Huyết khối xoang hang: Những điều cần biết

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Nam Phong - Bác sĩ Nhi - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Xoang hang là các xoang rỗng có cấu trúc bè ở nền sọ có chức năng dẫn lưu máu từ các tĩnh mạch mặt. Huyết khối xoang hang (Cavernous sinus thrombosis) là tình trạng cục máu đông trong xoang hang, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Cục máu đông có thể phát triển khi nhiễm trùng ở mặt hoặc hộp sọ lan đến xoang hang. Cục máu đông hình thành để ngăn nhiễm trùng lan rộng hơn, nhưng nó có thể hạn chế lưu lượng máu từ não, điều này có thể làm tổn thương não, mắt và các dây thần kinh chạy giữa chúng. Đôi khi, cục máu đông có thể phát triển mà không do nhiễm trùng. Đây là một biến chứng rất hiếm gặp của các nhiễm trùng thường gặp ở vùng mặt, đáng chú ý nhất là mụn mũi (50%), viêm xoang bướm hoặc sàng (30%), và nhiễm trùng răng miệng (10%). Hầu hết các mầm bệnh phổ biến là Staphylococcus aureus (70%), tiếp theo là Streptococcus sp; các vi khuẩn kị khí phổ biến hơn trong các trường hợp nhiễm trùng răng hoặc xoang.

Huyết khối xoang hang phổ biến hơn ở những người dùng một số loại thuốc như thuốc tránh thai hoặc những người có tình trạng sức khỏe tiềm ẩn như bệnh tiểu đường không kiểm soát hoặc ung thư có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.

Các triệu chứng của huyết khối xoang hang có thể bao gồm:

• Đau đầu dữ dội thường kèm theo chảy nước mắt
• Sưng, đỏ hoặc kích ứng quanh một hoặc cả hai mắt
• Sụp mí mắt
• Liệt vận nhãn
• Sốt cao
• Đau hoặc tê quanh mặt hoặc mắt
• Mệt mỏi
• Mất thị lực hoặc nhìn đôi
• Co giật
• Tình trạng tâm thần bị thay đổi có thể từ lú lẫn đến hôn mê

Các bác sĩ có thể yêu cầu chụp cắt lớp não, bao gồm chụp CT và MRI, để tìm huyết khối xoang hang. Họ cũng có thể xét nghiệm máu hoặc dịch tủy sống để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng.

Liên hệ với bác sĩ nếu bạn cảm thấy đau đầu dai dẳng và dữ dội mà bạn chưa từng bị trước đây hoặc nếu bạn bị đau mắt hoặc sưng một hoặc cả hai mắt. Mặc dù rất khó có thể là kết quả của huyết khối xoang hang, nhưng cơn đau đầu dai dẳng thường cần phải được kiểm tra. Nếu được chẩn đoán huyết khối xoang hang, bạn cần được điều trị tại bệnh viện.

• Thuốc kháng sinh là phương pháp điều trị chính cho huyết khối xoang hang. Việc điều trị sẽ được bắt đầu càng sớm càng tốt, ngay cả trước khi các xét nghiệm xác nhận xem có phải là nguyên nhân gây nhiễm trùng do vi khuẩn hay không. Nếu các xét nghiệm sau đó cho thấy nhiễm trùng do vi khuẩn không gây ra tình trạng này, thì có thể ngừng điều trị bằng thuốc kháng sinh. Hầu hết mọi người sẽ yêu cầu thuốc kháng sinh trong vài tuần để đảm bảo nhiễm trùng đã được loại bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể của họ. Thuốc kháng sinh sẽ được truyền qua đường tĩnh mạch. Một số người sẽ gặp tác dụng phụ khi dùng thuốc kháng sinh. Chúng thường nhẹ và có thể bao gồm tiêu chảy, buồn nôn và phát ban trên da.
• Thuốc chống đông máu: Bạn cũng có thể được cho một loại thuốc chống đông máu gọi là heparin để giúp làm tan cục máu đông và ngăn ngừa cục máu đông hình thành thêm. Một số người cũng cần uống thuốc chống đông máu trong vài tháng hoặc lâu hơn sau khi xuất viện.
• Corticosteroids: Một số người cũng được cho dùng thuốc steroid (corticosteroid). Corticosteroid có thể làm giảm viêm và sưng tấy.
• Phẫu thuật dẫn lưu: Nếu các triệu chứng của huyết khối xoang hang là do nhiễm trùng lây lan từ nhọt hoặc viêm xoang, có thể cần phải dẫn lưu mủ ra khỏi vị trí đó.

Thông thường, bệnh nhân huyết khối xoang hang cần điều trị kháng sinh vài tuần để đảm bảo đã hết nhiễm trùng. Tuy nhiên, có thể mất nhiều thời gian hơn để hồi phục hoàn toàn và có thể mất vài tháng trước khi bạn đủ khỏe để xuất viện.

Huyết khối xoang hang là một tình trạng rất nghiêm trọng. Ngay cả khi được điều trị kịp thời, cứ 3 người thì có thể có 1 người tử vong. Một số người sống sót sau điều trị có thể sẽ mắc các vấn đề sức khỏe lâu dài do tổn thương não của họ, chẳng hạn như đau đầu dai dẳng và phù, hoặc mất thị lực ở một mức độ nào đó.

Tóm lại, rất khó để nói chính xác có bao nhiêu người bị ảnh hưởng bởi huyết khối xoang hang, nhưng nó được cho là rất hiếm gặp. Tình trạng này ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi và có xu hướng phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới. Điều này có thể là do mang thai và uống thuốc tránh thai có thể khiến phụ nữ dễ bị đông máu hơn.