Phá thai an toàn với thai dưới từ 13-22 tuần

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Phạm Thị Yến - Bác sĩ Chuyên khoa sản - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Khi thai càng lớn, việc phá thai sẽ càng gây nhiều nguy cơ đối với sức khỏe người mẹ. Phá thai vào tam cá nguyệt thứ hai như phá thai 15 tuần hay phá thai 22 tuần sẽ nguy hiểm hơn nhiều so với phá thai ở giai đoạn đầu ở thai kỳ. Để phá thai an toàn với thai từ 13-22 tuần, lựa chọn cơ sở y tế có đủ điều kiện cơ sở vật chất, bác sĩ có chuyên môn, tay nghề cao là vô cùng quan trọng.

Vì nhiều lý do khác nhau, nếu không thể tiếp tục mang thai phụ nữ có thể quyết định phá thai. Có hai hình thức phá thai là:

• Phá thai ngoại khoa: Sử dụng các dụng cụ qua cổ tử cung để chấm dứt thai kỳ, bao gồm hút thai chân không, nong và kẹp gắp thai.
• Phá thai nội khoa còn gọi là phá thai bằng thuốc: Thuốc được sử dụng để gây hiện tượng sẩy thai tự nhiên.

“Phá thai 13 tuần tuổi có nguy hiểm hay không?” là thắc mắc của nhiều người. Nhìn chung, khi thai càng lớn thì phá thai càng nguy hiểm. Phá thai vào tam cá nguyệt thứ hai như phá thai 13 tuần, phá thai 15 tuần hoặc phá thai 22 tuần, khi thai nhi đã cấu tạo gần như hoàn thiện, nhau thai phát triển và bám chặt vào tử cung của mẹ, nếu trước khi phá thai không được thăm khám kỹ, việc phá thai thực hiện ở các cơ sở y tế kém chất lượng, không thực hiện theo đúng các quy trình kỹ thuật hoặc tự ý bỏ thai tại nhà thì sẽ có nguy cơ cao xảy ra các tai biến đối với sức khỏe, đặc biệt là ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản sau này.

Để đảm bảo an toàn sức khỏe sau phá thai, lựa chọn cơ sở y tế có đầy đủ cơ sở vật chất, bác sĩ có chuyên môn và tay nghề cao là vô cùng quan trọng. Tại các cơ sở y tế, tùy theo tình trạng của từng khách hàng, bác sĩ có thể lựa chọn một trong các phương pháp phá thai từ 13-22 tuần là:

• Phương pháp nong và gắp: Sử dụng bơm hút thai chân không và kẹp gắp thai sau khi cổ tử cung đã được chuẩn bị bằng misoprostol. Phương pháp này áp dụng cho thai từ tuần 13 đến hết tuần 18.
• Phương pháp phá thai bằng thuốc: Trước đây, phá thai trong tam cá nguyệt thứ 2 của thai kỳ cần dùng đến kỹ thuật ngoại khoa. Tuy nhiên, theo phác đồ hiện nay, ở các cơ sở có đủ điều kiện cơ sở vật chất (bệnh viện tuyến tỉnh trở lên), có thể sử dụng thuốc để phá thai từ 13 đến 22 tuần tuổi. Có thể dùng misoprostol đơn thuần hoặc kết hợp giữa misoprostol và mifepriston.

2.1. Chỉ định và chống chỉ định

Phương pháp này chỉ định cho thai từ tuần thứ 13 đến hết tuần 22, tương đương với đường kính lưỡng đỉnh 52mm. Trước khi thực hiện, khách hàng sẽ được khám toàn thân, khám phụ khoa, khai thác tiền sử bệnh, thực hiện siêu âm thai để xác định tuổi thai và thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết. Phá thai bằng thuốc sẽ không được thực hiện khi khách hàng có :

• Bệnh lý về tuyến thượng thận,
• Các bệnh lý tim mạch
• Thiếu máu mức độ nặng hoặc trung bình
• Điều trị bằng corticoid toàn thân lâu ngày
• Có sẹo mổ ở thân tử cung
• Dị ứng mifepriston hay misoprostol

Phá thai nội khoa cho thai 13-22 tuần chống chỉ định tương đối ở những khách hàng viêm nhiễm đường sinh dục cấp tính, dị dạng sinh dục hoặc có sẹo mổ cũ ở đoạn dưới tử cung. Các trường hợp này cần được điều trị trước khi phá thai nội khoa hoặc thực hiện ở các bệnh viện chuyên khoa phụ sản tuyến tỉnh và trung ương để đảm bảo an toàn.

2.2. Các bước tiến hành

Trước khi tiến hành, khách hàng sẽ được tư vấn về các nguy cơ, tai biến có thể xảy ra, quy trình thực hiện, phương pháp tự theo dõi và chăm sóc bản thân sau phá thai, các dấu hiệu cần khám lại cùng tư vấn các phương pháp tránh thai an toàn để tránh phá thai lần nữa. Khách hàng phải ký cam kết tự nguyện phá thai, nếu dưới 18 tuổi, phải có đơn cam kết từ người giám hộ.

Trong quá trình phá thai, khách hàng sẽ được theo dõi thân nhiệt, mạch, huyết áp 4 giờ/lần, khi bắt đầu có cơn co tử cung, theo dõi 2 giờ/lần. Cho khách hàng uống thuốc giảm đau, thăm khám âm đạo trước mỗi lần dùng thuốc.

2.3. Theo dõi sau khi ra thai

Khách hàng sẽ được theo dõi ra máu âm đạo, sự co hồi tử cung trong vòng 4 giờ sau khi ra thai. Trước khi ra viện, khách hàng sẽ được kê đơn kháng sinh, tư vấn sau thủ thuật và hẹn tái khám.

Phương pháp này được chỉ định với thai từ tuần thứ 13 đến hết tuần thứ 18. Các trường hợp chống chỉ định là:

• Sẹo mổ cũ ở thân tử cung
• Đang mắc các bệnh nội khoa cấp tính hoặc viêm nhiễm đường sinh dục cấp tính
• Dị ứng với misoprostol

Xem xét thận trọng trước khi thực hiện với những khách hàng có dị dạng tử cung, u xơ tử cung, sẹo mổ cũ và đoạn dưới tử cung,...

Trước khi thực hiện, bác sĩ sẽ tiến hành khám toàn thân, khám phụ khoa, khai thác tiền sử để loại trừ chống chỉ định, siêu âm để xác định tuổi thai và chỉ định thực hiện một số xét nghiệm như công thức máu, nhóm máu, đông máu cơ bản,...Khách hàng cũng được tư vấn về các nguy cơ, tai biến sau khi phá thai có thể xảy ra, phương pháp tự theo dõi và chăm sóc sau phá thai, các dấu hiệu cần đến cơ sở y tế để tái khám. Cũng giống như phá thai bằng thuốc, khách hàng phải thực hiện cam kết tự nguyện phá thai.

Sau thủ thuật, theo dõi thân nhiệt, mạch, huyết áp, máu ra âm đạo, co hồi tử cung 30 phút/lần trong 1-2 giờ. Kê đơn kháng sinh, tư vấn sau thủ thuật, hẹn tái khám trước khi cho khách hàng ra về.

Các tai biến có thể gặp khi thực hiện nong và kẹp gắp thai là choáng, rách cổ tử cung, thủng tử cung, chảy máu, sót thai, ứ máu trong tử cung, nhiễm khuẩn,... Tùy theo từng trường hợp, bác sĩ sẽ xử lý theo phác đồ phù hợp.