Tiền tiểu đường có thể dẫn đến bệnh tim, đột quỵ và bệnh tiểu đường loại 2

Tiền tiểu đường là tình trạng rất phổ biến ở người trưởng thành. Ở Mỹ cứ 3 người trưởng thành thì có 1 người mắc tiền tiểu đường. Hậu quả của tiền tiểu đường là nguy cơ phát triển thành bệnh đái tháo đường type 2 và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bệnh thận, đột quỵ,...

Tiền tiểu đường là tình trạng lượng đường trong máu cao hơn bình thường nhưng không cao đến mức được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường. Bệnh nhân được chẩn đoán là mắc bệnh đái tháo đường khi lượng glucose trong máu khi đói cao hơn 126 mg/dL. Nếu lượng glucose trong máu khi đói từ 100-125mg/dL thì được gọi là tiền đái tháo đường.

Tiền tiểu đường là tình trạng rất phổ biến. Ở Mỹ, cứ 3 người trưởng thành thì có 1 người mắc tiền tiểu đườngông biết về tình trạng đường huyết của mình. Ước tính đế. Tuy nhiên đến hơn 80% những người bị tiền tiểu đường khn năm 2030, hơn 470 triệu người trên thế giới sẽ bị tiền tiểu đường và tới 70% trong số đó sẽ phát triển thành bệnh đái tháo đường type 2.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tiền tiểu đường bao gồm:

• Thừa cân, béo phì: đây là nguy cơ chính đối với bệnh tiền tiểu đường. Bạn càng có nhiều mô mỡ thì nguy cơ các tế bào đề kháng insulin càng cao hơn.
• Tuổi tác: nguy cơ mắc tiền tiểu đường sẽ tăng lên khi bạn già đi, đặc biệt là sau 45 tuổi
• Tiền sử gia đình: nếu gia đình bạn có cha mẹ hoặc anh chị em mắc bệnh đái tháo đường type 2 thì nguy cơ bạn bị tiền tiểu đường sẽ tăng lên.
• Lối sống thụ động, vận động thể chất ít hơn 3 lần mỗi tuần. Càng ít vận động thì nguy cơ bị tiền tiểu đường càng cao.
• Người từng bị tiểu đường thai kỳ thì nguy cơ bị tiền tiểu đường và mắc bệnh tiểu đường sau này sẽ tăng lên.
• Người đã từng sinh con lớn hơn 4 kg cũng có nguy cơ cao mắc tiền tiểu đường và phát triển thành bệnh tiểu đường type 2 sau này.
• Chủng tộc cũng ảnh hưởng đến nguy cơ mắc tiền tiểu đường. Những người Mỹ gốc Phi, người Mỹ gốc Latinh, người dân đảo Thái Bình Dương và một số người Mỹ gốc Á có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 đặc biệt cao.

Nếu không điều chỉnh lối sống và chế độ dinh dưỡng kịp thời, người bị tiền tiểu đường có nguy cơ cao phát triển thành bệnh tiểu đường type 2 và nhiều bệnh lý nguy hiểm khác:

Nếu không được can thiệp kịp thời, hậu quả tiền tiểu đường thường gặp nhất đó là người bệnh sẽ phát triển thành bệnh đái tháo đường type 2 trong vòng 5-10 năm. Bệnh đái tháo đường type 2 là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 7 ở Hoa Kỳ. Tuy là bệnh không lây nhiễm nhưng bệnh đái tháo đường type 2 ngày càng gia tăng và có dấu hiệu ngày càng trẻ hóa ở trên thế giới và cả ở Việt Nam. Tình trạng đường huyết tăng cao trong thời gian dài nếu không được kiểm soát có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như: bệnh tim mạch, tổn thương thần kinh toàn cơ thể, đặc biệt là thần kinh ngoại vi và các chi, bệnh thận, biến chứng mắt gây mù lòa hoặc giảm thị lực,...

Ngoài gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe và cuộc sống người bệnh, bệnh đái tháo đường type 2 còn gây sức ép lớn cho hệ thống chăm sóc sức khỏe. Đái tháo đường là bệnh cần được điều trị suốt đời với chi phí điều trị cao và tốn kém.

Mối liên hệ giữa tiền tiểu đường với nguy cơ mắc bệnh tim và tử vong là vấn đề được quan tâm trong nhiều năm trở lại đây. Để làm rõ vấn đề này, các nhà nghiên cứu Đại học Southern Medical University Trung Quốc đã thực hiện phân tích kết quả của 129 nghiên cứu trước đó về mối liên hệ giữa tiền tiểu đường với nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tử vong do ở cả những người có và không có tiền sử bệnh tim mạch. Nghiên cứu có liên quan đến hơn 10 triệu người và có tính đến các yếu tố quan trọng như tuổi tác, giới tính, dân tộc và lối sống.

Kết quả nghiên cứu được đăng ở tạp chí The BMJ today năm 2020 với nhiều thông tin đáng chú ý như sau:

• Nhìn chung, tiền tiểu đường có liên quan đến việc tăng 13% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân và tăng 15% nguy cơ bệnh tim mạch trong thời gian trung bình khoảng 10 năm kể từ khi tình trạng tiền tiểu đường xuất hiện. Người mắc tiền tiểu đường cũng có nguy cơ cao mắc bệnh mạch vành và đột quỵ. Cụ thể, con số này tương đương với thêm 7 trường hợp tỷ vong trên 10.000 người mỗi năm và thêm 9 trường hợp mắc bệnh tim mạch trên 10.000 người mỗi năm trong dân số nói chung, so với mức đường huyết bình thường.
• Ở những bệnh nhân đã có tiền sử mắc bệnh tim, tiền tiểu đường có liên quan đến tăng 36% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân, tăng 37% nguy cơ mắc bệnh tim mạch khác trong thời gian theo dõi trung bình khoảng 3 năm. Về mặt tuyệt đối, con số này tương đương với thêm 66 trường hợp tử vong trên 10.000 người mỗi năm và thêm gần 190 trường hợp mắc bệnh tim mạch trên 10.000 người mỗi năm, so với mức đường huyết bình thường.
• Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng người bệnh rối loạn dung nạp glucose (đường huyết cao hơn mức đường huyết bình thường sau khi ăn) có nguy cơ tử vong, bệnh mạch vành và đột quỵ cao hơn so với tình trạng suy giảm glucose lúc đói (đường huyết cao hơn mức đường huyết bình thường sau một thời gian nhịn ăn).

Như vậy, tiền đái tháo đường có liên quan đến tăng nguy cơ tử vong và bệnh tim mạch ở cả dân số nói chung và bệnh nhân có tiền sử bệnh tim. Việc tầm soát và quản lý tiền đái tháo đường có vai trò vô cùng quan trọng, giúp phòng ngừa bệnh tim mạch nguyên phát và thứ phát.

Để ngăn ngừa các hậu quả của tiền tiểu đường, người bệnh cần tích cực thay đổi lối sống bao gồm xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, tích cực luyện tập thể dục thể thao và vận động thường xuyên.

• Chế độ ăn uống hợp lý: sử dụng những thực phẩm có lợi cho sức khỏe như ăn nhiều rau xanh, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt,... Tăng cường ăn cá và đạm thực vật. Hạn chế dùng thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa. Hạn chế dùng nước ngọt, nước ép trái cây, bánh ngọt,...
• Luyện tập thể dục giúp duy trì cân nặng, giảm cân ở những đối tượng bị thừa cân. Cần xây dựng chế độ luyện tập với cường độ phù hợp với tình trạng sức khỏe. Ưu tiên những môn thể thao dễ tập luyện như đi bộ, bơi lội,...

Ngoài ra người bệnh tiền tiểu đường cần thường xuyên kiểm tra, thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh đái tháo đường type 2 và các bệnh tim mạch, tránh các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe.

Nguồn tham khảo: cdc.gov, sciencedaily.com, heart.org, ncbi.nlm.nih.gov, health.harvard.edu