Quy trình thực hiện chụp X quang số hoá tim phổi nghiêng

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa II Khổng Tiến Đạt, Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long. Bác sĩ có nhiều kinh nghiệm với hơn 14 năm làm việc trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh.

Kỹ thuật chụp X quang tim phổi nghiêng thường được bổ sung cho kỹ thuật chụp X quang tim phổi thẳng, điều này giúp bác sĩ có thêm căn cứ chính xác để chẩn đoán những người bệnh mắc các bệnh lý về tim, phổi.

Chụp X quang tim phổi nghiêng là kỹ thuật chụp bằng tia X thông qua máy chụp X quang để ghi lại hình ảnh của tim, phổi, đường thở, hạch bạch huyết nằm bên trong lồng ngực.

Có hai loại chụp X quang tim phổi phổ biến đó là: Chụp X quang tim phổi thẳng và chụp X quang tim phổi nghiêng. Trong đó, kỹ thuật chụp nghiêng đóng vai trò bổ sung kết quả cho phim chụp thẳng, giúp bác sĩ có thêm căn cứ chẩn đoán chính xác những người bệnh mắc các bệnh lý về tim, phổi.

Một số dấu hiệu sau đây chứng tỏ phổi bạn đang suy yếu: Cơn ho kéo dài; ho ra máu khó thở; sốt cao; đau tức vùng ngực sau chấn thương như gãy xương hoặc biến chứng phổi từ trước hoặc có các dấu hiệu của bệnh lao, ung thư phổi, những bệnh lý khác liên quan đến tim, phổi.

Khi nhận thấy các dấu hiệu trên, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay và tiến hành chụp X quang tim phổi nhằm đánh giá tình trạng của nhiều cơ quan trong lồng ngực có bất thường gì hay không?

Quy trình thực hiện X quang tim phổi như sau:

3.1 Chuẩn bị

• Người thực hiện
• Bác sĩ chuyên khoa
• Kỹ thuật viên điện quang
• Phương tiện cần chuẩn bị
• Máy chụp X quang chuyên dụng
• Phim, máy in phim và hệ thống lưu trữ
• Phía bệnh nhân
• Cởi áo và cởi bỏ những vật dụng kim loại trên người nếu có ảnh hưởng đến kỹ thuật, nếu cần bệnh nhân búi tóc gọn gàng lên cao.
• Phiếu xét nghiệm
• Bệnh nhân có phiếu chỉ định thực hiện chụp X quang từ bác sĩ.

Lưu ý: Trường hợp bạn đang mang thai, cần báo với bác sĩ để có cách giải quyết hợp lý tránh ảnh hưởng từ tia X đến thai nhi trong bụng.

3.2 Các bước tiến hành chụp X quang tim phổi nghiêng

Sau đây là các bước thực hiện chụp X quang tim phổi nghiêng:

• Bác sĩ chuyên khoa nhận giấy chỉ định chụp X quang từ bệnh nhân. Tiến hành xác định và đối chiếu cơ quan cần chụp với chẩn đoán lâm sàng
• Bệnh nhân bước vào phòng chụp. Bác sĩ sẽ giải thích quy trình chụp cho bệnh nhân
• Điều chỉnh tấm chụp, bóng cách tấm chụp 1,5m
• Bác sĩ hướng dẫn bệnh nhân đứng nghiêng, hai tay giơ cao lên đầu, bên ngực cần chụp áp sát vào phim
• Kỹ thuật viên điều chỉnh tia trung tâm vào vị trí ở bờ dưới hõm nách mức D6
• Dính chữ (F) vào tấm cảm biến kỹ thuật số tương ứng với bên phải bệnh nhân
• Ghi họ tên, tuổi bệnh nhân vào máy, chọn chương trình trên máy tương ứng với cơ quan cần chụp
• Kỹ thuật viên điều chỉnh (80kv, 8mAs tương ứng với bệnh nhân)
• Bác sĩ yêu cầu bệnh nhân hít sâu và nín thở một khoảng thời gian ngắn
• Đóng cửa phòng chụp rồi phát tia X quang
• Bệnh nhân ra phòng chờ lấy kết quả
• Bên trong bác sĩ cùng kỹ thuật viên điện quang điều chỉnh độ tương phản, kiểm tra sự cân đối các hình ảnh trên phim chụp
• Tiến hành in phim
• So sánh với các tiêu chuẩn phim đạt yêu cầu.

3.3 Nhận định kết quả

• Trên phim chụp X quang có ghi tên họ tên và tuổi của bệnh nhân, dấu phải trái và ngày tháng năm chụp phim.
• Toàn bộ phổi: Nhận thấy được đỉnh phổi và góc sườn hoành phía hai bên. Cánh tay không chồng lên trường phổi.
• Nghiêng hoàn toàn: Phần xương ức nghiên hoàn toàn và các cung sườn gần như chồng lên nhau.
• Hít sâu tốt: vòm hoành dưới cung trước xương sườn thứ 6.
• Nín thở tốt: đường bờ tim và cơ hoàng nhận thấy rõ nét.
• Đối quang tốt: sau xương ức thấy rõ khoảng sáng, khoảng sáng sau tim và góc sườn hoành sau.
• Bác sĩ phân tích kết quả hiện trên máy tính và in kết quả.
• Bác sĩ có thể tư vấn chuyên môn nếu có yêu cầu từ phía bệnh nhân.

3.4 Tai biến và xử trí

Kỹ thuật chụp X quang tim phổi nghiêng không có tai biến.

Một số trường hợp cần phải thực hiện lại kỹ thuật nếu: người bệnh không giữ yên trong quá trình chụp dẫn đến kết quả chụp bị mờ, khó cho việc bác sĩ đọc kết quả.