Có nên chữa giãn tĩnh mạch thừng tinh bằng thuốc nam?

Hiện có khá nhiều bệnh nhân lựa chọn điều trị bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh bằng thuốc nam vì cho rằng đây là phương pháp điều trị hiệu quả, lành tính và an toàn. Vậy, liệu pháp này có thực sự tốt và có nên chữa giãn tĩnh mạch thừng tinh bằng thuốc nam không?

Thừng tinh là bộ phận nối từ tinh hoàn tới ổ bụng, cấu tạo của thừng tinh gồm có các mạch máu, mạch bạch huyết, một số dây thần kinh và ống dẫn tinh. Nhiệm vụ chính của thừng tinh là đảm bảo quá trình trao đổi chất của tinh hoàn, giúp hormon sinh dục nam và tinh trùng được sản xuất thường xuyên, đều đặn. Có thể nói, thừng tinh là bộ phận quan trọng đối với sức khỏe sinh sản của nam giới.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng giãn của đám rối các tĩnh mạch sinh tinh và tĩnh mạch thừng tinh. Hiện tượng này thường xuất hiện ở tinh hoàn bên trái và chiếm tỉ lệ khoảng 90%. Khoảng 10% còn lại là các bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch thừng tinh ở cả hai bên. Nguyên nhân gây giãn tĩnh mạch thừng tinh hiện vẫn chưa được xác định chính xác. Tình trạng này xảy ra khi các van một chiều của tĩnh mạch trong bìu bị rối loạn chức năng, từ đó làm cho các tĩnh mạch mở rộng (giãn nở) và gây giãn tĩnh mạch thừng tinh.

2. Triệu chứng của giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì?

Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường không có triệu chứng rõ rệt, không gây đau, hoặc bất kỳ vấn đề nghiêm trọng nào. Tuy nhiên, một số bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch thừng tinh cũng có thể gặp phải một số triệu chứng bao gồm:

• Đau âm ỉ: Bệnh nhân thường có các cơn đau xảy ra ở bìu trái. Bệnh nhân thường cảm thấy đau hơn khi đứng, khi gắng sức vận động và giảm bớt khi nằm. Đây cũng là triệu chứng giãn tĩnh mạch tinh hoàn dễ nhận biết nhất.
• Có hiện tượng co rút tinh hoàn (teo tinh hoàn): Khi bị tổn thương do giãn tĩnh mạch thừng tinh, tinh hoàn sẽ co rút và mềm hơn. Nguyên nhân gây co rút tinh hoàn hiện không rõ, nhưng có thể là do các van bị rối loạn chức năng, làm ứ máu trong các tĩnh mạch. Tình trạng ứ máu này làm gia tăng áp lực trong tĩnh mạch và gây tổn thương tinh hoàn.
• Suy giảm khả năng sinh sản: Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản vì giảm lưu lượng máu và tăng nhiệt độ của tinh hoàn. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự hình thành, khả năng di chuyển và chức năng của tinh trùng, do đó tinh hoàn sẽ sản xuất ít tinh trùng hơn và tinh trùng được tạo ra có thể không khỏe mạnh. Việc điều trị sớm có thể giúp cải thiện tình trạng này và thậm chí giúp tinh hoàn hồi phục.

Chữa giãn tĩnh mạch thừng tinh bằng thuốc nam thường được đánh giá cao về mức độ an toàn vì hầu như các vị thuốc đều có nguồn gốc từ thiên nhiên. Đó có thể là cành, lá, hoa, rễ và cả hạt của các loại cây có tác dụng điều trị bệnh đã được y học cổ truyền nghiên cứu. Bản chất của các vị thuốc này tương đối lành tính và an toàn. Ngoài ra, vì kết hợp từ nhiều vị thuốc khác nhau nên không chỉ có tác dụng điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh mà còn mang lại nhiều lợi ích khác như nâng cao chất lượng và số lượng tinh trùng, tăng sức khỏe sinh sản, hỗ trợ điều trị bệnh liên quan đến sức khỏe sinh lý.

Tuy nhiên, không phải lúc nào dùng thuốc nam để chữa giãn tĩnh mạch thừng tinh cũng an toàn và hiệu quả. Hiện nay, có nhiều bài thuốc nam không rõ nguồn gốc, chưa được nghiên cứu và chứng thực bởi các nhà khoa học. Một số vị thuốc nam vẫn có những thành phần có độc tính và nếu sử dụng không phù hợp sẽ dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Ngoài ra, hiện nay có một số cá nhân hoặc tổ chức vì lợi nhuận mà đã tự bào chế các bài thuốc nam, sau đó trộn thêm hoạt chất Tây y để thuốc nhanh có hiệu quả. Việc phối trộn bừa bãi, thậm chí là trộn các hoạt chất bị cấm sử dụng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm cho người sử dụng. Ngoài ra, sử dụng thuốc nam cũng tồn tại một số hạn chế như:

• Hiệu quả chữa bệnh chậm: Nếu thuốc điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh bên Tây y có tác dụng giảm đau bìu tức thì thì các bài thuốc nam hoàn toàn ngược lại. Các tinh chất có trong dược liệu cần thời gian để thấm sâu vào máu và các lớp mô. Do đó, người bệnh cần kiên trì sử dụng trong một khoảng thời gian dài
• Tốn nhiều công sức: Thuốc nam cần rất nhiều thời gian để bào chế và sắc thuốc. Điều này sẽ không làm phù hợp với các bệnh nhân thường xuyên bận rộn, không có nhiều thời gian để sắc thuốc.
• Không dễ uống: Các vị thuốc nam thường mang vị đắng, mùi khó chịu và khá khó uống, thậm chí có thể gây nôn mửa. Đây chính là một điểm hạn chế lớn khiến người bệnh e ngại khi sử dụng thuốc nam. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, nhiều người bệnh có thể quen với thuốc và có cảm giác dễ uống hơn.

Nhìn chung, vẫn có nhiều bài thuốc nam an toàn, có công dụng tốt trong điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi dùng thuốc, người bệnh cần đến thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa về y học cổ truyền để được tư vấn và chỉ định phù hợp.

4. Các biện pháp điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh

Không phải bệnh nhân nào bị giãn tĩnh mạch thừng tinh cũng cần phải điều trị. Nếu bệnh nhân không đau hoặc không có trở ngại nào trong vấn đề sinh sản, bác sĩ sẽ khuyên bệnh nhân nên theo dõi tiếp trong một thời gian. Còn nếu giãn tĩnh mạch thừng tinh gây đau nhiều và ảnh hưởng tới khả năng sinh sản, bệnh nhân có thể được điều trị bằng phẫu thuật hoặc nút mạch. Các trường hợp rõ ràng được chỉ định điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh ở độ tuổi thanh thiếu niên bao gồm teo tinh hoàn tiến triển, đau, sưng rõ rệt, kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ bất thường.

• Phẫu thuật: Phẫu thuật sẽ giúp làm tắc tĩnh mạch bị giãn để ngăn dòng máu từ tinh hoàn. Sự tắc nghẽn này làm chuyển hướng dòng máu đến các tĩnh mạch khỏe mạnh. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ cố gắng bảo vệ các cơ quan lân cận gọi là mạch bạch huyết vì nếu bị tổn thương, bạch huyết không thể lưu thông đúng cách và có thể gây ra các biến chứng. Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể gặp phải các biến chứng như tích tụ dịch trong bìu quanh tinh hoàn (gây tràn dịch màng tinh hoàn), co rút tinh hoàn, giảm chức năng của tinh hoàn hoặc tổn thương động mạch tinh hoàn.
• Làm tắc mạch: Phương pháp làm tắc mạch hoặc nút mạch là một lựa chọn tốt để thay thế phương pháp phẫu thuật trong điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh. Phương pháp này thường do bác sĩ phẫu thuật mạch máu. Bác sĩ sẽ tiêm chất tương phản qua ống thông dưới hướng dẫn của tia X để khảo sát nguyên nhân gây bệnh. Mục đích là tìm tất cả các tĩnh mạch gây giãn tĩnh mạch thừng tinh. Các cuộn dây, dụng cụ bít mạch có hoặc không có chất gây xơ hóa, được sử dụng để gây bít tắc dòng máu đến tĩnh mạch thừng tinh và gây sẹo. Phương pháp này được thực hiện bằng thuốc gây tê hoặc thuốc an thần nhẹ qua một lỗ rất nhỏ ở vùng bẹn hoặc cổ và thủ thuật thường chỉ kéo dài từ 45 phút đến một giờ.

Sau khi điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh, người bệnh cần tái khám ngay nếu có triệu chứng sau

• Đau kéo dài, không thuyên giảm khi dùng thuốc giảm đau.
• Vết mổ bầm tím hoặc thâm đen.
• Chảy máu từ vết mổ.
• Vết mổ có mùi thối.
• Bìu sưng to.
• Sốt cao trên 38 độ C hoặc kèm lạnh run.

Tóm lại, bệnh nhân vẫn có thể dùng thuốc nam để điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh trong một số trường hợp. Tuy nhiên, lưu ý trước khi dùng thuốc nam, bệnh nhân cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa về y học cổ truyền để được khám và chỉ định bài thuốc điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh phù hợp.