Vai trò của siêu âm trong đánh giá viêm gan

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Tôn Nữ Trà My - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh.

Trong cơ thể người, gan là cơ quan đảm nhiệm chức năng sản xuất protein và chuyển hóa các chất. Viêm gan là bệnh xảy ra ở gan, thường do virus viêm gan A, B, C, D và E gây ra. Ngoài ra, viêm gan cũng có thể xuất phát từ nguyên nhân sử dụng rượu bia quá nhiều hoặc là viêm gan tự miễn (do hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công tế bào gan).

Trong giai đoạn đầu, bệnh viêm gan thường không có biểu hiện rõ ràng. Hầu hết người bệnh chỉ phát hiện ra bệnh khi đã tiến triển tới giai đoạn nặng. Những triệu chứng phổ biến ở người bị viêm gan gồm: Mệt mỏi, sốt, ăn không ngon, đau bụng, buồn nôn hoặc nôn ói, đau khớp hoặc các cơ bắp, vàng mắt hoặc vàng da, nước tiểu sẫm màu, ngứa da, thiếu tập trung, lơ mơ, lú lẫn, xuất hiện vết bầm, chảy máu,...

Khi gan bị viêm lâu ngày mà không được điều trị thích hợp thì có thể dẫn tới suy gan, làm thay đổi môi trường bên trong và giảm khả năng tổng hợp các chất dinh dưỡng của cơ thể. Bệnh có thể dẫn tới xơ gan - quá trình mà các tế bào gan không có khả năng hồi phục lại. Ngoài ra, bệnh viêm gan còn làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan. Xơ gan và ung thư gan là 2 căn bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao.

Bệnh viêm gan thường được chẩn đoán qua những lần khám sức khỏe định kỳ. Biện pháp tốt nhất để kiểm tra viêm gan là xét nghiệm máu, gồm các xét nghiệm ALT, AST, ALP (những enzyme sản xuất bởi gan); bilirubin, albumin và protein. Ngoài ra, bác sĩ còn dựa trên triệu chứng lâm sàng, kết hợp với siêu âm gan để chẩn đoán bệnh viêm gan.

Siêu âm giúp đánh giá kích thước, đường bờ , cấu trúc nhu mô, tưới máu của gan,khoảng cửa, hệ thống mạch máu trong gan, đường mật, túi mật. Từ đó gợi ý chẩn đoán cũng như phân giai đoạn của bệnh lý viêm gan. Cụ thể như sau:

Trong viêm gan cấp tính: siêu âm thường thấy kích thước gan lớn hoặc bình thường, bờ gan đều, nhu mô gan thường giảm âm hơn lách, khoảng quanh cửa phù nề, thành túi mật phù nề.

Trong viêm gan mạn tính: Kích thước gan bình thường hoặc teo, có bờ không đều, nhu mô thô, không đồng dạng với các hạt nhỏ tăng hoặc giảm âm rải rác, khoảng quanh cửa dày, thành túi mật dày, tĩnh mạch cửa giãn, có thể có dòng chảy chậm, hướng dòng chảy thay đổi, thậm chí có huyết khối..., lách có thể to, có dịch trong ổ bụng...

Siêu âm là phương tiện chẩn đoán hình ảnh có độ nhạy cao trong bệnh lý gan mật, đặc biệt là viêm gan, an toàn không xâm lấn, ít tốn kém và có thể thực hiện lại nhiều lần. Sử dụng siêu âm giúp định hướng chẩn đoán viêm gan.