sẽ có nguy cơ gây đau mãn tính

Đau do ung thư có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào của bệnh tuỳ thuộc vào loại ung thư, tính chất khối u như vị trí, có liên quan đến hệ thần kinh hay không hoặc đau do tác dụng phụ của chính liệu trình điều trị ung thư gây ra (xạ trị, hoá trị, phẫu thuật...)

Nguyên nhân đau cấp tính bao gồm: Đau sau phẫu thuật; Đau sau chấn thương; Đau sau bỏng; Đau sản khoa...

Vị trí đau bao gồm bất kỳ nơi nào trên cơ thể được mô tả bằng các từ như: Đau bụng, đau lưng, đau cổ, đau vai gáy, đau sẹo mổ, đau mặt...

Có rất nhiều nguyên nhân gây đau, nhưng đau sau phẫu thuật, nhất là các cuộc phẫu thuật lớn hoặc đau sau sinh thường và sinh mổ là nỗi ám ảnh của nhiều người. Hiểu được vấn đề đó, các bác sĩ tại bệnh viện tại Vinmec đã áp dụng kỹ thuật mới nhất không chỉ tại Việt Nam mà cả trên thế giới bằng máy siêu âm thần kinh để thực hiện các loại gây tê giảm đau chọn lọc như

• Gây tê mặt phẳng cơ dựng sống (ESP) dưới hướng dẫn siêu âm
• Gây tê thần kinh thẹn để quản lý đau sau sinh thường
• Gây tê cơ vuông thắt lưng để quản lý đau sau sinh mổ
• Gây tê các đám rối thần kinh cánh tay, đám rối thắt lưng
• Gây tê chọn lọc thân thần kinh: Thần kinh ngồi, thần kinh đùi, thần kinh quay, thần kinh trụ...

Các kỹ thuật gây tê chọn lọc vùng phẫu thuật này giúp giảm đau toàn diện, không biến chứng, rút ngắn thời gian hồi phục, loại trừ nguy cơ đau dai dẳng và đau mãn tính sau mổ. Từ đó, người bệnh sớm hồi phục sau mổ, trở lại các hoạt động sống hàng ngày.

Khi áp dụng ESP, Vinmec đã mang lại trải nghiệm mổ không đau cho người bệnh phẫu thuật tim trong gần 2 năm qua và nhiều cuộc phẫu thuật khác, giúp người bệnh vượt qua ca “đại phẫu” một cách nhẹ nhàng khi không bị đau. Người bệnh có thể vận động sớm, rút ngắn thời gian nằm viện. Kết quả tích cực tại Vinmec đã mở ra triển vọng áp dụng phương pháp gây tê này trong nhiều phẫu thuật mổ tim hở, phẫu thuật lồng ngực và các chấn thương lồng ngực có gãy xương sườn.

Đặc biệt, thành tựu này đưa Vinmec trở thành là bệnh viện đầu tiên trên thế giới công bố các ca phẫu thuật tim hở có sự hỗ trợ của kỹ thuật gây tê ESP thành công.

Phương pháp này còn giúp quản lý đau hiệu quả trong các loại phẫu thuật ở bụng cao như phẫu thuật gan, dạ dày, thận, tuỵ...

Một số đau mãn tính đau thần kinh liên sườn do Zona giai đoạn cấp, bán cấp thì đây cũng là một phương pháp giúp giảm bớt gánh nặng đau đớn cho người bệnh.

• Xem thêm: Mổ tim không đau tại Vinmec: Bước đột phá trong phẫu thuật tim hở

Để yên tâm khi bước vào ca sinh thường, nhiều sản phụ chọn phương pháp gây tê ngoài màng cứng giảm đau trong quá trình chuyển dạ. Đây là kỹ thuật được tiến hành khi sản phụ có cơn co tử cung gây đau ít đến đau vừa. Phương pháp này giúp cuộc chuyển dạ diễn ra trong điều kiện lý tưởng nhất. Theo đó, người mẹ bảo tồn được năng lượng mà vẫn giữ được cơn co tử cung để chuẩn bị cho quá trình rặn sinh em bé.

Sau khi thực hiện gây tê ngoài màng cứng, sản phụ sẽ mất cảm giác đau từ phần cao của bụng đến hai chân, vẫn cử động được 2 chân, vẫn nhận biết khi có cơn co tử cung và nhất là vẫn rặn đẻ được để đón chào em bé.

Nhờ có gây tê ngoài màng cứng, quá trình chuyển dạ bước sang trang mới: Mẹ có thể sinh bé mà không đau đớn như mô tả của các thế hệ đi trước. Những trường hợp kéo dài thời gian chuyển dạ thường rất ít, đồng thời nguy cơ của gây tê ngoài màng cứng đối với mẹ và bé cũng không có gì đáng lo ngại.

Vinmec có đội ngũ bác sĩ gây mê giảm đau chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm sẽ giúp các sản phụ trải nghiệm một cuộc đẻ không đau an toàn nhất.

• Xem thêm: Đẻ không đau ở Vinmec - Vượt cạn nhẹ nhàng, sinh con khỏe mạnh

Để phẫu thuật mổ lấy thai, người mẹ được gây tê tủy sống trong mổ và được giảm đau trong ngày đầu sau mổ bằng phương pháp gây tê cơ vuông thắt lưng. Đây là một kỹ thuật gây tê giảm đau chọn lọc thần kinh chi phối vết mổ và co bóp tử cung nhằm ngăn chặn tín hiệu đau trước khi truyền vào cột sống và lên não, gây ra những cơn đau sau mổ cho sản phụ.

Bằng kinh nghiệm lâu năm và với sự hỗ trợ của thiết bị siêu âm hiện đại, các bác sĩ Vinmec sẽ tìm được vị trí gây tê cơ vuông thắt lưng chính xác, đảm bảo an toàn cho người mẹ.

Bên cạnh kỹ thuật gây tê cơ vuông thắt lưng dưới hướng dẫn siêu âm, trong sản khoa, Vinmec còn triển khai kỹ thuật gây tê thần kinh thẹn giảm đau tầng sinh môn & hạ vị, giúp sản phụ trải nghiệm cuộc sinh một cách dễ chịu nhất, dù đó là sinh thường hay sinh mổ. Nhờ những biện pháp này, sản phụ sinh con tại Vinmec được giảm đau trọn vẹn, hồi phục nhanh, nhu động ruột sớm hoạt động trở lại, tập vận động - đi lại được sớm, không gây đau mạn tính. Đặc biệt, bác sĩ không cần phải dùng morphin, hạn chế được rất nhiều tác dụng không mong muốn sau sinh và sau mổ đẻ như: Ngứa, liệt ruột, nôn, buồn nôn, rét run, táo bón, khô miệng.

Kỹ thuật gây tê này còn được ứng dụng cho các phẫu thuật vùng thấp như phẫu thuật cắt trĩ, phẫu thuật tạo hình tầng sinh môn, phẫu thuật vùng hậu môn dưới hướng dẫn của máy siêu âm thần kinh đã giúp quản lý đau hoàn hảo nhất vì việc gây tê được chọn lọc lên vùng tổn thương, ngăn chặn các tín hiệu đau đớn trước khi truyền về não bộ.

Chương trình Tăng cường hồi phục sau phẫu thuật (ERAS) là sự tập hợp các phác đồ chăm sóc đa phương thức chu phẫu (trước, trong, sau phẫu thuật) nhằm giúp cho bệnh nhân hồi phục nhanh và sớm sau phẫu thuật. Bệnh nhân được tư vấn cụ thể về ERAS trước phẫu thuật, để từ đó có thể yên tâm tham gia vào tiến trình điều trị và chăm sóc hậu phẫu với nhân viên y tế. Người bệnh được tối ưu dinh dưỡng, được áp dụng phác đồ gây mê-giảm đau chuẩn, phục hồi nhanh và vận động sớm.

Nhờ kỹ thuật mổ robot kết hợp với chương trình tăng cường hồi phục sau phẫu thuật, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Times City đã tạo nên kỳ tích trong phẫu thuật ung thư: Người bệnh ăn ngay sau mổ; ngày đầu tiên sau mổ hết dùng thuốc, không dịch truyền, tập vận động ở giờ thứ 6 sau mổ; ngày thứ 3 sau mổ ra viện về nhà sinh hoạt bình thường.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City và Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park đã thực hiện áp dụng ESP thành công trên 96,8% bệnh nhân mổ tim hở, mang lại những kết quả vượt trội:

• Không có trường hợp phải thêm liều giảm đau morphin khi rạch da, cưa xương ức
• Giảm đáng kể liều thuốc giảm đau Sufentanil trong mổ
• Giảm mức độ đau sau rút ống nội khí quản, khi vận động và rút ống dẫn lưu
• Không phải sử dụng morphin giảm đau từ khi hồi sức tới khi xuất viện.
• Không có biến chứng tụ máu, tụt huyết áp hay tê quá mức, ức chế hô hấp, ngộ độc thuốc tê
• 100% bệnh nhân sau 1 tháng xuất viện không có cảm giác đau/không có nguy cơ bị đau mãn tính sau phẫu thuật
• Tỉ lệ thành công 95 % của các loại gây tê chọn lọc vùng quản lý đau đạt đến, giúp loại bỏ hẳn morphin trong chế độ điều trị đau sau phẫu thuật và các loại đau mãn tính không phải ung thư.
• Ngoài ra môi trường nội trú tại Vimec rất hiện đại và thoải mái, các thủ tục lại vô cùng đơn giản, thái độ nhân viên phục vụ ân cần vui vẻ.

Tóm lại, “đau” không chỉ đơn giản là một triệu chứng mà liên quan tới một bệnh lý và nếu bị đau sau khi phẫu thuật, nó cần được điều trị. Đau ở vùng vết thương phẫu thuật không chỉ rất khó chịu mà còn thể trì hoãn sự phục hồi. Vì vậy quản lý đau tốt có khả năng phục hồi tốt và lựa chọn nơi quản lý đau tốt là rất quan trọng.

Ngoài ra, những yếu tố khác có thể giúp bạn đối phó với cơn đau bao gồm thư giãn, tập thở, đánh lạc hướng và nghe nhạc. Vật lý trị liệu cũng có thể giúp giảm đau bằng các bài tập trên giường, khi bạn rời khỏi giường và khi bạn đi bộ xung quanh.

Tại bệnh viện Vinmec, với tôn chỉ lấy người bệnh là trung tâm, mọi quy trình chăm sóc và quản lý đau luôn được chú ý ở tất cả các chuyên khoa với sự dẫn dắt của các chuyên gia hàng đầu trên thế giới cùng với hỗ trợ của máy móc hiện đại nhất. Điều trị bệnh tại Vinmec với tiêu chí không đau sẽ giúp người bệnh hồi phục sớm hơn và sớm trở lại với các hoạt động thường ngày như làm việc, lao động, vận động.