Ngộ độc cấp thuốc hạ sốt acetaminophen

Bài viết được viết bởi Thạc sĩ - Bác sĩ Lê Văn Bình - Bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Acetaminophen là thuốc hạ sốt, giảm đau được sử dụng rộng rãi do thuốc an toàn, tuy nhiên có thể gây ngộ độc khi dùng quá liều hay tự tử.

• Nồng độ tối đa ở giờ thứ 4.
• Sau khi uống, quá liều Acetaminophen được chuyển hóa ở gan thành những chất gây độc, giảm Glutathione và hoại tử tế bào gan.
• Liều độc của Acetaminophen > 150mg/kg.

• Bệnh sử: Uống quá liều Acetaminophen > 150mg/kg.
• Trước 24 giờ: Biếng ăn, nôn, đau bụng.
• Sau 24 – 72 giờ: Nôn, tăng men gan, kéo dài PT.
• Từ 72 – 96 giờ: Hoại tử tế bào gan, vàng da, suy gan, bệnh não - gan, rối loạn đông máu, suy thận cấp, suy đa tạng.
• Từ ngày thứ 4 đến 2 tuần: Suy gan tiến triển hoặc hồi phục.

• Bệnh sử: Uống quá liều Acetaminophen > 150mg/kg.
• Lâm sàng: Biếng ăn, nôn, đau bụng. Vàng da, gan to.
• Xét nghiệm: Định lượng Acetaminophen trong máu: Nồng độ Acetaminophen > 140 μg/mL sau giờ thứ 4. Hoặc nồng độ Acetaminophen trong khoảng nguy cơ độc.

Viêm gan virus.

Nguyên tắc điều trị ngộ độc thuốc hạ sốt acetaminophen là: Điều trị tình huống cấp cứu; nhanh chóng loại bỏ độc chất; chất đối kháng đặc hiệu và điều trị biến chứng.

• Hồi sức hô hấp.
• Hồi sức sốc với bù dịch và thuốc vận mạch.

Rửa dạ dày.

Than hoạt tính:

• Cần cho than hoạt càng sớm càng tốt ngay sau rửa dạ dày.
• Không cho than hoạt tính khi dùng thuốc đối kháng N-acetylcystein đường uống.

• Tác dụng thay thế Glutathione đang thiếu do ngộ độc.
• Cần cho N-acetylcystein sớm trước khi bệnh nhân có tổn thương gan.
• Dinh dưỡng tĩnh mạch.
• Chạy thận nhân tạo: mặc dù chạy thận nhân tạo có thể lấy được Acetaminophen ra khỏi cơ thể tuy nhiên chạy thận nhân tạo thường không được chỉ định kể cả nồng độ Acetaminophen cao vì hầu hết đáp ứng tốt với N-acetylcystein. Vì thế chạy thận nhân tạo được chỉ định trong suy thận cấp.

• Hạ đường huyết: Glucose ưu trương
• Rối loạn điện giải
• Rối loạn đông máu: Vitamin K1.
• Suy gan cấp (xem phác đồ suy gan cấp).

• Dấu hiệu sinh tồn.
• Vàng da, kích thước gan.
• Đường huyết, điện giải đồ.
• Siêu âm gan.
• Chức năng gan.