Làm sao để hết nghẹt mũi?

Thời tiết hanh khô, bị cúm hay cảm lạnh sẽ gây ra tình trạng nghẹt mũi. Nghẹt mũi tuy không quá nghiêm trọng nhưng nếu tình trạng nghẹt mũi kéo dài sẽ khiến người bệnh cảm thấy khó chịu. Vậy làm sao để hết nghẹt mũi?

Nghẹt mũi là tình trạng các mạch máu bên trong mũi bị viêm và các mô mũi sưng lên, xuất hiện một lượng chất nhầy ngăn cản sự lưu thông không khí khiến người bệnh không thể thở được bình thường. Tình trạng nghẹt mũi tuy không quá nghiêm trọng nhưng nếu chủ quan không điều trị sẽ dẫn tới tình trạng viêm xoang mũi cấp tính, khó điều trị về sau.

Nghẹt mũi thường là những triệu chứng khi bị cúm, cảm lạnh. Vì vậy khi bị nghẹt mũi người bệnh sẽ có những dấu hiệu khác như đau họng, ù tai, đau đầu, sổ mũi, chảy nước mũi thường xuyên, nghẹt mũi một bên.

Có nhiều nguyên gây ra nghẹt mũi, trong đó phổ biến là do:

• Cảm lạnh

Cơ thể bị cảm lạnh do thời tiết thay đổi. Triệu chứng của cúm bao gồm nghẹt mũi kèm theo những biểu hiện khác như liên tục hắt hơi, đau họng, có nhiều cơn ho hoặc bị sốt.

• Người bị dị ứng hoặc thay đổi thời tiết, môi trường sống

Một số người sẽ gặp phải tình trạng nghẹt mũi, khó chịu, thậm chí khó thở khi tiếp xúc với đồ vật hoặc vật phẩm có chứa chất dị ứng (phấn hoa, đồ ăn, thuốc).

Đột ngột thay đổi thời tiết, thay đổi địa điểm sinh sống sẽ diễn ra tình trạng cơ thể bắt đầu phản ứng gây khó chịu và xảy ra triệu chứng nghẹt mũi, hắt hơi nặng hơn.

• Chất lượng không khí

Nghẹt mũi liên tục có thể xuất phát từ một trong những lý do khách quan là bụi bẩn tích tụ quá nhiều ở môi trường sống hiện tại. Những cơn dị ứng đột nhiên xuất hiện do không khí quá ẩm hoặc quá khô sẽ khiến tình trạng nghẹt mũi nặng hơn.

• Mắc bệnh viêm nhiễm đường hô hấp

Bệnh viêm nhiễm đường hô hấp bao gồm: viêm mũi dị ứng, viêm họng, viêm thanh quản, viêm amidan và viêm xoang đều có chung một triệu chứng nghẹt mũi, mức độ nặng nhẹ tùy biến mỗi cá nhân.

Trong đó viêm xoang phổ biến nhất, thường gặp ở người trưởng thành, đi kèm với nghẹt mũi thường xuyên, khứu giác và hàm sẽ bị đau do ảnh hưởng của bệnh.

• Thay đổi nội tiết tố khi đang mang thai

Nghẹt mũi khi mang thai sẽ bắt đầu xuất hiện những triệu chứng như nghẹt mũi, ngứa mũi, hắt hơi...

• Nguyên nhân khác

Tiếp xúc trực tiếp, hít phải những chất độc hại trong môi trường vào cơ thể khiến cho tình trạng nghẹt mũi càng trở nên nặng hơn

Liên tục tiếp xúc với các chất hoặc tác nhân gây dị ứng nghẹt mũi

Không uống nước đầy đủ hằng ngày và bổ sung đủ loại vitamin, chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể

Không vệ sinh mũi thường xuyên khiến tình trạng chất nhầy trong mũi vẫn bị tắc

Không ăn thực phẩm nhiều dinh dưỡng hoặc ăn đồ ăn gây hại cơ thể.

Nghẹt mũi có thể tự hết hoặc kéo dài, tái phát nhiều lần tùy vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Triệu chứng này tuy thường không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng nhiều tới sinh hoạt của người bệnh.

Ngoài điều trị nghẹt mũi bằng thuốc thông mũi dạng xịt, thuốc kháng histamine, có thể áp dụng những cách điều trị đơn giản dưới đây để loại bỏ nhanh chứng nghẹt mũi:

• Trị nghẹt mũi đơn giản bằng liệu pháp massage

Massage là cách trị nghẹt mũi đơn giản, an toàn nhưng hiệu quả có thể áp dụng ngay khi triệu chứng xuất hiện. Các vị trí cần massage bao gồm:

• Điểm giữa hai cung lông mày

Massage nhẹ nhàng bằng ngón tay ở điểm giữa hai cung lông mày khoảng 1 phút, áp lực trong xoang trán sẽ được điều chỉnh và chứng nghẹt mũi cũng được cải thiện. Cách này cũng áp dụng được với tình trạng khô niêm mạc mũi.

• Hai bên cánh mũi

Khi bị nghẹt mũi, hãy xoa tròn hai bên cánh mũi từ 1 - 3 phút. Cách này sẽ giúp khai thông mũi, ra dịch mũi ra dễ dàng hơn và chứng nghẹt mũi khó chịu cũng vì thế mà được loại bỏ.

• Điểm giữa mũi và môi

Khi bị nghẹt mũi, massage điểm giữa môi và mũi từ 2 - 3 phút sẽ có tác dụng giảm sưng mao mạch trong mũi hiệu quả. Khi đó, đường thở sẽ trở nên thông thoáng hơn, nghẹt mũi cũng dần biến mất.

• Trị nghẹt mũi với nước muối sinh lý

Cách trị nghẹt mũi tại nhà với nước muối sinh lý được rất nhiều người áp dụng và có hiệu quả nhanh chóng. Nước muối sinh lý có khả năng kháng khuẩn, làm sạch tốt, từ đó giúp tăng độ ẩm trong xoang mũi, làm loãng dịch nhầy. Các mao mạch trong xoang mũi bị được xoa dịu, giảm sưng hơn.

Có thể dễ dàng mua nước muối sinh lý nhỏ mũi tại các hiệu thuốc và đem theo người sử dụng nếu thường xuyên bị nghẹt mũi.

Tuy nhiên, phương pháp này cần được thực hiện đúng kỹ thuật để tránh gây nhiễm khuẩn ngược dòng hoặc viêm vòi tai hay các xoang khác. Tốt nhất nên hỏi ý kiến của bác sĩ.

• Cách trị nghẹt mũi bằng phương pháp xông hơi

Đây là cách chữa nghẹt mũi dân gian hiệu quả, thực hiện như sau:

• Chuẩn bị thau nước nhỏ đựng đầy nước nóng, có thể sử dụng tinh dầu xả hoặc bạc hà để tăng hiệu quả xông hơi.
• Dùng khăn to trùm kín đầu để hơi nước bốc lên, tránh để mặt và mũi quá sát nước tránh hơi nước nóng gây phỏng da.
• Cách này cũng có thể áp dụng từ 2 - 3 lần/tuần nếu bị viêm mũi kéo dài và chứng nghẹt mũi thường xuyên xuất hiện.

Bên cạnh xông hơi thì có thể tắm nước ấm để làm ấm cơ thể, đồng thời độ ẩm nhà tắm sẽ giúp làm lỏng dịch nhầy trong xoang mũi và giảm viêm. Nên ngâm mình thư giãn với bồn tắm nước ấm hoặc tắm nước ấm dưới vòi hoa sen, tình trạng nghẹt mũi sẽ nhanh chóng biến mất.

• Uống trà gừng

Khi bị nghẹt mũi, một ly trà gừng mật ong nóng là cách chữa đơn giản nhưng hiệu quả, đặc biệt với người bị nghẹt mũi do cảm lạnh. Cách pha chế trà gừng như sau:

• Rửa sạch gừng tươi, cạo sạch vỏ và thái lát nhỏ, cho vào cốc nước nóng.
• Đợi khoảng 15 phút để nước trong cốc chuyển sang màu vàng của gừng.
• Thêm 2 thìa cà phê mật ong, khuấy đều rồi thưởng thức.

Tuy nhiên, nếu đang mắc các bệnh lý như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thì cần chú ý hơn khi sử dụng gừng.

• Uống nước tía tô nóng

Lá tía tô có chứa các hoạt chất chống viêm tự nhiên, chống dị ứng, giải cảm, đẹp da, tăng sức đề kháng, được áp dụng trong nhiều bài thuốc đông y. Làm nước tía tô nóng bằng cách:

• Rửa sạch lá tía tô rồi ngâm với nước muối loãng trong 5 phút
• Cho tía tô vào 2,5 lít nước lọc rồi đun sôi, đậy kín nắp, sau khi sôi khoảng 2 phút rồi tắt bếp
• Cho nước tía tô để nguội cùng 3 lát chanh tươi vào bình, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, uống trong ngày.

Tuy nước tía tô rất tốt nhưng khi uống thấy có triệu chứng dị ứng thì cần sử dụng ngay.

• Dùng máy tạo độ ẩm hoặc máy phun sương để tăng độ ẩm không khí trong phòng

Tác nhân gây nghẹt mũi có thể là không khí khô và cơ thể bị thiếu nước do thời tiết thay đổi hoặc nằm máy điều hòa quá lâu. Trang bị một máy tạo độ ẩm không khí trong phòng sẽ giúp giảm tình trạng nghẹt mũi, đau viêm xoang, họng sau khi ngủ dậy vào buổi sáng khi nằm cả đêm điều hòa.

Máy tạo độ ẩm sẽ giúp không khí ẩm hơn để làm dịu các mô bị kích thích và mạch máu bị sưng trong mũi và xoang, làm loãng chất nhầy trong xoang.

Chú ý cần lau chùi sạch sẽ và giữ cho máy tạo độ ẩm sạch sẽ vì độ ẩm cũng sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn nấm mốc phát triển, ảnh hưởng ngược tới sức khỏe của người dùng.

• Bổ sung tỏi trong bữa ăn hàng ngày

Hàm lượng cao chất allicin và scordinin trong tỏi hỗ trợ ngăn ngừa ung thư, chống viêm, chống khuẩn nên thường xuyên được sử dụng để trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp và làm hết nghẹt mũi, khó thở. Vì vậy hãy bổ sung tỏi vào trong những món ăn hàng ngày, vừa tăng gia vị cho món ăn vừa giúp đánh bay tình trạng nghẹt mũi.

Tất cả các phương pháp trên chỉ có tính chất hỗ trợ, có thể có hiệu quả trong các trường hợp nhẹ hoặc không do tác nhân vi khuẩn, virus,... Tình trạng nghẹt mũi sẽ tự giảm nếu điều trị đúng cách, nhưng nếu kéo dài từ 1 tuần trở lên và kèm theo các triệu chứng khác như sốt cao, chảy máu mũi một bên, thở khò khè hoặc khó thở, đau mặt hoặc đau răng dai dẳng cần đến các cơ sở y tế Tai mũi họng ngay để được thăm khám và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp cho tình trạng bệnh, tránh dẫn đến những biến chứng bệnh về mũi nguy hiểm xảy ra.