Nhóm máu hiếm nhất thế giới có gì đặc biệt?

Ngoài hệ thống nhóm máu ABO tương đối phổ biến, còn tới hơn 600 loại kháng nguyên khác được tìm thấy trên bề mặt hồng cầu. Nếu máu của người bệnh thiếu các kháng nguyên mà hầu hết mọi người đều có hoặc có kháng nguyên mà hầu hết mọi người không có thì sẽ tạo thành nhóm máu hiếm.

Nhóm máu hiếm nhất thế giới là nhóm máu gì ? Hiện nay nhóm máu hiếm nhất trên thế giới có tên là Rh-null. Người sở hữu nhóm máu này không có bất kỳ kháng nguyên thuộc loại Rh nào cả, chứ không chỉ riêng RhD. Chỉ có chưa tới 50 người mang nhóm máu này nên còn được gọi là “nhóm máu vàng”.

Nếu chỉ xét trên phương diện nhóm máu ABO phổ thông thì có 8 nhóm máu được quan tâm và phân loại gồm các tỷ lệ sở hữu như sau:

• O (+): 35%
• O (-): 13%
• A (+): 30%
• A (-): 8%
• B (+): 8%
• B (-): 2%
• AB (+): 2%
• AB (-): 1%

Như vậy nếu đánh giá nhóm máu hiếm trong các nhóm máu phổ thông thường được xét nghiệm chính là nhóm máu AB (-). Riêng ở Việt Nam, những người mang nhóm máu Rh (-) rất ít, chỉ có khoảng 0,04- 0,07% tổng dân số.

Việc sở hữu nhóm máu hiếm sẽ có những ảnh hưởng và nguy cơ nhất định đến cuộc sống của người sở hữu nhóm máu này như sau:

Ảnh hưởng tới thai kỳ

• Trong giai đoạn mang thai nếu người mẹ sở hữu yếu tố Rh âm tính nhưng trẻ lại mang nhóm máu Rh dương tính của cha thì có thể dẫn tới tình trạng bất đồng nhóm máu Rh mẹ con. Nếu không được điều trị có thể gây thiếu máu tan máu cho thai và cả trẻ sơ sinh. Bởi lúc này, cơ thể mẹ phản ứng với yếu tố Rh trong máu của thai nhi và tạo ra các kháng thể bắt đầu tấn công vào máu của con.
• Để ngăn ngừa phản ứng này, phụ nữ mang thai có Rh (-) sẽ được dùng một loại thuốc gọi là Rh immunoglobulin (Rhlg) để ngăn chặn kháng thể tấn công tế bào hồng cầu của thai nhi.

Ảnh hưởng tới việc truyền máu, hiến máu

• Nếu mang nhóm máu hiếm hoặc có yếu tố Rh (-) tại Việt Nam có thể bạn cần liên hệ với các hội nhóm hiến máu để có thể cho/ nhận máu khi cần thiết.
• Vì các kháng thể trong huyết tương có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào máu lạ nên việc nhận máu không đúng nhóm máu theo hệ ABO dẫn tới nguy hiểm tính mạng. Ví dụ như nhóm máu B sẽ không bao giờ được truyền cho người có nhóm máu A và ngược lại. Bởi các kháng thể anti-A của người thuộc nhóm máu B sẽ tấn công kháng nguyên A của người có nhóm máu A và ngược lại.
• Nhóm máu O (-) được coi là nhóm máu phổ quát và có thể truyền cho bất kỳ ai, vì an toàn cho tất cả mọi người khi không có bất kỳ kháng nguyên A hoặc B hay yếu tố RhD dương nào trên bề mặt tế bào. Nhóm máu này có thể tương thích với mọi nhóm máu còn lại và thường được sử dụng trong trường hợp cấp cứu khẩn cấp mà chưa biết ngay nhóm máu người nhận.

Tóm lại, nhóm máu hiếm nhất thế giới hiện nay là nhóm máu Rh- null với chỉ khoảng 50 người trên toàn cầu sở hữu. Bên cạnh đó, nếu xét trên tiêu chí nhóm máu ABO và Rh thì AB (-) chính là nhóm máu hiếm nhất. Việc biết được nhóm máu của bản thân thuộc loại hiếm hay không có thể giúp chúng ta chủ động phòng bị trong các trường hợp cấp cứu cần truyền máu, bảo vệ an toàn cho sức khỏe người bệnh.