Cảnh giác niêm mạc miệng bị viêm loét

Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây nên viêm loét niêm mạc miệng như nhiễm trùng tại chỗ, bệnh hệ thống, kích thích vật lý, hóa học hoặc phản ứng dị ứng, thậm chí là tự phát. Ngoài ra ở trạng thái bình thường dòng chảy nước bọt sẽ bảo vệ niêm mạc miệng chống lại các yếu tố gây hại do đó hiện tượng khô miệng do bất kỳ nguyên nhân gì đều dẫn đến viêm miệng. Các nguyên nhân cụ thể gây viêm niêm mạc miệng có thể kể đến như:

• Viêm miệng áp tơ tái phát (RAS)
• Do virus herpes simplex, herpes zoster gây viêm miệng với mụn nước lan rộng rồi tạo thành vết loét, hay gặp ở môi, mép, niêm mạc miệng, có thể sốt, viêm họng, nổi hạch
• Do tác nhân vi khuẩn hay nấm Candida albicans thường gặp ở bệnh nhân suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch, người mệt mỏi suy nhược cơ thể
• Nguyên nhân chấn thương: Bỏng nhiệt khi ăn ở vòm miệng, cung răng trên hàm hoặc đụng dập, té ngã hay thủ thuật nha khoa như khoan trám răng, hàn nhổ răng, lắp răng giả không vừa, răng bị mẻ, gãy,... Ở trẻ em có thể là do bút viết hoặc vật sắc nhọn đâm vào miệng lưỡi
• Thuốc lá hoặc thực phẩm kích thích hóa chất: Axit, nước vôi, nước súc miệng quá đậm đặc hay dùng nhiều kem đánh răng cũng có thể gây viêm miệng
• Hóa trị và xạ trị
• Do nội tiết tố, yếu tố di truyền, dị ứng thức ăn hoặc thiếu các loại vitamin C, B6, B12, thiếu sắt hoặc do bệnh tự miễn.

Các tổn thương trong viêm loét niêm mạc miệng, lưỡi thường xuất hiện đột ngột kèm các dấu hiệu như: Sưng nóng đỏ đau, vết lở loét khó chịu nhất là khi nhai và uống, nặng nề hơn có thể hình thành áp-xe ở dưới lưỡi, dưới niêm mạc, khi viêm cấp thường tấy đỏ và rất đau, thậm chí sốt cao, nổi hạch góc hàm. Các tổn thương trong viêm loét niêm mạc miệng cũng rất đa dạng về hình thái:

• Loét dạng aphthe nhỏ thường gặp nhất và cũng điển hình nhất với một hoặc nhiều vết loét có đường kính dưới 1cm, nông, nằm rời rạc hoặc thành đám, tự lành trong 7-14 ngày và không để lại sẹo
• Loét dạng aphthe lớn còn được gọi là bệnh Sutton hoặc hoại tử niêm mạc miệng tái phát có viêm hạch ngoại biên. Các vết loét thường có kích thước lớn hơn 1cm, chậm liền và có khi kéo dài đến nhiều tuần, để loại sẹo do hoại tử lan rộng
• Loét dạng Herpes: Số lượng vết loét nhiều từ 10-100 vết, tổn thương kết thành chùm, nhiều vết loét nhỏ nhanh chóng kết hợp loại thành mảng lớn, lành trong khoảng 7-30 ngày
• Các vết loét thường có màu đỏ ở xung quanh, trung tâm có mảng mục màu vàng, đau nhiều trong 2-3 ngày đầu và giảm dần sau khi bắt đầu hồi phục

Nguyên tắc điều trị chung của viêm loét niêm mạc miệng gồm:

• Điều trị nguyên nhân
• Vệ sinh răng miệng
• Thuốc tại chỗ và nước súc miệng

Trong đó việc điều trị các rối loạn cụ thể tránh sử dụng bất kỳ chất nào hoặc thuốc nào gây bệnh, nước súc miệng có chứa ethanol cũng có thể gây viêm miệng và không nên được sử dụng. Bệnh nhân cần vệ sinh răng miệng cần thận, sử dụng bàn chải mềm và súc miệng nước muối có thể ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát.

Đa số các trường hợp viêm loét miệng là không cần điều trị và có thể tự khỏi sau 7-14 ngày, nếu có chủ yếu là điều trị giảm đau vì đau là triệu chứng làm bệnh nhân khó chịu nhất. Ngoài ra các biện pháp điều trị tại chỗ còn gồm:

• Thuốc tê
• Các lớp phủ bảo vệ
• Corticosteroid
• Các biện pháp vật lý

Nếu chắc chắn viêm không phải do vi khuẩn thì bệnh nhân có thể:

• Súc miệng và nhổ sau bữa ăn với dexamethasone elixir 0,5 mg/5mL
• Bôi paste 0,1% triamcinolone chứa thuốc làm dịu
• Xoa amlexanox lên vết loét bằng đầu ngón tay

Nếu những phương pháp trên không làm tình trạng của bạn thuyên giảm, hãy đến thăm khám tại các cơ sở y tế, bác sĩ sẽ thăm khám và chỉ ra biện pháp điều trị hữu ích nhất dành cho bạn.