Sinh thiết khối u gan: Những điều cần biết

Khi gan xuất hiện những triệu chứng bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện sinh thiết gan. Đây là phương pháp cho kết quả chính xác nhất để từ làm cơ sở cho bác sĩ chẩn đoán tình trạng bệnh gan của người bệnh.

Sinh thiết gan là một thủ thuật y tế được thực hiện bằng một kim sinh thiết nhằm chọc hút một mảnh nhỏ nhu mô gan làm xét nghiệm (tế bào gan sẽ được cắt ra để quan sát dưới kính hiển vi). Kết quả xét nghiệm để bác sĩ theo dõi một số vấn đề như: xơ gan, rối loạn chuyển hoá trong gan, viêm gan do virus hoặc chẩn đoán ung thư gan.

Gan đóng vai trò sản xuất các protein và enzyme phụ trách nhiều trong quá trình trao đổi chất cần thiết, loại bỏ các chất độc hại trong máu, chống nhiễm trùng, lưu trữ các vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Có thể nói gan là một bộ phận đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể.

Khi gan xuất hiện những triệu chứng bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện sinh thiết gan để giúp các định bệnh về gan như:

• Xơ gan
• Viêm gan
• U gan: Cần làm sinh thiết u gan trong trường hợp, các kết quả xét nghiệm gan đều bình thường nhưng lại phát hiện thấy khối u ở gan hoặc sốt kéo dài không rõ nguyên nhân
• Ung thư gan: Trong trường hợp, các xét nghiệm hình ảnh không thể phân biệt được.

Sinh thiết gan còn có thể được sử dụng để chẩn đoán hay theo dõi một số rối loạn, gồm:

• Bệnh gan do rượu
• Viêm gan tự miễn
• Viêm gan mạn (b hoặc c)
• Gan ứ sắt
• Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
• Xơ gan ứ mật nguyên phát
• Bệnh Wilson (bệnh gan do di truyền).

Sinh thiết gan là một thủ thuật khá an toàn tuy nhiên một số trường hợp rất ít gặp vẫn có thể xuất hiện các biến chứng. Những biến chứng khi làm sinh thiết gan không mong muốn có thể gặp là:

• Đau: Đau tại vị trí sinh thiết là biến chứng hay gặp nhất nhưng khá nhẹ, thường kéo dài 05 - 20 phút. Nếu người bệnh cảm thấy khó chịu, bác sĩ có thể cho dùng thuốc giảm đau
• Chảy máu: Chảy máu có thể xuất hiện sau sinh thiết gan. Phần lớn các trường hợp có thể điều trị nội khoa. Nếu chảy máu nhiều có thể cần ở lại viện lâu hơn để truyền máu hay phẫu thuật cầm máu tuy nhiên biến chứng này rất hiếm gặp
• Nhiễm trùng: Rất hiếm gặp, vi khuẩn có thể vào khoang bụng hay vào máu. Trường hợp này, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân dùng kháng sinh
• Tổn thương các bộ phận liền kề: rất hiếm, ví dụ như kim sinh thiết có thể chọc vào túi mật hay vào phổi trong suốt quá trình sinh thiết
• Dị ứng với Lidocain (thuốc gây tê tại chỗ).

Có hai cách để thực hiện sinh thiết gan:

• Sử dụng kim sinh thiết để lấy một mảnh nhỏ nhu mô gan qua da vùng ngực bụng bên phải:

Bác sĩ sát trùng vùng da thực hiện và bệnh nhân cần nằm ngửa hoặc nằm nghiêng trái (do gan nằm dưới xương sườn và cơ hoành, ở vùng bụng phía trên bên phải).

Vị trí đưa kim vào sinh thiết sẽ được tiêm thuốc gây tê. Tiếp đến bác sĩ đẩy kim rỗng đặc biệt xuyên qua da vào gan. Do đã được gây tê nên bệnh nhân không đau nhưng vẫn có thể cảm nhận lực đẩy kim vào.

Do gan di động lên xuống khi hít vào - thở ra, khi thực hiện đẩy kim vào và rút kim ra, bác sĩ sẽ yêu cầu khi nào bệnh nhân cần nín thở và thời gian cần nín thở là 05-10 giây. Kim rút ra có chứa mẫu gan nhỏ.

Bác sĩ sử dụng máy siêu âm để biết chính xác vị trí gan cần sinh thiết, nhờ đó đưa kim rỗng vào đúng chỗ. Siêu âm không gây đau.

• Sinh thiết gan qua tĩnh mạch vùng cổ hoặc vị trí khác:

Một số trường hợp bệnh gan không tổng hợp chất làm đông máu, dẫn tới chảy máu nhiều sau sinh thiết. Bác sĩ sẽ dùng ống dẫn (catheter, ống rỗng rất nhỏ) đưa qua đường tĩnh mạch ở cổ hoặc bẹn (bác sĩ gây tê vùng da chỗ này trước khi làm thủ thuật) đẩy nhẹ nhàng theo mạch máu tới gan. Đầu ống dẫn có gắn kim nhỏ để xuyên qua mạch máu vào trong mô gan và lấy mẫu gan. Mẫu gan nhỏ sẽ được đưa ra ngoài cơ thể theo ống dẫn.

Sinh thiết theo quy trình thứ hai giảm khả năng chảy máu khi người bệnh có vấn đề về máu khó đông. Ở các trường hợp còn lại, sinh thiết gan theo quy trình đầu tiên. Bác sĩ sẽ thảo luận với bệnh nhân cách làm tốt và phù hợp nhất.

Trước khi thực hiện sinh thiết gan, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân đi làm xét nghiệm máu trước sinh thiết để kiểm tra đông máu có bình thường không, nhằm đảm bảo sau sinh thiết không chảy máu nhiều.

Bệnh nhân được đề nghị ngưng uống thuốc ảnh hưởng đến khả năng đông máu, như aspirin hay warfarin, một tuần trước khi làm sinh thiết. Bác sĩ thường sẽ hỏi những loại thuốc bệnh nhân đang dùng trước khi làm sinh thiết.

Không uống rượu hoặc ăn trong vòng tám giờ trước khi làm thủ thuật cũng là lưu ý quan trọng dành cho bệnh nhân trước thực hiện sinh thiết gan. Bên cạnh đó, người bệnh nên đi cùng bạn bè hoặc người thân để có người đưa về nhà trong lúc tình trạng sức khoẻ yếu sau khi làm sinh thiết.

Kết quả sinh thiết thông thường sẽ có một tuần. Bác sĩ sẽ trao đổi với bạn về kết quả này và tìm ra hướng điều trị tốt nhất.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những cơ sở y tế có đội ngũ chuyên gia y tế trong lĩnh vực Gan - Mật - Tuỵ, phương tiện máy móc hiện đại. Đó sẽ là những điều kiện tốt giúp cho việc thăm khám, làm các xét nghiệm sàng lọc hay sinh thiết chẩn đoán ung thư gan được nhanh chóng, tiện lợi, tiết kiệm thời gian để từ đó có biện pháp điều trị thích hợp, kịp thời.