Hoại tử tinh hoàn do xoắn tinh hoàn

Hoại tử tinh hoàn do xoắn tinh hoàn là một trong những biến chứng nghiêm trọng không chỉ làm ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.. Nếu được thăm khám và điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị tổn thương tinh hoàn vĩnh viễn, ảnh hưởng tới khả năng sinh sản hoặc buộc phải cắt bỏ tinh hoàn. Vì vậy, khi có dấu hiệu của bệnh, bạn cần sớm đến các trung tâm y tế để thăm khám và điều trị, tránh những biến chứng nguy hiểm.

Xoắn tinh hoàn là tình trạng tinh hoàn tự xoay quanh trục, gây tắc nghẽn đột ngột thừng tinh, làm giảm, tắc lượng máu đưa tới tinh hoàn, gây đau và sưng tinh hoàn. Nếu tình trạng này kéo dài mà không được điều trị kịp thời thì có thể dẫn đến phù nề, sung huyết, hoại tử tinh hoàn và các mô xung quanh, mất tinh hoàn, nhiễm trùng, biến dạng tinh hoàn, vô sinh thứ phát do mất tinh hoàn.

Triệu chứng xoắn tinh hoàn:

• Xuất hiện cơn đau dữ dội và đột ngột ở 1 bên tinh hoàn, kéo dài không quá 6 giờ;
• Bìu sưng to;
• Buồn nôn và ói mửa;
• Đau bụng;
• 1 bên tinh hoàn có vị trí cao hơn bình thường;
• Đau tinh hoàn có thể đột ngột hết dù chưa điều trị (do tư thế người bệnh khiến tinh hoàn được tháo xoắn).

Các triệu chứng trên có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, đặc biệt là sau khi bệnh nhân bị chấn thương bìu hoặc hoạt động thể chất. Đối với bệnh nhân bị ẩn tinh hoàn (tinh hoàn lạc chỗ), nguy cơ bị xoắn tinh hoàn sẽ cao hơn do tinh hoàn nằm cao ở trên bẹn nên không được cố định vào bìu. Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác dễ gây xoắn tinh hoàn gồm: Cuống mạch tinh hoàn quá dài, cơ thể vận động mạnh, tuổi tác (thường ở nam giới 10 - 25 tuổi), tiền sử bị xoắn tinh hoàn, thời tiết lạnh, bất thường bẩm sinh, nội tiết tố,...

Hậu quả của xoắn tinh hoàn rất nghiêm trọng nên đây là trường hợp khẩn cấp cần phải được nhanh chóng phát hiện và điều trị kịp thời. Theo đó, bản thân người bệnh cần nhận biết sớm các triệu chứng của xoắn tinh hoàn, nắm vững các nguyên nhân có thể gây đau tinh hoàn (viêm mào tinh hoàn, viêm tinh hoàn do biến chứng của bệnh quai bị,...) để kịp thời đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị bệnh, tránh để các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe có thể xảy ra.

2.1 Chẩn đoán điều trị xoắn tinh hoàn

Các phương pháp được thực hiện để chẩn đoán xoắn tinh hoàn gồm:

• Bác sĩ kiểm tra phản xạ của bệnh nhân bằng cách chà xát, véo mặt trong đùi phía bên tinh hoàn bị xoắn. Bình thường thì tinh hoàn sẽ co lại, nếu bị xoắn tinh hoàn thì phản xạ này sẽ không xảy ra. Bên cạnh đó, tinh hoàn sưng, sờ đau, xoay ngang, nằm cao hơn bên đối diện. Tình trạng đau không giảm sau khi nâng nhẹ tinh hoàn lên, có thể sờ thấy nút xoắn thừng tinh. Tuy nhiên, sau vài giờ, cả khối tinh hoàn - mào tinh - thừng tinh sẽ sưng lên, không sờ được nút xoắn hoặc mào tinh nữa;
• Xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm công thức máu, siêu âm Doppler màu có thể thấy tổn thương do xoắn tinh hoàn, hình ảnh cho thấy có tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng tinh hoàn, mào tinh và thừng tinh căng to;
• Thực hiện chụp scan phóng xạ (Radionuclide scans) nhằm kiểm tra lưu lượng máu tới tinh hoàn, có độ chính xác 90 - 100% khi cần phân biệt xoắn tinh hoàn với các vấn đề khác (viêm mào tinh, viêm tinh hoàn, sỏi niệu quản, viêm ruột thừa cấp, thoát vị, tràn dịch màng tinh hoàn, vỡ hoặc tụ máu tinh hoàn do chấn thương).

Nếu được chẩn đoán xoắn tinh hoàn sớm sẽ giúp người bệnh có cơ hội điều trị, phẫu thuật đem lại những tín hiệu khả quan hơn.

2.2 Điều trị xoắn tinh hoàn như thế nào?

Xoắn tinh hoàn cần được phẫu thuật cấp cứu trong vòng vài giờ đầu để phòng ngừa biến chứng nghiêm trọng như tinh hoàn bị hoại tử, gây ảnh hưởng tới khả năng sinh sản hoặc buộc phải cắt bỏ. Một số trường hợp có thể tháo xoắn bằng tay nhưng để phòng ngừa bệnh tái phát thì vẫn nên điều trị bằng phẫu thuật.

Phẫu thuật tháo xoắn tinh hoàn là phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn và không phức tạp. Các bước thực hiện gồm: Rạch da bìu, tháo xoắn thừng tinh, khâu 1 hoặc cả 2 tinh hoàn vào bìu để phòng ngừa sự xoay của tinh hoàn. Sau đó, quan sát thấy mào tinh hoàn trở về màu trắng hoặc hồng nhạt thì có thể bảo tồn được tinh hoàn.

Trường hợp sau khi tháo xoắn mà tinh hoàn vẫn tím hoặc nâu sẫm thì bác sĩ sẽ phong bế xilocain vào thừng tinh, đắp gạc có nước muối sinh lý ấm vào tinh hoàn, đợi khoảng 10 phút mà không cải thiện thì có thể về sau sẽ teo, hoại tử tinh hoàn. Lúc này, cần phải cắt bỏ tinh hoàn.

Lưu ý, xoắn tinh hoàn là 1 cấp cứu ngoại khoa, người bệnh cần được phẫu thuật can thiệp kịp thời, tháo xoắn tinh hoàn càng sớm thì cơ hội điều trị thành công càng cao. Cụ thể, nếu phẫu thuật trước 6 giờ, tỷ lệ thành công lên tới 90 - 100%; từ 6 - 12 giờ thì tỷ lệ là 50%; từ 12 - 24 giờ thì chỉ có 10% là cứu được tinh hoàn (lúc này, khả năng cao là bệnh nhân đã bị hoại tử tinh hoàn, phải cắt bỏ tinh hoàn bị xoắn).

Vài tuần sau phẫu thuật, người bệnh nên tránh các hoạt động gắng sức, không nên quan hệ tình dục. Nếu xoắn tinh hoàn ở trẻ sơ sinh thì cần phẫu thuật để phòng ngừa những vấn đề về sinh sản hoặc các vấn đề liên quan tới sản xuất nội tiết tố nam sau này.

Tinh hoàn là bộ phận quan trọng đối với đời sống tình dục và quyết định sức khỏe của nam giới. Xoắn tinh hoàn có thể dẫn tới hoại tử tinh hoàn. Nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, tỷ lệ cứu được tinh hoàn có thể đạt tới 100%. Do đó, khi có bất kỳ dấu hiệu nào cảnh báo nguy cơ xoắn tinh hoàn, người bệnh nên nhập viện để được cấp cứu sớm, tránh nguy cơ điều trị muộn hoặc sai phương pháp có thể buộc phải cắt bỏ tinh hoàn.

Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.