Mục đích uống thuốc cản quang Baryte trong chụp X quang thực quản

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Mai Anh - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh và Y học hạt nhân - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City. Bác sĩ Nguyễn Thị Mai Anh đã có gần 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Chẩn đoán hình ảnh đặc biệt trong chẩn đoán hình ảnh ung thư vú, giáp.

Ngày nay kỹ thuật chụp X quang thực quản uống thuốc cản quang baryte được chỉ định hạn chế do hiệu quả của nội soi phối hợp với sinh thiết có độ tin cậy khá cao, các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ cũng đem lại hiệu quả trong chẩn đoán bệnh?

Chụp X quang thông thường không thể thấy rõ được hình ảnh ống tiêu hóa. Tuy nhiên, khi bệnh nhân được uống Baryte (BaSO4) thì hình ảnh của ống tiêu hóa trên gồm: Thực quản, dạ dày, tá tràng, hỗng tràng và hồi tràng sẽ được thể hiện rõ ràng trên hình ảnh X quang.

Do đó chụp X quang cản quang ống tiêu hóa trên với Baryte được sử dụng để quan sát hình ảnh của ống tiêu hóa trên nhằm chẩn đoán 1 số bệnh lý đặc biệt các bệnh lý về thực quản, dạ dày.

Khi uống Baryte sẽ tạo thành lớp bám vào niêm mạc của ống tiêu hóa nên có thể thấy được những bất thường ở lớp niêm mạc hoặc cấu trúc của ống tiêu hóa được quan sát thấy trên hình ảnh X quang.

Bệnh nhân được hướng dẫn cách uống và tư thế chụp. Khi chụp, các hình ảnh X quang được thực hiện với liều tia X thấp, an toàn cho hình ảnh rõ nét đường tiêu hóa trên trên phim chụp X quang.

Mục đích chủ yếu đánh giá tổn thương ở thực quản trong một số bệnh lý thực quản, đặc biệt những trường hợp không nội soi được, hoặc những trường hợp người bệnh không hợp tác nội soi hoặc cơ sở y tế chưa có máy nội soi. Mục đích cụ thể bao gồm các vấn đề sau:

• Kiểm tra lưu thông thực quản trong nuốt nghẹn, viêm thực quản, ung thư thực quản, dị vật thực quản, bất thường bẩm sinh thực quản, hẹp thực quản,..
• Chẩn đoán túi thừa thực quản, co thắt tâm vị, trào ngược dạ dày thực quản, các vấn đề về rối loạn nuốt
• Các bệnh lý không phải thực quản như: Thoát vị hoành, u trung thất chèn ép thực quản
• Khảo sát giãn tĩnh mạch thực quản.

• Thăm khám nên được tiến hành vào buổi sáng, người bệnh cần nhịn đói không uống nước, không hút thuốc lá. Người bệnh không uống các loại thuốc có thành phần cản quang trong vòng 3 ngày trước khi chụp.
• Bệnh nhân được hướng dẫn chi tiết về liều lượng uống Baryte trong khi thực hiện chụp
• Sau chụp một số người cảm thấy khó chịu và mệt mỏi vài giờ sau đó.
• Bệnh nhân có thể ăn uống bình thường sau khi thực hiện việc chụp X quang cản quang với baryte
• Sau khi thực hiện nên uống nhiều nước để giúp đào thải lượng Baryte trong ống tiêu hoá ra ngoài
• Baryte sẽ làm cho phân có màu trắng hoặc màu nhạt cho đến khi tất cả đi ra khỏi ống tiêu hóa của bạn (sau một ngày hoặc lâu hơn).
• Đối với phụ nữ mang thai không được chụp X quang vì chụp X quang có thể gây hại cho thai nhi của bạn.

Kỹ thuật chụp X quang cản quang với Baryte ngày nay ít được thực hiện. Người ta thường sử dụng ống soi mềm để soi vào thực quản, dạ dày và tá tràng, chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ nên vai trò của chụp X quang dạ dày tá tràng chỉ hạn chế trong một số trường hợp để đánh giá các vấn đề khác nhau của ống tiêu hoá. Vì vậy, bệnh nhân cần được thăm khám và chụp theo đúng chỉ định của bác sĩ.