Oncotype XD – Xét nghiệm dự đoán khả năng đáp ứng và tái phát của ung thư vú giai đoạn sớm

Bài viết được viết bởi ThS, BS Nguyễn Văn Khánh, Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Các xét nghiệm gen phân tích mẫu ung thư để xem các gen hoạt động như thế nào. Mức độ hoạt động của các gen này ảnh hướng đến tập tính của ung thư, bao gồm cả khả năng phát triển và di căn của ung thư như thế nào. Các xét nghiệm gen được sử dụng để quyết định xem liệu các phương pháp điều trị sau phẫu thuật có đem lại lợi ích hay không. Điều này giúp dự đoán khả năng tái phát ung thư vú giai đoạn sớm.

Xét nghiệm Oncotype DX là một xét nghiệm phân tích gen để dự đoán khả năng ung thư tái phát và khả năng ung thư sẽ đáp ứng với điều trị như thế nào. Xét nghiệm Oncotype DX được sử dụng trong hai trường hợp dưới đây:

• Để giúp các bác sỹ dự đoán nguy cơ tái phát của ung thư vú giai đoạn sớm có thụ thể nội tiết (estrogen receptor) dương tính cũng như giúp bác sỹ dự đoán khả năng đáp ứng của ung thư với liệu pháp hóa trị sau phẫu thuật.
• Để giúp bác sỹ dự đoán nguy cơ tái phát của bệnh nhân bị ung thư biểu mô ống tại chỗ và/hoặc dự đoán nguy cơ ung thư xâm nhập phát triển trên vú cùng bên, cũng như khả năng đáp ứng với liệu pháp xạ trị sau phẫu thuật ung thư biểu mô ống tại chỗ.

Nếu bạn được chẩn đoán là ung thư vú giai đoạn sớm, thụ thể estrogen Dương tính, thì xét nghiệm Oncotype DX có thể giúp bạn và bác sỹ của bạn đưa ra quyết định có nên điều trị hóa chất nữa hay không. (Một số nghiên cứu cũng gợi ý rằng các xét nghiệm có thể giúp quyết định điều trị hóa chất ở những phụ nữ độ tuổi mãn kinh bị ung thư vú có thụ thể estrogen dương tính và đã di căn tới hạch lympho. Hãy nói với bác sỹ của bạn nếu bạn thuộc nhóm này).

Bạn cũng có thể được chỉ định xét nghiệm Oncotype DX nếu:

• Bạn mới được chẩn đoán bị ung thư biểu mô ống tại chỗ (DCIS)
• Bạn được phẫu thuật tuyến vú để lấy bỏ DCIS

Ung thư biểu mô ống tại chỗ là loại ung thư hay gặp nhất của ung thư vú không xâm nhập. Ung thư biểu mô ống tại chỗ thường được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật (cắt u bảo tồn tuyến vú là phương pháp hay được sử dụng nhất). Sau phẫu thuật, nếu ung thư dương tính với thụ thể estrogen thì người bệnh được khuyến cáo điều trị tiếp bằng liệu pháp nội tiết. Một số người bệnh được điều trị xạ trị. Bác sỹ thường không chắc chắn những trường hợp xạ trị có lợi gì hay không.

Nếu bạn được chẩn đoán là ung thư biểu mô ống tại chỗ, thì xét nghiệm Oncotype DX có thể giúp bạn và bác sỹ của bạn đưa ra quyết định sáng suốt hơn trong việc bạn có cần phải xạ trị thêm hay không.

3. Xét nghiệm Oncotype được làm như thế nào?

Xét nghiệm Oncotype DX phân tích hoạt động của 21 gen, là những gen có khả năng ảnh hưởng tới sự phát triển và đáp ứng với điều trị của ung thư.

Phân tích 21 gen có thể cung cấp thông tin:

• Khả năng tái phát của ung thư vú
• Bạn có khả năng nhận được lợi ích của liệu pháp hóa trị không nếu bạn đang được điều trị ung thư biểu mô ống tại chỗ.

Vì vậy, xét nghiệm Oncotype DX vừa là một xét nghiệm tiên lượng vì nó cung cấp nhiều thông tin về khả năng ung thư vú tái phát, lại vừa là một xét nghiệm dự đoán vì nó dự đoán khả năng đáp ứng với điều trị hóa chất hoặc xạ trị. Các nghiên cứu đã cho thấy Oncotype DX có ích cho hai mục đích này.

Kết quả xét nghiệm Oncotype DX cung cấp chỉ số tái phát – là một số từ 0 đến 100 – cho ung thư vú giai đoạn sớm hoặc ung thư biểu mô ống tại chỗ. Dựa trên độ tuổi của bạn, bạn và bác sỹ của bạn có thể sử dụng các khoảng dưới đây để diễn giải kết quả của bạn cho ung thư xâm nhập giai đoạn sớm.

Đối với phụ nữ hơn 50 tuổi:

• Chỉ số tái phát (điểm Oncotype DX) từ 0 đến 25: ung thư có nguy cơ tái phát thấp. Lợi ích của điều trị hóa chất có thể không lớn hơn so với nguy cơ chịu tác dụng phụ của thuốc.
• Chỉ số tái phát (điểm Oncotype DX) từ 26 đến 100: ung thư có nguy cơ tái phát cao. Lợi ích của điều trị hóa chất có khả năng lớn hơn nhiều so với nguy cơ tác dụng phụ của thuốc.

Đối với phụ nữ trẻ hơn hoặc bằng 50 tuổi:

• Chỉ số tái phát (điểm Oncotype DX) từ 0 đến 15: ung thư có nguy cơ tái phát thấp. Lợi ích của điều trị hóa chất có thể không lớn hơn so với nguy cơ chịu tác dụng phụ của thuốc.
• Chỉ số tái phát (điểm Oncotype DX) từ 16 đến 20: ung thư có nguy cơ từ thấp đến trung bình. Lợi ích của điều trị hóa chất có thể không lớn hơn so với nguy cơ chịu tác dụng phụ của thuốc.
• Chỉ số tái phát (điểm Oncotype DX) từ 21 đến 25: ung thư có nguy cơ tái phát trung bình. Lợi ích của điều trị hóa chất có khả năng lớn hơn so với nguy cơ chịu tác dụng phụ của thuốc.
• Chỉ số tái phát (điểm Oncotype DX) từ 26 đến 100: ung thư có nguy cơ tái phát cao. Lợi ích của điều trị hóa chất có khả năng lớn hơn nhiều so với nguy cơ chịu tác dụng phụ của thuốc.

Chỉ số Oncotype cho ung thư biểu mô ống tại chỗ, phân tích hoạt động của 12 gen. Bạn và bác sỹ của bạn có thể theo các khoảng dưới đây để diễn giải cho kết quả ung thư biểu mô ống tại chỗ của bạn:

• Chỉ số tái phát nhỏ hơn 39: ung thư biểu mô ống tại chỗ có nguy cơ tái phát thấp. Lợi ích của xạ trị có thể là nhỏ và không lớn hơn so với nguy cơ của tác dụng phụ của xạ trị
• Chỉ số tái phát từ 39 đến 54: ung thư biểu mô ống tại chỗ có nguy cơ tái phát trung bình. Không rõ liệu lợi ích của xạ trị có lớn hơn nguy cơ chịu tác dụng phụ của xạ trị.
• Chỉ số tái phát lớn hơn 54: ung thư biểu mô ống tại chỗ có nguy cơ tái phát cao. Lợi ích của xạ trị có khả năng lớn hơn nhiều nguy cơ chịu tác dụng phụ của xạ trị.

Hiện tại, xét nghiệm Oncotype DX chưa được thực hiện tại Vinmec và các bệnh viện khác ở Việt Nam cũng như các nước Đông Nam Á

Nguồn tham khảo: breastcancer.org